Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Czego nie można jeść w ciąży? Jakie produkty są zakazane i dlaczego?

Czego nie można jeść w ciąży? Oto lista produktów, na które przyszła mama powinna w szczególności uważać. Poznaj je lepiej. Dowiedz się, jak konkretne jedzenie może wpłynąć na samopoczucie kobiety w ciąży.
Produkty wskazane do spożywania w ciąży
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Ciąża to czas, gdy w sposób szczególny należy zadbać o zdrowe odżywianie. Dieta nie może być jednak eliminacyjna, ale oparta na różnorodnych produktach.
  • W ciąży ryzyko zatruć pokarmowych jest wyższe. Dużym zagrożeniem dla przyszłych mam są więc surowe lub niedogotowane: mięsa, ryby, jajka oraz posiłki na ich bazie, np. tatar.
  • Kobiety powinny uważać na produkty wzdymające oraz wywołujące u nich nieprzyjemne dolegliwości, np. zgagę.
Spis treści

Czego nie można jeść w ciąży i dlaczego?

Dobrze zbilansowana dieta w ciąży ma pozytywny wpływ nie tylko na kobietę, ale również na rozwój płodu. Istotne, by w tym szczególnym czasie dostarczać organizmowi wartościowych substancji, witamin i minerałów, a także białek, węglowodanów, tłuszczów.

Znaczenie ma też odpowiednie przygotowywanie, obróbka termiczna i przechowywanie posiłków, co może zabezpieczyć przed powikłaniami związanymi np. z zatruciami pokarmowymi.

Czego nie można jeść w ciąży? Należy przede wszystkim zrezygnować z takiej żywności, która nie dostarcza cennych mikro- i makroelementów, a przy tym jest źródłem składników niepotrzebnych, a wręcz szkodliwych dla organizmu kobiety i płodu – takich jak sztuczne konserwanty czy barwniki.

Do tego opisu pasuje żywność wysoko przetworzona.

W tej grupie znajdują się nie tylko produkty gotowe, np. dania do odgrzania w mikrofalówce, ale też popularne fast foody.

Czego jeszcze nie wolno jeść w ciąży? Kobiety w ciąży mają obniżoną odporność, przez co gorzej radzą sobie w kontakcie z patogenami i drobnoustrojami, np. obecnymi na nieumytych owocach i warzywach.

W okresie ciąży – ze względu na zwiększone ryzyko zatrucia pokarmowego - należy ze szczególną ostrożnością podchodzić do jedzenia owoców i warzyw prosto z krzaka, a tym bardziej – prosto z półki sklepowej.

Najlepiej wyeliminować produkty surowe, np. surowe mięso, jajka czy produkty powstałe na ich bazie. Nie powinno się pić niepasteryzowanego mleka i jeść przetworów stworzonych z niego, np. oscypków czy serów camembert.

Zagrożeniem mogą być też surowe oraz niedogotowane ryby, owoce morza i skorupiaki.

Czego nie powinno się jeść w ciąży? Dziś chyba żadnej przyszłej mamy nie trzeba już przekonywać, że nawet minimalny kontakt z substancjami toksycznymi stanowi zagrożenie dla płodu. Należy więc wyeliminować używki - alkohol i papierosy.

Reklama

Czego nie można jeść w ciąży? Lista produktów zakazanych

Jak dotąd nie wyobrażałaś sobie miesiąca bez spotkania w restauracji serwującej surowe ryby w sushi? A może uwielbiałaś jeść tatar? Takie kulinarne przyjemności lepiej zaplanować na czas po ciąży.

To produkty zakazane w ciąży - istnieje duże ryzyko zatrucia pokarmowego związanego z przyjmowaniem surowego mięsa lub ryb. Oczywiście, to niejedyne przysmaki, które trzeba wyeliminować.

Źródło: Opracowanie własne

Oto, lista, czego nie można jeść w ciąży. Jakich owoców nie jeść w ciąży? Z którego mięsa lepiej zrezygnować? Sprawdź, czego nie powinna jeść kobieta w ciąży.

Tabela produktów niewskazanych

Czego nie powinno się jeść w ciąży?

Dlaczego?

Zakazane owoce w ciąży – te niemyte, nieświeże, produkty niepasteryzowane na bazie owoców, np. soki; ostrożnie z cytrusami; ostrożnie należy traktować banany, winogrona, mango

Ryzyko zatrucia pokarmowego,

Cytrusy mogą wywoływać reakcje alergiczne

Warzywa w ciąży – wszystkie niemyte, nieświeże; należy uważać na rzodkiewkę i kapustę, a także warzywa strączkowe

Ryzyko zatrucia pokarmowego

Rzodkiewka i kapusta oraz warzywa strączkowe zwiększają ryzyko wzdęć, bólów brzucha, zaparć

Ryby w ciąży – te surowe, wędzone na zimno lub niedogotowane, np. w formie sushi

Ryzyko zatrucia pokarmowego

Nabiał w ciąży – powstały na bazie niepasteryzowanego mleka lub w niehigienicznych warunkach, np. od niesprawdzonego źródła: sery feta, oscypek

Ryzyko zatrucia pokarmowego

Mięso w ciąży – niedogotowane lub surowe, np. tatar, befsztyk

Ryzyko zatrucia pokarmowego

Surowe jaja i produkty na nich oparte, np. lody, kremy

Ryzyko zatrucia pokarmowego

Wybrane zioła: rozmaryn, tymianek, szałwia, cząber, dziurawiec, curry, kurkuma, żeń-szeń, chmiel, korzeń lukrecji, liście malin, cynamon

Ryzyko podrażnień układu pokarmowego, w skrajnych przypadkach: ryzyko wad rozwojowych dziecka, a nawet przedwczesnego porodu

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Marzena Rojek-Ledwoch
Marzena Rojek-Ledwoch
dietetyk i psychodietetyk
01
Jakich warzyw nie wolno jeść w ciąży?
Odpowiedź będzie prozaiczna. Należy unikać przede wszystkim warzyw niemytych i/lub nieświeżych. Kobieta w okresie ciąży jest bardziej podatna na różnego rodzaju zatrucia pokarmowe, a brudne warzywa mogą być źródłem bakterii sprzyjających temu problemowi. Poza tym, jeżeli kobieta boryka się ze wzdęciami, należy uważać na warzywa strączkowe, np. fasolę, bób, sprzyjające temu stanowi.
02
Jakich owoców nie wolno spożywać w ciąży?
Takich, które u ciężarnej wywołują reakcje alergiczne. Do najczęściej alergizujących owoców należą min. cytrusy. W przypadku cukrzycy ciążowej należy zadbać o odpowiednie zbilansowanie posiłku zawierającego owoce np. przed dodatek orzechów czy źródła białka takiego jak jogurt naturalny.
03
Jakiej herbaty nie można pić w ciąży?
W ciąży należy unikać zbyt częstego picia czarnych herbat, z uwagi na pewną zawartość kofeiny w takim napoju. Obecne w herbacie związki ograniczają także przyswajanie niektórych składników mineralnych takich jak np. żelazo.
04
Czy kobieta w ciąży może jeść rosół?
Kobieta ciężarna może jeść rosół – taki posiłek będzie źródłem białka, pewnej ilości węglowodanów oraz błonnika. Powinien on jednak bazować na naturalnych i dobrej jakości produktach, a nie np. na gotowej kostce rosołowej.
05
Jakich przypraw nie można w ciąży?
Zaleca się zachować ostrożność w spożyciu min. kurkumy, tymianku i majeranku. Należy tu jednak zaznaczyć, że zwyczajowe ich użycie w niewielkich ilościach (jako przyprawy!) nie powinno mieć negatywnego wpływu na organizm matki i dziecka.

Reklama

Czego nie jeść w ciąży w szczególnych przypadkach?

Jak sugeruje powyższa tabela, ciąża nie jest wskazaniem do tego, by rezygnować ze zdrowego jedzenia czy wykluczać konkretne produkty bez uzasadnienia.

Generalnie chodzi więc o to, by unikać produktów, które mogą doprowadzić do zatrucia w wyniku nieodpowiedniej obróbki termicznej, a także wyeliminować produkty niedostarczające wartościowych składników odżywczych, a jedynie puste kalorie.

Inaczej sprawa wygląda, gdy przyszła mama boryka się z niedoborami lub nadmiarem konkretnych składników odżywczych. Kobieta powinna też wiedzieć, czego nie jeść w ciąży, gdy przygotowuje się na badania lub choruje na konkretne choroby albo cierpi z powodu różnych nieprzyjemnych objawów.

Zacznijmy od odpowiedniego przygotowania do badań. Czego nie jeść przed badaniem?

Oto lista badań i produktów niewskazanych:

  • glukozy w ciąży – pacjentka nie powinna celowo zmieniać swojej diety i np. przez kilka dni stosować diety niskowęglowodanowej, ponieważ może to zaburzyć wyniki krzywej cukrowej. Ostatni posiłek powinien zostać zjedzony na około 12 godzin przed badaniem. Dzień przed należy wykluczyć wszelkie słodycze, zrezygnować też z mocnej kawy oraz herbaty;
  • parametrów – witamin i minerałów – aby wynik wyszedł prawidłowo, należy ustalić wcześniej z lekarzem, kiedy odstawić przyjmowane suplementy diety czy inne preparaty z minerałami i witaminami. Zwykle rezygnuje się z ich przyjmowania na kilka dni wcześniej, jednak nie zawsze lekarz wskazuje, by je odstawić;
  • krwi – decydując się na morfologię, należy być na czczo przez 8-12 godzin;
  • moczu – należy unikać buraków, jagód, marchwi, ich kolor mógłby wpłynąć na odcień moczu i zafałszować wyniki;
  • na toksoplazmozę – zaleca się unikać jedzenia pokarmów bogatych w tłuszcze oraz posiłków tłustych i słodkich;
  • USG – na dzień przed obowiązuje dieta lekkostrawna, która nie wzdyma. Nie należy jeść posiłków na 6 godzin wcześniej. Jeżeli kobieta jest w ciąży powyżej 11 tygodnia, USG nie wymaga przygotowania;
  • ciśnienia – zrezygnować z picia kawy lub herbaty.

Co natomiast w przypadku, gdy kobieta boryka się z określonymi dolegliwościami ciążowymi? Przyjrzyjmy się bliżej, czego nie jeść w ciąży przy:

  • zgadze – należy unikać posiłków tłustych, smażonych, bardzo ostrych, wysoko przetworzonych. Ulgę może przynieść przyjmowanie produktów łagodzących, w tym jogurtów, maślanek, kefirów;
  • anemii – należy unikać popijania posiłków mocną kawą lub herbatą albo wypijania tych napojów w krótkim odstępie od jedzenia. Tego typu produkty zaburzają wchłanianie kwasu foliowego, witaminy B12 oraz żelaza;
  • wzdęciach – warto wyeliminować jedzenie warzyw i owoców, które wzdymają. Na tej liście znajdują się: fasola, bób, suszony groch, czosnek, por, brokuły, soczewica, kalafior, rzodkiewka, chrzan, gruszki. Wzdęciom może sprzyjać cukier, produkty drożdżowe.

Ciąża to czas, gdy kobieta w naturalny sposób przybiera na wadze. Ma to związek z rozwojem płodu. Jednocześnie nieodpowiednie nawyki żywieniowe mogą sprawić, że przyszła mama przytyje za bardzo.

Czego nie jeść w ciąży, żeby nie przytyć nadmiernie? Należy uważać przede wszystkim na zachcianki ciążowe, np. słodycze, fast foody, a także na jedzenie zbyt dużych porcji. Przyszła mama powinna jeść dla dwóch, a więc wartościowo, a nie za dwóch – w porcjach dla dwóch osób.

Kobiety ciężarne obawiają się, że ich dieta może przełożyć się w przyszłości na złe samopoczucie noworodka i np. problemy pokarmowe. Zastanawiają się, czego nie jeść w ciąży, żeby dziecko nie miało kolki, bólów brzuszka, ulewania. W okresie ciąży należy przede wszystkim zadbać o zdrowe odżywianie, ale też bez nadmiernych restrykcji.

Kolki zwykle są zaburzeniem czynnościowym, związanym z fizjologicznym rozwojem malucha i niedojrzałością układu pokarmowego. Oznacza to, że mogą dotyczyć każdego dziecka (nawet tego, którego mama w ciąży unikała produktów wzdymających), a z czasem samoistnie minąć.

Reklama

Czego nie jeść na początku ciąży?

Zastanawiasz się, czego nie można jeść w 1 trymestrze ciąży albo co może zaszkodzić rozwijającemu się dziecku?

Jeżeli zdarza Ci się sięgać po alkohol czy papierosy, natychmiast zrezygnuj z tych produktów. W przeszłości dominował pogląd, że dla płodu większym zagrożeniem jest nagłe odstawienie papierosów przez matkę niż regularne palenie.

Obecnie wiemy już, że regularnie dostarczany dym papierosowy, nawet przez kobietę palącą systematycznie, jest po prostu szkodliwy, a wytchnieniem dla płodu, będzie odstawienie papierosów.

Jeżeli chodzi o to, czego nie jeść na początku ciąży, zasady są tu praktycznie takie same jak przez całą ciążę. Ciąża nie jest chorobą, by wymagała stosowania diety eliminacyjnej. Zatem, czego nie mogą jeść kobiety w ciąży.

Należy unikać produktów:

  • wysoko przetworzonych,
  • ubogich w witaminy i minerały,
  • bogatych w sztuczne konserwanty i barwniki,
  • zawierających alkohol, np. czekoladek z alkoholem,
  • które jak dotąd Ci szkodziły, np. jeżeli byłaś na diecie bezglutenowej wymuszonej celiakią, nadal ona obowiązuje.

Tym, czego nie jeść w pierwszym trymestrze oraz w kolejnych trymestrach są przede wszystkim surowe: mięsa, jajka i ryby. Niedostateczna obróbka termiczna może sprawić, że na tych produktach pozostaną niebezpieczne bakterie, prowadzące do zatruć pokarmowych.

Reklama

Czego nie można pić w ciąży?

Gdy ktoś zadaje pytanie, czego nie pić w ciąży, pierwsze skojarzenie wydaje się być oczywiste. Przyzwyczajeni do reklam społecznych oraz oznaczeń w sklepach, automatycznie eliminujemy alkohol w ciąży. Tymczasem to niejedyne ograniczenie, na jakie powinna postawić kobieta.

Czego jeszcze nie można pić w ciąży? Należy zrezygnować ze:

  • sztucznie słodzonych napojów, ponieważ dostarczają dużej dawki cukru, co może wzmagać np. nieprawidłowe parametry cukru;
  • napojów gazowanych, które mogą sprzyjać wzdęciom i problemom jelitowym,
  • napojów energetycznych – energetyki zawierają duże ilości kofeiny oraz sztucznych substancji, które mogą negatywnie wpływać na przyswajanie substancji i powodować np. niedobór żelaza.

Ograniczyć należy także czarną, mocną herbatę oraz kawę w ciąży. Nie trzeba jednak całkowicie ich eliminować. Odstawienie lub zredukowanie tych napojów wiąże się podobnie jak w przypadku energetyków z zawartością kofeiny.

Rozwijający się płód potrzebuje wielu składników odżywczych, w tym wapnia. W przypadku nadmiaru kofeiny w organizmie może dojść do ich niedoborów, co często zaburza prawidłowe przyswajanie tych substancji przez dziecko.

Kawa i czarna herbata w ciąży mogą zostać, ale w nieznacznych ilościach. Warto też trzymać rękę na pulsie i od czasu do czasu kontrolować zawartość poszczególnych pierwiastków i witamin.

Czytaj również

Bibliografia

  • Żywienie kobiet w okresie ciąży - teoria i profilaktyka, Instytut Matki i Dziecka, Zakład Żywienia, Warszawa 2021, https://www.czd.pl/upload/fileman/publikacje/poradnik_zywienie_kobiet_w_okres.pdf, [dostęp: 03.03.2024].
  • J. Wąsowska, Prawidłowe żywienie zdrowych kobiet w ciąży jako sposób realizacji potrzeby bezpieczeństwa osobistego i społecznego, Kultura Bezpieczeństwa Nauka – Praktyka – Refleksje Nr 18, 2015 (227–245).
  • Jedzenie w ciąży i podczas laktacji, GOV.
  • E. Mędrela-Kuder, Wybrane zwyczaje żywieniowe kobiet w ciąży, Rocznik PZH, 2006, 57, nr 4, s. 389-395.
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Dieta w ciąży
Zdrowe przekąski w ciąży - co jeść, żeby nie przytyć w ciąży?
Bakalie leżące na stole
Dieta cukrzycowa w ciąży - przepisy. Czego należy unikać?
Kobieta w ciąży sprawdzająca poziom cukru
Picie mięty ciąży - czy można pić herbatę miętową?
Napar z mięty
Podobne artykuły
Produkty wskazane do spożywania w ciąży
Czego nie można jeść w ciąży? Jakie produkty są zakazane i dlaczego?
Sałatka z warzyw na białym talerzu
Dieta kobiety w ciąży - pomysły na lekkostrawną kolację
Kobieta w ciąży pijąca kawę
Kawa w ciąży - czy można ją pić i jaką wybrać? Z kofeiną czy bezkofeinową?
Owsianka z bananem
Dieta ciężarnej - pomysły na pożywne śniadanie
Kobieta w ciąży podczas posiłku
Dieta kobiety w ciąży - smaczny i zdrowy obiad

Reklama


Rewolucja w precyzji leczenia nowotworów 🙌
Sprawdź!