Przyczyny czerwonych dłoni
Czerwone dłonie, w zależności od lokalizacji zmian skórnych, a także ich natężenia oraz objawów współwystępujących, mogą być symptomem miejscowych podrażnień, ale też licznych chorób i zaburzeń.
Wymienić w tym kontekście można takie problemy zdrowotne, jak:
- łuszczyca (zwykła dłoni i stóp, krostkowa dłoni i podeszw, krostkowe zapalenie skóry palców);
- egzema – stan zapalny skóry o różnej etiopatogenezie;
- alergia (zwłaszcza kontaktowa, np. uczulenie na nikiel);
- rumień dłoniowy – objaw występujący m.in. w przypadku schorzeń wątroby;
- objaw Raynauda – skurcz tętnic pod wpływem czynników takich, jak niska temperatura czy stres;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- atopowe zapalenie stawów;
- twardzina układowa;
- choroba Fabry’ego – bardzo rzadkie schorzenie genetyczne;
- podrażnienia chemiczne (np. za sprawą detergentów, kosmetyków, środków na bazie alkoholu);
- wysuszenie skóry na skutek uszkodzeń lub nieprawidłowej budowy płaszcza hydro-lipidowego;
- oparzenie, odmrożenie;
- uraz mechaniczny, stłuczenie.
Jak wobec tego prawidłowo rozpoznać przyczynę wystąpienia przebarwień? Na co zwrócić uwagę?
Reklama
Czerwone dłonie u dziecka
Czerwone dłonie u dziecka także mogą być efektem opisanych wyżej schorzeń, warto jednak zwrócić uwagę na typowe problemy wieku dziecięcego. Zwłaszcza u niemowląt zarumienienie dłoni często związane jest z niedojrzałością bariery ochronnej, w tym niedostatecznym wykształceniem płaszcza hydro-lipidowego odpowiedzialnego za utrzymanie nawilżenia oraz wyjątkową cienkością skóry. Wszystko to sprawia, iż maluchy są wyjątkowo podatne na działanie czynników zewnętrznych.
Podrażnienia skóry rąk mogą być efektem:
- działania promieni słonecznych, wiatru, zimna,
- użycia niewłaściwych kosmetyków do kąpieli i pielęgnacji,
- niewystarczającego opłukania ciała po kąpieli.
W wieku dziecięcym ujawniają się też wszelkie możliwe alergie. Wysypką, pokrzywką, rumieniem, skutkować może uczulenie na białko mleka, pyłki drzew, bytujące w kurzu roztocza i tysiące innych czynników. Szczególnie silne bywają alergie kontaktowe – przykładowo, uczulenie na nikiel powodować może nie tylko silne zaczerwienie i dojmujący świąd, ale też powstawanie twardej, boleśnie pękającej skóry.
Reklama
Czerwone dłonie od wewnątrz
Czerwone dłonie od wewnątrz, zwłaszcza u osób dorosłych, często stanowią zewnętrzną, namacalną manifestację problemów z wątrobą, takich jak marskość oraz stłuszczenie. Jest to tzw. rumień dłoniowy. Objaw ten najczęściej obejmuje kłąb i kłębik, a więc znajdujące się płytko pod skórą mięśnie odpowiadające za ruchomość kciuka i małego palca. Zaczerwienione mogą być też opuszki.
Zaburzenie to powodowane jest takimi czynnikami, jak:
- wzrost stężenia estrogenów w organizmie;
- poszerzenie naczyń włosowatych;
- zespół hiperkinetyczny - wzrost ilości krwi pompowanej przez serce do poszerzonych naczyń.
Należy jednak pamiętać, że rumień dłoniowy może występować także w przebiegu innych chorób, między inni reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy czy wyprysku kontaktowego. Co więcej, symptom ten u niektórych pacjentów pojawia się bez jakiejkolwiek wyraźnej przyczyny.
Reklama
Czerwone dłonie od zewnątrz
Czerwone dłonie od zewnątrz mogą występować w związku ze schorzeniami wątroby. W tym przypadku mówimy o tak zwanych pajączkach tętniczych (inna nazwa – teleangiektazje).
Są to uwypuklenia naczyń krwionośnych, wyraźnie przebijające przez skórę. Ich podłoże u pacjentów cierpiących na marskość wątroby jest takie samo, jak w przypadku rumienia – nadmiar estrogenów oraz zmiany naczyniowe.
Tego typu pajączki występują także w przypadku innych schorzeń. Jednym z tego przykładów są klasyczne kardiologiczne problemy z krążeniem, powodujące zastój krwi w kończynach.
Reklama
Czerwone dłonie od zimna
Często dłonie są czerwone od zimna. Zazwyczaj jest to klasyczny efekt przemarznięcia lub nawet odmrożenia. Możliwe jednak jest wystąpienie mechanizmu bardziej złożonego, w wyniku którego ręce najpierw bledną, przybierając kolor porcelanowy, później sinieją, a na koniec czerwienieją. Jest to tzw. objaw Raynauda, którego istotą jest skurcz tętnic pod wpływem określonych bodźców – najczęściej są nimi niska temperatura lub pobudzenie emocjonalne.
Dokładna etiologia tego zaburzenia nie jest znana, zauważono jednak, że iż czynnikami zwiększającymi ryzyko jego wystąpienia są:
- twardzina układowa - rzadka choroba powodowana nadmierną kumulacją kolagenu, w rezultacie czego dochodzi do twardnienia dłoni i zmiany ich barwy;
- toczeń układowy– choroba autoimmunologiczna, w przebiegu której układ odpornościowy atakuje komórki własnego organizmu, powodując wystąpienie reakcji zapalnych, także skórnych.
Reklama
Suche i czerwone dłonie
O czym świadczą czerwone i słuche dłonie?Dodatkowona ich powierzchni, oprócz ogólnego rumienia, można dostrzec karminowe grudki bruzdy i krosty, przykryte białymi lub srebrnymi łuskami. Są to typowe objawy łuszczycy– niezwykle groźnej i przewlekłej choroby zapalnej. W patomechanizmie powstawania zmian łuszczycowych wyróżnia się dwa podstawowe procesy:
- stan zapalny spowodowanynadmierną aktywności cytokin takich jak TNF-alfa;
- nadmierna proliferacja i przyspieszone rogowacenie komórek naskórka (skrócenie cyklu z 28 do około 4 dni).
W rozwoju różnych postaci łuszczycy rąk, kluczowe znaczenie mają predyspozycje genetyczne, a także czynniki środowiskowe, w tym infekcje, farmakoterapia, zanieczyszczenie powietrza.
Reklama
Jak leczyć czerwone dłonie?
Jak leczyć czerwone dłonie? Odpowiedź na tak postawione pytanie jest złożona. W wielu przypadkach terapia obejmować powinna przede wszystkim leczenie schorzeń pierwotnych, takich jak marskość wątroby, łuszczyca, RZS – paleta stosowanych środków siłą rzeczy jest bardzo szeroka. Przykładowo, w przypadku schorzeń wątroby konieczny może być nawet przeszczep.
Z kolei łuszczycę leczy się stosując bardzo silne pochodne witamin A i D, a także metotreksat, cyklosporynę czy ditranol oraz naświetlanie PUVA. Jeśli chodzi o różnego rodzaju alergię, stosowane są leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy mające na celu redukcję nasilenia reakcji zapalnych i złagodzenie objawów, są to jednak działania typowo objawowe – nie istnieje skuteczna metoda leczenia przyczynowego. Z tego powodu chorym zaleca się głównie profilaktykę, a więc unikanie kontaktu z alergenami.
Dodatkowo, w każdym z przypadków warto doraźnie dbać o skórę rąk, stosując delikatne, naturalne, hipoalergiczne kosmetyki bez zawartości detergentów, parabenów oraz alkoholu. Należy unikać kontaktu z silnymi środkami czyszczącymi (do zmywania naczyń, mycia podłóg). Skórę trzeba regularnie nawilżać, stosując kremy do rąk z zawartością alantoiny czy mocznika.
Ważne też, by nie narażać dłoni na działanie zimna, wiatru i słońca – zimą bezwzględnie zalecane są rękawiczki, latem ochrona z pomocą kremów z filtrem UV.
