Czym jest DEET i jak działa?
Co to DEET? Chemicznie jest to N,N-Dietylo-m-toluamid. Pierwotnie opracowano go dla armii USA w 1946 w celu ochrony żołnierzy przed owadami. Następnie wprowadzono go do użytku cywilnego.
W założeniu, głównie stosuje się DEET na komary i kleszcze ale działa też na inne owady błonkoskrzydłe jak meszki, a nawet muchy tse-tse.
Działanie DEET polega na wydzielaniu bardzo nieprzyjemnego aromatu na powierzchni, którą go pokryto. Zapach ten odstrasza owady bez zabijania ich. Szacuje się, że rocznie na całym świecie używanych jest około 200 milionów różnych preparatów na bazie DEET.
Na rynku dostępne są środki zawierające stężenie DEET- od 9,5% do 50%. Badania wykazały, że większe stężenie niż 50% nie zwiększa istotnie skuteczności preparatu, a może nasilić tylko efekty uboczne.
Ikarydyna czy DEET?
Na rynku są dostępne różne repelenty (środki odstraszające wybrane gatunki zwierząt) przeciwko insektom, które zawierają nie tylko DEET, ale także ikarydynę czy permetrynę.
Który z nich jest najlepszy? Wszystkie trzy środki zostały dokładnie przebadane pod kątem skuteczności i bezpieczeństwa stosowania. Zarówno DEET jak i ikarydyna są środkami odstraszającymi owady i pajęczaki, a stosowane na ubrania czy skórę nie są szkodliwe. Producenci rekomendują podawanie tego środka u dzieci, które ukończyły przynajmniej 3 rok życia. Podobnie jest z preparatami na bazie DEET- te mogą być stosowane od 2 roku życia, ale tylko w stężeniu do 30%.
W ocenie skuteczności minimalnie lepsze okazują się środki z DEET, które dłużej zachowywały efektywność po rozpyleniu.
Z kolei permetryna to insektycyd trzeciej generacji i działa toksycznie nie tylko na stawonogi ale również koty (dlatego trzeba bardzo uważać z tym środkiem jeśli mamy miauczącego czworonoga w domu). W formie płynu czy maści stosuje się ją na świerzb i wszawicę, jednak skutecznie działa też na inne owady. Żeby osiągnąć pełną skuteczność, musi być podawana na odzież lub moskitierę. Podawanie permetryny na skórę będzie przeciwwskazane z tego powodu, że na skórze zostanie szybko zdezaktywowana przez obecne tam enzymy.
Dlatego pytając co jest lepsze - DEET czy permetryna lub ikarydyna to pod względem skuteczności najlepsze wydaje się DEET. Można też połączyć te preparaty i permetrynę stosować na ubrania, moskitiery czy namiot, a DEET lub ikarydynę na odsłonięte części ciała. Podczas gdy permetryna zabija kleszcze i inne owady, tak DEET i ikarydyna działają tylko odstraszająco.
Reklama
Jak poprawnie stosować preparaty z DEET?
Środki na komary z DEET są niezwykle proste w aplikacji. Można je stosować zarówno na ubrania, jak i bezpośrednio na skórę. Trzeba tylko pamiętać o kilku ważnych aspektach.
Preparaty z DEET działają tym dłużej, im większe jest ich stężenie. Produkty z 50% stężeniem będą więc dłużej chroniły niż te, ze stężeniem od 9,5 do 30%. Po kilku godzinach należy więc ponownie się popsikać z odległości około 15-20 cm. Silniejsze środki są stosowane przez dorosłych, a słabsze przeznaczone są dla dzieci.
Jak było już wspomniane, środki te są bezpieczne, jednak trzeba uważać na oczy, uszy i błony śluzowe. Starajmy się rozpylać środek równomiernie na całe ciało. W przypadku małych dzieci lepiej jest, rozpylić środek na dłonie i wtedy smarować maluchy. Podobnie należy też zastosować środek na twarz, żeby przez przypadek nie podrażnił oczu.
Po powrocie do domu wystarczy przemyć skórę wodą z mydłem, żeby zmyć preparat. Przed zastosowaniem warto przeczytać ulotkę, by mieć pewność, że wszystko zrobiliśmy prawidłowo.
Reklama
Szkodliwość DEET. Jakie może mieć skutki uboczne?
DEET jest powszechnie używanym środkiem odstraszającym owady i jest uważany za bezpieczny przy stosowaniu zgodnie z instrukcjami. Jednak, jak każdy środek chemiczny, może powodować pewne skutki uboczne.
Najczęściej zgłaszanymi skutkami ubocznymi DEET jest kontaktowe zapalenie skóry objawiające się zaczerwienieniem i pieczeniem skóry lub wysypką, podrażnienia oczu, reakcje alergiczne jak obrzęk lub pokrzywka.
Rzadko mogą wystąpić:
- zawroty głowy,
- dezorientacja,
- drżenie,
- napady padaczkowe
- te skutki mogą wystąpić przy nadmiernym stosowaniu. Z kolei przypadkowe spożycie DEET może powodować objawy toksyczności, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha i zaburzenia neurologiczne.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania DEET
Głównym przeciwwskazaniem DEET do stosowania będzie uczulenie na składnik lub substancje pomocnicze stosowane w produkcji danego preparatu.
Czy można stosować DEET u dzieci? Jak było już wspomniane, podczas gdy amerykańskie zalecenia pozwalają na użytek dzieciom od 2 miesiąca życia, to jednak w Europie rekomendacje są bardziej restrykcyjne.
Produkty z DEET dla dzieci są zalecane dopiero od drugiego roku życia. Ponadto preparat nie powinien być stosowany na uszkodzoną, podrażnioną, lub zranioną skórę oraz nie zaleca się długotrwałego stosowania.
Czy można stosować DEET w ciąży? Według badań, N,N-Dietylo-m-toluamid może przenikać do mleka matki, jednak jak dotąd nie odnotowano żadnych przypadków zatrucia i szkodliwego działania dla płodu jak i noworodka karmionego piersią. Przed zastosowaniem warto się jednak skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
Reklama
Gdzie kupić preparaty z DEET? Cena
Repelenty z DEET są w Polsce aktualnie łatwo dostępne. Był taki okres, gdy nie można ich było kupić w aptekach z powodu zakazu sprzedaży tego typu preparatów, jednak zmieniło się to w 2015 roku.
Na chwilę obecną można te środki kupić nie tylko w aptekach ale również w drogeriach kosmetycznych czy w aptekach internetowych.
Jaka jest cena DEET na kleszcze i komary? Generalnie cena zależy od wysokości marży apteki czy drogerii, w której kupujemy preparat, a także od konkretnego producenta. W zależności więc, preparaty z 50% DEET będą kosztowały od 20 złotych wzwyż. Adekwatnie preparaty z mniejszą objętością i stężeniem będą wtedy tańsze.
