Osoby o wysokim IQ
2% osób posiada iloraz inteligencji na poziomie bardzo wysokim. Jednostki takie są uważane za wybitnie zdolne. Dzieci te wcześniej niż rówieśnicy rozwijały się pod względem poznawczym, szybciej osiągały gotowość szkolną, przodowały w osiągnięciach naukowych.
Osoby o takim ilorazie inteligencji w większości przypadków osiągają znaczne sukcesy, jeżeli pracują w dziedzinach nauki. Wydawały wiele publikacji, ogłaszały patenty i wynalazki, zdobywały tytuły naukowe.
Jednak nie wszyscy, charakteryzujący się wysokim ilorazem inteligencji w dzieciństwie, odnieśli życiowy sukces. Zdarzało się, że przełożonymi takich osób byli ludzie ze znacznie niższym wskaźnikiem inteligencji. Wykazano, że w dziedzinach niezwiązanych ściśle z nauką, dużą rolę odgrywają inne czynniki, np. cechy osobowości (potrzeba rywalizacji), przystosowanie społeczne, umiejętność współpracy i inne.
Poznaj: 7 fascynujących faktów o mózgu
Reklama
Inteligencja przeciętna
Około 50% populacji to ludzie z inteligencją przeciętną. Jest to zróżnicowana pod wieloma względami grupa. Jeśli chodzi o możliwości intelektualne, to mają potencjał do osiągnięcia dobrych wyników w nauce, pracy w zawodach niewymagających specjalnych zdolności.
Reklama
Inteligencja na granicy normy
Osoby z IQ w granicach normy wymagają większych nakładów pracy przede wszystkim w zakresie nauki. Uczniowie mają słabiej rozwinięte myślenie abstrakcyjne, zdolność do chwytania istoty rzeczy i wnioskowania logiczne.
Takie dzieci są w stanie nadążyć za wymogami programu szkolnego pod warunkiem systematycznej i długotrwałej pracy. Wymaga to większej uwagi ze strony rodziców i nauczycieli. Ważna jest również umiejętność zachęty, wzbudzenia w dziecku odpowiedniej motywacji do nauki.
Reklama
IQ poniżej normy
Iloraz inteligencji poniżej 70 (ok. 2% populacji) jest jednym z głównych kryteriów diagnozowania upośledzenia umysłowego. Wyróżniamy cztery stopnie niedorozwoju umysłowego: lekki, umiarkowany, znaczny i głęboki.
W bardzo wielu przypadkach trudno jest stwierdzić, czy mamy już do czynienia z lekkim niedorozwojem czy też z poziomem intelektualnym mieszczącym się na granicy normy.
Ma to ogromne znaczenie w momencie podjęcia decyzji o wybraniu szkoły dla dziecka. Diagnoza upośledzenia w stopniu lekkim kwalifikuje dziecko do szkoły specjalnej. Zła diagnoza, czyli wysłanie dziecka na granicy normy do szkoły specjalnej, a lekko upośledzonego do szkoły normalnej, niesie za sobą duże konsekwencje. Powodują dalsze obniżanie się poziomu intelektualnego ze względu na nauczanie nieadekwatne do możliwości dziecka.
Czym jest inteligencja?
Definicji inteligencji jest bardzo wiele i psychologowie od lat nie mogą dojść do porozumienia w tej kwestii. Jednym z najbardziej popularnych jest podejście mówiące o inteligencji jako ogólnej zdolności adaptacji do nowych warunków i do wykonywania nowych zadań. Inna koncepcja mówi o inteligencji jako o zdolności do uczenia się.
Reklama
Inteligencja nabyta czy dziedziczona?
Prowadzone były zażarte dyskusje na temat podłoża inteligencji, czy jest cechą dziedziczoną, uwarunkowaną genetycznie, czy raczej nabytą podczas wychowania? Obecnie mówi się raczej o współwystępowaniu, interakcji obu tych czynników. Czyli rodzimy się z pewnymi zasobami oraz nabywamy nowe umiejętności w trakcie życia.
Reklama
Inteligencja płynna i skrystalizowana
Warto tu przedstawić teorię, która w latach 70-tych zdobyła dużą popularność również w naszym kraju. Inteligencja ogólna, składa się z inteligencji płynnej i skrystalizowanej. Inteligencja płynna zależy od czynnika genetycznego (nie jest wyuczona). Ujawnia się w rozwiązywaniu testów niewerbalnych, gdzie zadania wymagają zdolności rozumowania. Testy te określa się jako niezależne od kultury. To znaczy, że w większości krajów na świecie, wyniki w takich zadaniach powinny być podobne.
Inteligencja skrystalizowana to zdolności liczbowe, werbalne, rozumowanie w dużej mierze oparte na zasadach logiki. Powstaje jako wynik doświadczenia i uczenia się. Zmienia się ona wraz z wiekiem i duży wpływ ma na nią kultura, w której człowiek się wychowuje. Można powiedzieć, że inteligencja skrystalizowana nakłada się na inteligencję płynną.
Reklama
6 rodzajów inteligencji
Istnieją również całkowicie odmienne podejścia do tematu inteligencji. Jednym z nich jest założenie mówiące o występowaniu kilku specyficznych, niezależnych od siebie, rodzajów inteligencji. Wyróżniono sześć rodzajów inteligencji, między innymi: matematyczną, muzyczną, interpersonalną. Każda z nich decyduje o występowaniu określonych zdolności. Osoba może mieć wysoką inteligencję jednego rodzaju, ale niską innego. Tłumaczyłoby to występowanie osób wybitnie zdolnych w jednej dziedzinie, np. znani muzycy, fizycy, sportowcy.
Wiarygodne testy tylko u psychologów
Badanie inteligencji może być wykonywane jedynie przez psychologów. Na rynku istnieje wiele różnych testów, mających na celu mierzenie "inteligencji", jednak ich jakość i rzetelność często nasuwa wątpliwości. Nie są to profesjonalne narzędzia, które dają wiarygodne wyniki. Dlatego też uzyskany w takich testach iloraz inteligencji należy traktować jedynie orientacyjnie i z przymrużeniem oka.
Testy na inteligencję
Obecnie najczęściej stosowanym w Polsce testem jest Skala Inteligencji D. Wechslera. Występuje ona w wersji dla dzieci (w wieku 6 - 16 lat), jak również w wersji dla dorosłych (od 17 roku życia). Test składa się z dwóch części: werbalnej (słownej) i wykonaniowej (bezsłownej).
Znanym w Polsce testem do badania dzieci od 2 miesiąca życia do 5 lat jest Skala rozwoju psychomotorycznego Brunet - Lezine. W zależności od wieku dziecka opisane są próby, jakie dziecko powinno wykonywać na tym etapie rozwoju. Bada cztery sfery funkcjonowania dziecka: postawę i lokomocję, koordynację wzrokowo - ruchową, mowę i umiejętności społeczne.
Rozwój dziecka a testy
Nie zawsze rozwój dziecka przebiega harmonijnie we wszystkich tych sferach. Może na przykład bardzo dobrze radzić sobie z zadaniami wymagającymi koordynacji wzrokowo - ruchowej, być sprawne ruchowo, ale zacząć później mówić. Należy pamiętać, że każde dziecko ma własne tempo i rytm rozwoju i nie zawsze musi się to pokrywać z wytycznymi podręcznikowymi.
Co jeszcze oprócz inteligencji
Badanie testem inteligencji daje psychologowi możliwość zaobserwowania również innych cech, takich jak ambicja czy reakcja na stres.
Czasem takie informacje są bardzo istotne przy ogólnej ocenie osoby badanej. Nie warto przykładać wagi ściśle do liczby, jaką się uzyskało w badaniu, a bardziej do przedziału, w jakim dany wynik się mieści np. inteligencja przeciętna czy lekkie upośledzenie umysłowe.
Badanie inteligencji jest niezastąpione przy diagnozowaniu opóźnienia umysłowego, gotowości szkolnej czy diagnostyce neurologicznej. W innych przypadkach jest badaniem pomocniczym, poszerzającym obraz osoby badanej.
Czytaj też:
