Kiedy leczenie stałych zębów nie jest już możliwe z powodu poważnych ubytków lub choroby, ludzie tracą zęby. Obecnie osoby borykające się z problemem braku uzębienia muszą korzystać z urządzeń dentystycznych, takich jak protezy czy implanty zębów. Wybór wkrótce może okazać się większy, ponieważ na horyzoncie pojawiła się trzecia droga - naturalne odrastanie zębów.
Czy lek na odrastanie zębów to perspektywa przyszłości?
W ubiegłym roku świat obiegła informacja o tym, że japoński zespół badawczy dokonał przełomowego odkrycia. Firma medyczna Toregem Biopharma, która otrzymuje finansowanie od Uniwersytetu Kyoto, pracuje nad stworzeniem preparatu do regeneracji zębów bazującego na badaniach przeprowadzonych przez dr. Katsu Takahashiego.
Instytut Badań Medycznych w Kitano poinformował, że badania kliniczne z udziałem ludzi ruszą w lipcu 2024 roku. W skład zespołu badawczego pod kierownictwem dr. Takahashi wejdą badacze z dziesięciu instytutów medycznych oraz Japońskiej Agencji Badań i Rozwoju Medycznego. Preparat w pierwszej kolejności ma być podany dzieciom w wieku 2-6 lat, które cierpią na anodoncję, czyli całkowity lub częściowy brak zębów i ich zawiązków. Prognozuje się, że lek może być dostępny już w 2030 roku.
"Mamy nadzieję, że otworzymy drogę do klinicznego stosowania leku" - powiedział Takahashi główny badacz i kierownik działu stomatologii i chirurgii stomatologicznej w Instytucie Badań Medycznych Szpitala Kitano w Osace.
Reklama
Sukces testów na zwierzętach otwiera nowe możliwości w regeneracji zębów u ludzi
Katsu Takahashi, japoński naukowiec, oraz jego zespół od lat pracują nad lekiem zawierającym przeciwciała, które mają na celu zmniejszenie działania białka USAG-1 oraz stymulowanie wzrostu zębów.
W 2018 roku przeprowadzono eksperymenty na myszach, które miały wrodzoną niską liczbę zębów. Gryzonie te, podobnie jak ludzie, posiadają zarówno zęby mleczne, jak i stałe. Zwierzęta zostały poddane leczeniu, po którym urosły im zęby. Pozytywnie zakończyły się również badania przeprowadzone na fretkach.
Wyniki badań zostały opublikowane w amerykańskim czasopiśmie naukowym w 2021 roku i wywołały duże zainteresowanie jako możliwa metoda terapii do regeneracji zębów u ludzi.
Reklama
Badania kliniczne leku na odrastanie zębów - perspektywa wprowadzenia do użytku w 2030 roku
Oprócz zębów mlecznych i stałych, większość ludzi, podobnie jak gryzonie, posiada zawiązki kolejnych zębów, które mają potencjał do wykształcenia się w nowe zęby. Zazwyczaj jednak te zawiązki nie rozwijają się i zanikają. Opracowany preparat ma rozwiązać ten problem, stymulując "trzecie zęby" do wzrostu.
Chociaż udało się opracować lek na porost zębów oparty na przeciwciałach, który blokuje białko odpowiedzialne za zatrzymywanie wzrostu zębów u gryzoni, to trudno jeszcze przesądzać o takim sukcesie w przypadku zastosowania preparatu u ludzi.
Zanim lek na odrastanie zębów zostanie zatwierdzony i będzie powszechnie stosowany w gabinetach stomatologicznych, musi przejść badania kliniczne potwierdzające jego bezpieczeństwo i skuteczność. Proces ten ma na celu wykluczenie wszelkich potencjalnych zagrożeń i komplikacji związanych z nowym lekiem. O tym, czego można się spodziewać na kolejnych etapach badań, mówi dr n. med. Piotr Przybylski - implantolog.
Specjalista komentując entuzjastyczne prognozy uświadamia, że w trakcie testowania preparatu mogą wystąpić liczne komplikacje: preparat może na przykład wpłynąć na układ immunologiczny pacjenta w taki sposób, że wywoła niepożądane reakcje alergiczne lub autoimmunologiczne. Dodatkowo, istnieje ryzyko nieprawidłowego wzrostu zębów, zaburzeń funkcji żucia czy interakcji z innymi lekami. Badania prowadzone nad lekiem to proces, który wymaga wielu lat pracy, analizy długoterminowego wpływu leku na zdrowie pacjentów oraz monitorowania wszystkich działań.
Mimo że testy kliniczne trwają długo i są skomplikowane, to warto mieć świadomość, że każdy etap jest niezbędny dla wprowadzenia nowego leku do powszechnego użytku. Perspektywa wprowadzenia preparatu na odrastanie zębów do sprzedaży w 2030 roku może wydawać się optymistyczna, jednak warto spojrzeć na to realistycznie. Cykl prac, który szacowany jest na około 8-10 lat może być skuteczny jedynie w przypadku, gdy skutki uboczne okażą się minimalne, a pacjenci nie będą się na nic skarżyć.
Reklama
Grupy badawcze w kontekście leku na odrastanie zębów
Lek na porost zębów jest przeznaczony dla osób, które nie posiadają pełnego zestawu zębów stałych z powodu czynników wrodzonych. Anodoncja to stan, w którym brakuje jednego lub więcej zębów w jamie ustnej. Jest to wada wrodzona, która może być spowodowana genetycznie lub przez inne czynniki środowiskowe.
Osoby pozbawione uzębienia mogą mieć trudności z gryzieniem i żuciem jedzenia, co może prowadzić do problemów z układem trawiennym, a w skrajnych przypadkach nawet do niedożywienia.
Problemy stomatologiczne mogą powodować poczucie wstydu, brak pewności siebie czy izolację społeczną. Leczenie anodoncji polega na uzupełnieniu brakujących zębów za pomocą protez stałych lub ruchomych, implantów dentystycznych lub mostów protetycznych..
Naukowcy w pierwszej kolejności planują podać preparat dzieciom w wieku 2-6 lat cierpiącym na anodoncję. Taki wybór nie jest bynajmniej przypadkowy. Bardzo możliwe, że jest on podyktowany tym, że u tych pacjentów zęby wyrzynają się zwykle bardzo szybko, a rozwój całego organizmu jest niezwykle intensywny. Ponadto istnieje małe prawdopodobieństwo, że dzieci w tym wieku były poddawane różnym czynnikom, które mogły wpływać na rozwój ich zębów. Dodatkowo ich organizmy mają zdolność szybkiej regeneracji.
Na regenerację zębów będą mieli także szansę starsi pacjenci oraz ci, którzy utracili zęby w wyniku wypadku lub przewlekłej choroby. Osoby dorosłe są bardziej narażone na działanie czynników zewnętrznych, wpływ hormonów oraz większe ryzyko reakcji niepożądanych, co na tym etapie czyni ich bardziej skomplikowaną grupą do badania.
Chociaż leczenie z użyciem implantów jest obecnie dużą nadzieją dla osób chcących uniknąć protez, należy pamiętać, że nowa metoda może być skuteczna jedynie u części pacjentów. Podobnie jak nie każdy pacjent może bezpiecznie poddać się wszczepieniu implantów, tak też nie każda osoba z brakiem uzębienia będzie odpowiednia do tego rodzaju leczenia.
Reklama
Dostępność preparatu ograniczona ze względu na koszty
Nawet jeśli badania kliniczne na ludziach zakończą się sukcesem i preparat trafi do sprzedaży, część pacjentów nie będzie mogła skorzystać z niego ze względu na koszty.
Istnieje niewielka szansa, że przeciętny pacjent gabinetu stomatologicznego będzie mógł sobie na niego pozwolić. Oczywiście cena preparatu prawdopodobnie zmniejszy się w miarę upływu czasu, jednak najprawdopodobniej zajmie to wiele lat.
