Co jeść, a czego nie jeść przy miażdżycy? Przykładowy jadłospis w diecie miażdżycowej

Reklama

Zasady diety miażdżycowej

Miażdżyca to choroba zapalna tętnic, która powstaje w wyniku odkładania się w ich ścianach cholesterolu, co może skutkować udarem, zawałem serca, chorobą niedokrwienną serca lub otępieniem starczym. Do rozwoju tej choroby przyczyniają się także czynniki związane ze stylem życia, czyli:

• nieodpowiednia dieta,
• zbyt mała aktywność fizyczna,
• palenie papierosów,
• picie alkoholu,
• zbyt duża ilość soli w diecie.

W związku z tym w profilaktyce i leczeniu miażdżycy bardzo ważne jest zdrowe odżywianie się. Dieta przeciwmiażdżycowa ma istotne znaczenie, ponieważ dostarcza do organizmu związków, które mają korzystny wpływ na stan naczyń krwionośnych.

Spożywa się w niej takie produkty, które przyczyniają się do obniżenia poziomu złego cholesterolu LDL, odkładającego się w tętnicach, a przy tym jednocześnie zwiększają poziom dobrego cholesterolu HDL. Lipoproteiny HDL powodują wymiatanie cholesterolu LDL ze ścian tętnic, a następnie transportują go do wątroby, gdzie jest rozkładany i usuwany z organizmu, co przeciwdziała rozwojowi miażdżycy.

Jakie są najważniejsze zalecenia i zasady diety miażdżycowej?

• Ograniczenie spożycia tłuszczu - dieta antymiażdżycowa charakteryzuje się spożywaniem produktów niskotłuszczowych.
• Stosowanie olejów roślinnych - stanowią bogate źródło kwasów tłuszczowych jednonienasyconych i wielonienasyconych. W diecie miażdżycowej można je często stosować.
• Używanie mniejszej ilości soli - jej spożycie powinno stanowić mniej niż 5 g na dzień, gdyż jej duże ilości powodują nadciśnienie tętnicze, a to nasila rozwój miażdżycy. Dlatego też należy unikać potraw typu fast food, słonych przekąsek, zupek błyskawicznych, wędlin oraz produktów, które jako konserwant zawierają benzoesan sodu, a także mieszanek przyprawowych z glutaminianem sodu. Sól można zastąpić różnymi ziołami, np. tymiankiem, bazylią, rozmarynem oraz oregano.
• Zwiększenie ilości błonnika - najlepiej 30-45 g na dzień, gdyż wpływa on na rozwój flory bakteryjnej jelit i zmniejsza wchłanianie tłuszczu.
• Spożywanie owoców - w ciągu dnia w diecie powinno znaleźć się 200 g lub więcej owoców. Stanowią one bogate źródło błonnika oraz wielu witamin.
• Dodawanie warzyw do każdego posiłku - w ciągu dnia należy zjadać 200 g lub więcej warzyw. Są bogatym źródłem błonnika pokarmowego, który jest rozpuszczalny w wodzie. Błonnik przyspiesza wydalanie cholesterolu oraz tłuszczu wraz z kałem, a do tego opóźnia wchłanianie trójglicerydów. Warzywa są również źródłem witamin antyoksydacyjnych, takich jak witamina C i E oraz beta-karotenu. Przyczyniają się do ochrony lipoprotein LDL przed utlenianiem. Poza tym warzywa (takie jak: pomidory, ziemniaki, szpinak, fasola i groch) to także źródło potasu, który wpływa na obniżenie ciśnienia krwi.
• Jedzenie ryb morskich - można w nich znaleźć wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a zawarte w nich kwasy omega-3 mają wpływ na zmniejszenie poziomu trójglicerydów, obniżenie ciśnienia tętniczego oraz poziomu lipidów w osoczu. Ryby warto spożywać 2-3- razy w tygodniu, gdyż czerwone mięso, a przeważnie krwiste powoduje odkładanie się blaszek miażdżycowych.
• Spożywanie niesolonych orzechów - ok. 30 g na dzień. W diecie antymiażdżycowej szczególnie cenne są pistacje i orzechy włoskie. Wpływają one na obniżenie poziomu trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL.
• Ograniczenie, a najlepiej całkowite unikanie picia alkoholu, ponieważ wpływa on na zwiększenie stężenia trójglicerydów, ale też przyczynia się do zaburzenia metabolizmu lipidów i odpowiada za marskość wątroby.
• Unikanie spożywania dużych ilości cukru, ponieważ zbyt duża jego ilość w diecie przyczynia się do powstawania zaburzeń w gospodarce lipidowej, a to skutkuje stanem zapalnym naczyń, co z kolei sprzyja miażdżycy.
• Zadbanie o prawidłową masę ciała - choroba otyłościowa oraz nadwaga mają wpływ na powstawanie miażdżycy. Dlatego zaleca się redukcję masy ciała poprzez zastosowanie odpowiedniej diety.

Poza tym należy pamiętać, że dieta zapobiegająca miażdżycy polega również na odpowiednim przygotowywaniu potraw. Na talerzu powinny znajdować się produkty jak najmniej przetworzone, a jeżeli chodzi o owoce i warzywa, to najlepiej spożywać je na surowo. Zalecane jest gotowanie w wodzie i na parze, duszenie bez tłuszczu oraz pieczenie w folii lub pergaminie.

Natomiast należy unikać smażenia, ponieważ w wysokiej temperaturze tłuszcz zaczyna ulegać utlenianiu, przez co powstają szkodliwe związki. Posiłki warto spożywać regularnie i dokładnie je przeżuwać, gdyż ułatwia to trawienie oraz pozwala uniknąć przejedzenia się.

Reklama

Co jeść przy miażdżycy?

Dieta przy miażdżycy powinna być zdrowa i odpowiednio zbilansowana. W takiej diecie konieczne jest wykluczenie niektórych produktów spożywczych, ale i tak pozwala ona na przygotowywanie wielu różnorodnych potraw.

Poniższa tabela przedstawia produkty, które można jeść przy miażdżycy oraz te, które można spożywać w umiarkowanych ilościach.

W diecie miażdżycowej należy spożywać produkty, które będą miały korzystny wpływ na zdrowie oraz takie, które wspomogą leczenie miażdżycy. Istotne są tutaj owoce i warzywa. Owoce, które można jeść przy miażdżycy, to przeważnie cytrusy, a szczególnie pomarańcze i grejpfruty, ponieważ zawierają duże ilości flawonoidów, witaminę C i karotenoidy.

Poza tym można również sięgać m.in. po: porzeczki, maliny, borówki, winogrona oraz truskawki. Jeśli chodzi o warzywa, to poleca się warzywa krzyżowe, czyli brokuły, kalafiora, brukselkę, kapustę, ale też pomidory, szpinak, marchewkę i sałatę.

Bardzo ważnym elementem diety są pełnoziarniste produkty zbożowe, np. brązowy ryż, pieczywo razowe, płatki owsiane, otręby oraz makaron z mąki z pełnego przemiału. Zawarty w nich błonnik wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu oraz reguluje pracę jelit.

Należy także spożywać pełnowartościowe białko, które będzie dostarczane poprzez spożywanie chudego mięsa (drób, cielęcina) i ryb (najlepiej morskich). Źródłem białka są także nasiona roślin strączkowych, np. fasola, groch, soja i soczewica.

Należy ograniczyć tłuszcze nasycone pochodzenia zwierzęcego, a zwiększyć ilość tłuszczy nienasyconych pochodzenia roślinnego. Kwasy nienasycone trans należy spożywać w jak najmniejszych ilościach, lepiej nie jeść przetworzonej żywności i powinny one stanowić mniej niż 1% całkowitej energii dostarczanej wraz z pożywieniem i powinny pochodzić z naturalnych źródeł.

Poza tym można spożywać oleje roślinne. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe występują m.in. w oleju słonecznikowym, kukurydzianym oraz sojowym, a przyczyniają się do zmniejszenia poziomu cholesterolu we krwi. Natomiast jednonienasycone kwasy tłuszczowe to, np. olej rzepakowy i oliwa z oliwek, które wpływają na zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL i jednocześnie zwiększenie poziomu cholesterolu HDL.

Czego nie jeść przy miażdżycy?

Niewłaściwe odżywianie ma wpływ na powstawanie miażdżycy, a także innych chorób. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, czego nie można jeść przy już zdiagnozowanej miażdżycy, ale też wtedy, gdy chce się zadbać o profilaktykę chorób układu krążenia. W diecie miażdżycowej unika się jedzenia produktów, takich jak:

• słodkie pieczywo, ciastka i ciasteczka, lody, chipsy i inne słone przekąski, płatki śniadaniowe,
• słodzone napoje gazowane,
• kiełbasa, salami, bekon, żeberka, podroby, hot dogi,
• zwykłe sery, śmietana, tłuste mleko i jogurty,
• tłuszcze trans i twarde margaryny, olej palmowy oraz kokosowy, smalec, masło i słonina,
• orzechy kokosowe,
• soki owocowe z dodatkiem cukru,
• dania instant,
• konserwy, wędliny,
• chleb i bułki z mąki pszennej,
• tłuste rodzaje mięsa,
• potrawy smażone na głębokim oleju.

Wymienione wyżej produkty należy wyeliminować z diety, ponieważ wpływają niekorzystnie na zdrowie. Na przykład przyczyniają się do podniesienia złego cholesterolu LDL, a obniżenia tego dobrego HDL.

Nie należy jeść produktów zawierających duże ilości cukru, soli, konserwantów oraz sztucznych dodatków, które mają zły wpływ na układ krążenia i powodują powstawanie zmian miażdżycowych. Poza tym należy rzucić palenie papierosów i unikać picia alkoholu.

Reklama

Przykładowy jadłospis przy miażdżycy

Poniżej przedstawiono przykładowy jadłospis przy miażdżycy z uwzględnieniem pięciu posiłków w ciągu dnia:

Reklama

Przepisy w diecie miażdżycowej

Przepisy na potrawy w diecie miażdżycowej są bardzo łatwe do wykonania. Poniżej opisane są dwa przykładowe dania.

Warzywa pieczone w piekarniku podane z sosem czosnkowym

Można wykorzystać ulubione warzywa, które należy pokroić w plastry, paski lub kawałki. Można użyć m.in. papryki w różnych kolorach, marchewki, cebuli lub batatów.

Pokrojone warzywa można najpierw włożyć do miski, skropić oliwą w oliwek i posypać pieprzem (można także dodać inne przyprawy, np. rozmaryn, tymianek). Trzeba je dokładnie wymieszać, aby całe obtoczyły się w przyprawach. Następnie należy je rozłożyć równomiernie na blaszce i wstawić do piekarnika nagrzanego do 180℃. Piec do momentu, aż wszystkie warzywa będą miękkie, a skórka ładnie się pomarszczy.

Do takich warzyw można przygotować sos czosnkowy. Do gęstego jogurtu naturalnego wystarczy dodać przeciśnięty przez praskę czosnek oraz posiekany koperek (może też być natka pietruszki lub szczypiorek). Sos można doprawić pieprzem.

Filet z piersi kurczaka na kanapkę lub na obiad

Filet z kurczaka należy ugotować w wodzie z odrobiną soli i przyprawami, takimi jak: suszony majeranek, świeży rozmaryn i tymianek. Kurczaka gotuje się około 30 minut, a następnie trzeba go przestudzić.

Można go jeść z chlebem żytnim z dodatkiem zielonej sałaty, pomidorami i ogórkami. Sprawdzi się również na obiad podany z brązowym ryżem, kaszą gryczaną czy makaronem z pełnych ziaren w połączeniu z surówką lub ogórkiem kiszonym.

Reklama

Dieta w różnych postaciach miażdżycy

Bez względu na to, czy pacjent ma miażdżycę aorty brzusznej, tętnic szyjnych, kończyn dolnych, a czy może miażdżycę mózgu lub naczyń stosuje się taką samą dietę. Oznacza to, że przy różnych lokalizacjach zmian miażdżycowych warto stosować dietę, która będzie obejmowała mniejsze spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, które zwiększają poziom cholesterolu we krwi, gdyż lepszym wyborem są jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które obniżają poziom cholesterolu.

Chodzi o to, aby zmienić jakość spożywanych tłuszczów, a nie redukować je. Do tego należy przestrzegać wszystkich innych wyżej opisanych zaleceń.