Jakie są wskazania do stosowania diety na jelito grube?
Wskazaniem do operacji jelita grubego mogą być:
- nieswoiste zapalenia jelita grubego,
- choroba uchyłkowa,
- niedrożność mechaniczna jelita.
Jednak jedną z najczęstszych przyczyn operacji jelita grubego jest rak jelita grubego. Ten nowotwór to trzeci pod względem częstości występowania nowotwór u mężczyzn i u kobiet w Polsce.
Za istotny czynnik związany z ryzykiem wystąpienia choroby uznaje się zespół metaboliczny, obejmujący nadciśnienie, otyłość, cukrzycę i zaburzenia lipidowe. Jego rozwój jest silnie związany z niewłaściwą dietą i brakiem aktywności fizycznej.
Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, rocznie w Polsce diagnozuje się około 18 tysięcy nowych przypadków raka całego odcinka jelita grubego, a liczba ta stale rośnie. Na chorobę narażone są głównie osoby po 50. roku życia, chociaż coraz częściej dotyka ona także młodsze osoby.
Wprowadzenie odpowiedniej diety po operacji jelita grubego jest kluczowe dla procesu rekonwalescencji oraz poprawy jakości życia pacjentów.
Reklama
Przykładowa dieta po operacji jelita grubego
Dieta po operacji jelita grubego, zwłaszcza w kontekście leczenia onkologicznego, odgrywa kluczową rolę w procesie rekonwalescencji.
Odpowiednie żywienie pomaga w gojeniu ran, zmniejsza ryzyko powikłań oraz wspiera ogólne zdrowie pacjenta, co ma wpływ na przebieg procesu rekonwalescencji.
W dalszej części artykułu przedstawione zostaną informacje, jaka dieta sprawdzi się po operacji jelita grubego. Co powinno znaleźć się w przykładowej diecie?
- Stan odżywienia osób z chorobami jelita grubego jest kluczowy. Pacjenci ci często borykają się z trudnościami trawiennymi oraz dolegliwościami bólowymi w obrębie jamy brzusznej, co bezpośrednio wpływa na ich sposób żywienia. Nowotwory jelita grubego często wiążą się z utratą masy ciała, co może pogarszać stan odżywienia pacjentów i zwiększać ryzyko niedożywienia. Niedożywienie może wpływać negatywnie na proces leczenia i wydłużać okres rekonwalescencji po operacji, może też pogarszać samopoczucie pacjenta, który jest osłabiony. Dlatego monitorowanie stanu odżywienia i stosowanie odpowiedniej diety, zarówno przed jak i po operacji, są niezwykle ważne dla regeneracji organizmu i poprawy jakości życia pacjentów
- tłumaczy Karolina Łukaszewicz-Marszał, dietetyczka kliniczna Fundacji Nutricia.
Co jeść po operacji jelita grubego?
Dieta po operacji jelita grubego może zależeć od wielu czynników, między innymi od tego:
- jak rozległa była operacja,
- jaki obszar jelita został naruszony
- z jakimi innymi schorzeniami pacjent się zmaga.
Niezależnie od przyczyny operacji, czy to usunięcia nowotworu czy np. polipów, pewne zasady żywienia pozostają uniwersalne. Jeśli pacjent jest w stanie odżywiać się doustnie, to warto wdrożyć kilka modyfikacji żywieniowych.
Po operacji można rozpocząć od zastosowania diety o zmienionej konsystencji (płynnej, półpłynnej czy papkowatej), a następnie włączyć do diety produkty stałe. Modyfikacja diety i tempo jej rozszerzania o kolejne produkty w dużej mierze zależy od pracy jelit po zabiegu i samopoczucia pacjenta.
Dieta po operacji raka jelita grubego stanowi istotny element rekonwalescencji. Pacjenci po chirurgicznym usunięciu nowotworu z jelita grubego muszą szczególnie dbać o dostarczanie odpowiedniej ilości białka, aby wspierać regenerację organizmu i odbudowę uszkodzonych tkanek.
Najczęściej zalecana jest dieta lekkostrawna z ograniczeniem błonnika pokarmowego.
Na początku żywienia po operacji jelita grubego, często wyklucza się też produkty, które mają wysoką zawartość tłuszczu.
W niektórych sytuacjach pacjenci z uwagi na zaburzenia apetytu po operacji lub dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego nie są w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych poprzez tradycyjną dietę.
W takich sytuacjach lekarz może zalecić włączenie do diety specjalistycznych preparatów odżywczych.
Preparaty te stanowią skoncentrowane źródło energii, białka i pozostałych składników pokarmowych w małej objętości i mogą być uzupełnieniem codziennej diety w ważne dla organizmu pacjenta składniki.
Czego unikać po operacji jelita grubego?
Zalecenia dietetyczne zawsze są dopasowane indywidualnie do stanu zdrowia pacjenta i jego możliwości spożywania pokarmów.
W pierwszych dniach po operacji, gdy przewód pokarmowy jest jeszcze podatny na podrażnienia, zalecane jest unikanie takiego rodzaju pożywienia, które może stanowić dodatkowe obciążenie.
Warto zatem ograniczyć:
- tłuste i smażone potrawy;
- produkty wysoko przetworzone takie jak gotowe dania, gotowe sosy, chipsy, a także dania typu fast food jak: hot dogi czy hamburgery;
- produkty wysokobłonnikowe jak produkty zbożowe wieloziarniste i pełnoziarniste, a także znaczne ilości surowych warzyw i owoców;
- produkty łatwo fermentujące w jelicie tj. rośliny nasion strączkowych, warzywa kapustne, warzywa cebulowe;
- produkty mleczne bogate w tłuszcz tj. sery pleśniowe, sery podpuszczkowe, sery topione;
- orzechy i nasiona;
- pikantne przyprawy i sosy tj. musztarda, chrzan, sosy na bazie śmietany i majonezu
- napoje gazowane i alkohol;
Reklama
Jak długo stosować dietę po operacji jelita grubego?
To, jak długo powinna być stosowana dieta po operacji jelita grubego zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj zabiegu, stopień zaawansowania choroby oraz indywidualne potrzeby pacjenta.
W przypadku mniej skomplikowanych operacji, dieta lekkostrawna powinna być stosowana do kilku tygodni po zabiegu, aby nie obciążać przewodu pokarmowego i wspierać proces gojenia, a zwiększanie błonnika w diecie powinno odbywać się stopniowo w oparciu o dolegliwości i samopoczucie pacjenta.
W trudniejszych przypadkach, takich jak resekcja dużego odcinka jelita, specjalistyczna dieta może być konieczna przez dłuższy czas.
W przypadku bardzo rozległych operacji, gdy pacjent z różnych przyczyn nie może przyjmować pokarmów doustnie, konieczne może być zastosowanie żywienia dojelitowego za pomocą specjalnych dostępów, takich jak zgłębnik lub przetoka odżywcza (gastrostomia do żołądka lub jejunostomia do jelita cienkiego). Zaleca się wtedy stosowanie specjalistycznych diet przemysłowych, które dostarczają wszystkich niezbędnych składników odżywczych, w tym białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin i minerałów. Diety te powinny być stosowane wyłącznie na zlecenie i pod nadzorem lekarza, aby zapewnić właściwe wsparcie żywieniowe i optymalne funkcjonowanie organizmu
– dodaje Karolina Łukaszewicz-Marszał.
Reklama
Przykładowy jadłospis po operacji jelita grubego
Oprócz wyboru określonych produktów, ważny jest ich sposób przygotowana, a także regularność spożywania posiłków. Najbardziej zalecane techniki kulinarne to:
- gotowanie,
- gotowanie na parze,
- duszenie,
ewentualnie pieczenie w rękawie bez tłuszczu.
Należy unikać smażenia oraz pieczenia z dodatkiem dużej ilości tłuszczu. Kluczowe znaczenie ma także zapewnienie odpowiedniej ilości wysokiej jakości białka, które odgrywa fundamentalną rolę w regeneracji organizmu oraz wzmocnieniu siły mięśniowej, niezbędnej do powrotu do sprawności oraz wprowadzenie aktywności fizycznej.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Zgodnie z zaleceniami dietetyczki klinicznej Karoliny Łukaszewicz-Marszał z Fundacji Nutricia:
Aby pacjent mógł wrócić do pełnej sprawności po operacji, niezbędne jest wprowadzenie regularnych ćwiczeń fizycznych. Na początku są to delikatne ćwiczenia, dostosowane do możliwości rekonwalescenta. Odpowiednio dostosowana aktywność fizyczna jest elementem skutecznej rehabilitacji, wpływa nie tylko na procesy regeneracji, ale także wzmacnia organizm. Sport pozwala lepiej dotlenić tkanki, poprawia krążenie krwi, a także co niezwykle ważne – przekłada się na samopoczucie pacjenta. Pamiętajmy tylko, aby się nie forsować. Celem nie są intensywne treningi, a raczej łagodne i nieinwazyjne aktywności, jak np. spacery.
Oto przykładowy jadłospis na cały dzień dla osoby po operacji jelita grubego:
- śniadanie: Kanapki z chlebem pszennym z masłem i gotowaną piersią z indyka i delikatnymi warzywami jak pomidor i sałata;
- drugie śniadanie: Płatki jaglane z jogurtem naturalnym i bananem;
- obiad: Duszone udko z kurczaka bez skóry z białym ryżem i duszoną cukinią;
- podwieczorek: Kisiel owocowy z gotowanymi owocami jak maliny czy truskawki;
- kolacja: Pieczony dorsz z pomidorami i ziemniakami;
Reklama
Przepisy dla osób po operacji jelita grubego
Po operacji jelita grubego wielu pacjentów zastanawia się, jak powinna wyglądać ich codzienna dieta, aby wspierać proces powrotu do sprawności.
Dostosowanie jadłospisu do potrzeb i możliwości organizmu może być wyzwaniem, dlatego przygotowaliśmy zbiór przepisów, które są nie tylko smaczne, ale także łatwe do przyrządzenia.
Poniżej znajdują się propozycje dań, które pomogą w dostarczeniu niezbędnych składników odżywczych ważnych w procesie rekonwalescencji, jednocześnie dbając o komfort trawienny.
Przepis na owsiankę z duszonymi jabłkami
Składniki:
- 1 szklanka płatków owsianych
- 2 szklanki wody
- 1 duże jabłko
- 2 łyżki jogurtu naturalnego
- 1 łyżeczka cynamonu
Przygotowanie:
Płatki owsiane gotować w wodzie do miękkości.
Jabłko obrać, pokroić w kostkę i dusić na patelni z odrobiną wody i cynamonem.
Połączyć owsiankę z duszonymi jabłkami i jogurtem.
Przepis na zupę krem z dyni
Składniki:
- 1 mała dynia
- 1 marchewka
- 1 ziemniak
- 1 jajko ugotowane na miękko
- 2 szklanki bulionu warzywnego
- 2 łyżki jogurtu naturalnego
- 1 łyżeczka koperku
- Sól i cynamon
Przygotowanie:
Warzywa obrać i pokroić w kostkę, a następnie wrzucić do bulionu i gotować go miękkości. Następnie zmiksować na gładki krem, dodać jogurt i doprawić solą i cynamonem do smaku. Podawać z jajkiem ugotowanym na miękko i koperkiem.
