W 1997 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił Kartę Osób Niepełnosprawnych. Za osoby niepełnosprawne uznano wszystkich, których sprawność umysłowa, psychiczna i fizyczna okresowo lub trwale utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia codzienne życie, naukę i pracę.
Osoby te mają problemy z pełnieniem ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi. Przepisy prawa zapewniają niepełnosprawnym prawo do niezależnego, w miarę możliwości samodzielnego i aktywnego życia, bez oznak dyskryminacji.
Dodatki dla niepełnosprawnych
Osoby niepełnosprawne mają prawo do otrzymywania różnego rodzaju dodatków do niepełnosprawności. Większość takich osób nie może podjąć pracy zarobkowej z uwagi na stan zdrowia. Problemem jest nie tylko brak możliwości zarobkowania, ale także bardzo często wyższe koszty utrzymania.
Niepełnosprawni korzystają ze sprzętu rehabilitacyjnego, dodatkowego wsparcia lekarzy i fizjoterapeutów, droższych leków czy systematycznych terapii. Wsparcia potrzebują nie tylko niepełnosprawne dzieci, ale bardzo często także dorośli. Bez pomocy bliskich nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, a najbliżsi muszą zrezygnować z pracy i możliwości zarobkowania.
Do głównych świadczeń dla osób niepełnosprawnych należą:
- zasiłek pielęgnacyjny,
- dodatek pielęgnacyjny,
- renta socjalna,
- dodatek rehabilitacyjny,
- zasiłek rodzinny,
- dodatek do świadczenia rodzinnego z tytułu rehabilitacji i kształcenia dziecka,
- zasiłek opiekuńczy,
- specjalny zasiłek opiekuńczy.
W zależności od formy pomocy należy złożyć odpowiednie wnioski do zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub właściwego Ośrodka Pomocy Społecznej.
Reklama
Zasiłek dla niepełnosprawnych
Jedną z form zasiłku dla osoby niepełnosprawnej jest zasiłek rodzinny. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2020.111 z dnia 2020.01.24) reguluje warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń. Zasiłek rodzinny ma celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie także niepełnosprawnego dziecka.
Zgodnie z art.4 ust.2 ww. ustawy ten rodzaj zasiłku przysługuje:
- rodzicom albo jednemu z rodziców,
- opiekunowi prawnemu dziecka,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom niepełnosprawnym do ukończenia 24 roku życia, jeśli kontynuują naukę i posiadają orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności (art.6 ust.1 ww. ustawy). Ta forma pomocy ma przede wszystkim wspierać rodziny w trudnej sytuacji materialnej. Warunkiem przyznania jest kryterium dochodowe.
W przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się wskazanym orzeczeniem o niepełnosprawności zasiłek rodzinny przysługuje, gdy dochód tej rodziny w przeliczeniu na osobę lub dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.
Wysokość miesięcznego zasiłku rodzinnego wynosi 95,00 zł na dziecko do 5 roku życia, 124,00 zł na dziecko pomiędzy 5 a 18 rokiem życia i 135,00 zł. pomiędzy 18 a 24 rokiem życia (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę do ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych i zasiłku dla opiekuna – DzU.2018.1497)
Reklama
Dodatek na dziecko niepełnosprawne
Do zasiłku rodzinnego przysługują także dodatki dla dziecka niepełnosprawnego na jego kształcenie i rehabilitację (art.8 pkt.5 ww. ustawy). Warunkiem przyznania tego dodatku z tytułu niepełnosprawności jest orzeczenie o niepełnosprawności dziecka do 16 roku życia lub orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności dzieci pomiędzy 16 a 24 rokiem życia.
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości 90,00 zł na dziecko do 5 roku życia lub 110,00 zł na dziecko pomiędzy 5 a 24 rokiem życia (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę do ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych i zasiłku dla opiekuna – DzU.2018.1497)
Kolejnym przykładem dodatku dla osób niepełnosprawnych jest zasiłek pielęgnacyjny. Przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z samodzielną egzystencją. Zgodnie z art.16 ww. ustawy, zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- niepełnosprawnemu dziecku,
- osobie niepełnosprawnej powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje wysokości 215,84 zł miesięcznie (zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę do ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych i zasiłku dla opiekuna – DzU.2018.1497).
Reklama
Dodatki dla opiekunów osób niepełnosprawnych
Kolejnym ważnym zasiłkiem dla osoby niepełnosprawnej jest zasiłek dla opiekuna. W tym przypadku obowiązującym aktem prawnym jest Ustawa z 14 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U.20201297 z dnia 2020.07.27). Ustawa określa warunki nabywania, zasady ustalania i wypłacania zasiłków dla opiekunów osobom, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z dniem 1 lipca 2013 r. i nie spełniły kryterium dochodowego do przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Przysługuje on osobom, które zrezygnowały z pracy, aby opiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Osoba wymagająca opieki musi posiadać orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności ze wskazaniami do stałej lub długotrwałej opieki innej osoby. Zasiłek dla opiekuna przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie (art. 4 ww. ustawy).
Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do tego zasiłku jest przeprowadzane na wniosek osoby ubiegającej się o zasiłek dla opiekuna (art.5 ust.1 ww. ustawy). Wniosek powinien być złożony w terminie 4 miesięcy od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.
Reklama
Pięćset plus dla niepełnosprawnych
Ustawa z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz.U.2019.16.22 z dnia 2019.08.27) określiła warunki nabywania, tryb przyznawania oraz zasady wypłacania świadczeń dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, nazywanych świadczeniami uzupełniającymi.
Ich celem jest dodatkowe wsparcie finansowe dla takich osób. Zakład ubezpieczeń Społecznych rozpatruje wnioski o świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych w wysokości 500,00 zł miesięcznie, przyznając 500 plus dla niepełnosprawnych. Łączna kwota świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekroczyć 1 700,00 zł miesięcznie (art.4 ust.1 ww. ustawy) w przypadku pojedynczej osoby.
W celu otrzymania świadczenia uzupełniającego należy złożyć wniosek wraz z jednym z niżej wymienionych dokumentów:
- orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku.
Wnioski można pobierać ze strony internetowej ZUS lub z jego oddziałów.
Ustawodawca przewidział także w tym zakresie dodatek dla niepełnosprawnych emerytów. Jeżeli osoba wnioskująca ma prawo do emerytury lub renty zagranicznej powinna także dołączyć dokument potwierdzający to prawo oraz wysokość pobieranego świadczenia.
Czytaj też:
