Czy istnieją domowe sposoby na alergię?
Domowe sposoby na alergię mogą być stosowane profilaktycznie, a także w celu łagodzenia symptomów uczulenia.
Należy jednak podkreślić, że nie zastępują jednak profesjonalnych metod leczenia, a co najwyżej wspierają terapię.
Warto na wstępie wyjaśnić, że alergia jest wynikiem nieprawidłowej odpowiedzi układu immunologicznego na kontakt z określoną substancją uczulającą.
Zazwyczaj angażuje ona przeciwciała klasy IgE, czego efektem jest uruchomienie kaskady procesów odpowiedzialnych za wystąpienie reakcji zapalnej, wśród których kluczowa jest synteza substancji zwanej histaminą.
Co ważne, dzieje się tak wyłącznie u osób do tego predestynowanych, czyli alergików. Dla wszystkich pozostałych styczność z tymi samymi substancjami pozostaje całkowicie neutralna.
Jak więc widać, alergia jest poważną i skomplikowaną chorobą, dlatego podstawę w jej leczeniu stanowi farmakoterapia, z użyciem między innymi leków przeciwhistaminowych oraz glikokortykosteroidów.
Można też zastosować odczulanie, które jest metodą oddziałującą na przyczyny schorzenia.
A jak pokonać alergię bez leków i czy w ogóle jest to możliwe? Jeśli chodzi o inne metody, można je podzielić na kilka grup.
- zapobieganie poprzez unikanie kontaktu z alergenami - w praktyce oznacza to na przykład unikanie przebywania na świeżym powietrzu w okresie kwitnienia przez osoby uczulone na pyłki traw czy drzew. W tym czasie warto też szczelnie zamykać okna. Do tej samej kategorii można zaliczyć regularne sprzątanie domu w przypadku alergików czułych na roztocza kurzu czy sierść zwierząt.
- fitoterapia, czyli ziołolecznictwo - zaleca się stosować m.in. naturalne ekstrakty, które hamują proces wydzielania histaminy, będącej kluczowym mediatorem stanów zapalnych w przebiegu alergii. Ulgę mogą też przynieść wyciągi roślinne przyspieszające procesy gojenia się.
- dieta przeciwhistaminowa - to sposób odżywiania polegający na spożywaniu pokarmów hamujących wydzielanie histaminy oraz unikanie produktów, które dodatkowo stymulują produkcję substancji odpowiedzialnej za występowanie dokuczliwych objawów
- wysoka higiena osobista - częste mycie rąk, regularne kąpiele, pranie ubrań i bielizny, ale też pościeli, zasłon, dywanów.
Nie do końca są to więc typowo babcine sposoby na alergię.
Większość z nich odnosi się do najważniejszych zasad postępowania w alergii, tudzież kluczowych mechanizmów powstawania reakcji zapalnych.
Reklama
Domowe sposoby a rodzaj alergii
Istnieją różne typy alergii, z których najczęściej występujące, to:
- wziewne - związane z uczuleniem na białka znajdujące się w pyłkach roślin, roztoczach kurzu, sierści zwierząt domowych, grzybach i pleśniach,
- pokarmowe - których przyczyną są białka zawarte w produktach spożywczych różnego typu, na przykład mleku, truskawkach, orzechach, kakao i wielu innych,
- kontaktowe (alergie skórne), powodowane bezpośrednią stycznością skóry z substancją uczulającą, na przykład lateksem, z którego produkuje się prezerwatywy i gumowe rękawiczki.
Czy domowe sposoby na alergię pokarmową różnią się od tych stosowanych na wziewną, czy kontaktową? Częściowo tak, częściowo nie.
Tym, co łączy wszystkie sytuacje, jest konieczność unikania źródła alergii. Różne są natomiast sposoby realizacji tego postulatu.
Z oczywistych powodów alergenów wziewnych nie należy wdychać (przebywanie w domu w czasie kwitnienia, częste sprzątanie i pranie), pokarmowych spożywać (dieta eliminacyjna), kontaktowych dotykać (np. zamiana używanych prezerwatyw na kondomy wykonane z innych materiałów niż lateks).
W ogólnym zarysie identyczna jest też idea minimalizowania reakcji zapalnych zachodzących w organizmie, między innymi pod wpływem wydzielania histaminy.
Działania ogólnoustrojowe mogą być zbliżone i polegać na przyjmowaniu określonych ziół i stosowaniu właściwej diety. Różne mogą być jednak metody miejscowego łagodzenia objawów.
Przykładowo, alergia na pyłki powoduje z reguły łzawienie oczu, silny i wodnisty katar, niekiedy też kaszel. Wskazane jest w takim wypadku przemywanie oczu (na przykład zielem świetlika czy solą fizjologiczną), przedmuchiwanie nosa oraz inhalacje.
Z kolei świąd przy alergiach skórnych tonować można choćby za pomocą zimnego prysznica.
Domowe sposoby stosuje się też na rzadziej występujące uczulenia, na przykład alergię iniekcyjną, będącą konsekwencją działania jadu wstrzykniętego przez osę, meszkę czy innego owada.
W takim przypadku należy dożyć do neutralizacji toksyny. Można to zrobić stosując choćby sok z cytryny czy octu, które w odróżnieniu od silnie zasadowego jadu, mają odczyn kwaśny.
(Warto pamiętać, że odczyn jadu pszczoły jest kwaśny. W tym przypadku ukąszenia pomóc może cebula, która z kolei przy ukąszeniu przez osę jest nieskuteczna.)
Ważne jest też chłodzenie newralgicznego miejsca, na przykład zimną wodą albo kostkami lodu.
Reklama
Czy wapń pomaga na alergię?
Wapń (calcium) często potocznie nazywany jest "wapnem". Należy jednak zaznaczyć, że wapń (Ca) to pierwiastek chemiczny i jednocześnie bardzo ważny składnik budulcowy kości, a wapno to z kolei materiał budowlany i chemiczny.
Od dziesięcioleci zwykło się sądzić, że wapno na alergię dla dziecka, ale też osób dorosłych, jest idealnym panaceum, w szczególności jeśli chodzi o łagodzenie objawów skórnych – bąbli, śladów po ukąszeniach, świądu.
Podstawą jest przekonanie, że wapń wpływa na przepuszczalność naczyń krwionośnych, co redukuje skalę obrzęków i wysięków oraz może też ograniczać katar sienny.
Poza tym uważa się, że niski poziom wapnia w organizmie może nasilać reakcję zapalną o charakterze alergicznym.
W aptekach dostępny jest wapń w postaci musującej do picia lub w syropie na alergie skórne i nie tylko – są one reklamowane jako doskonałe środki na uczulenie.
Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że wapń nie znajduje się wśród substancji leczniczych rekomendowanych przez autorytety naukowe w zaleceniach dotyczących metod leczenia alergii (w odróżnieniu od leków przeciwhistaminowych czy środków sterydowych).
Co więcej, w ostatnim czasie badacze z Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podali, że dobroczynne działanie wapnia to mit, a jego nadużywanie może nawet szkodzić.
Wykazali oni, że rezultaty jego stosowania nie różnią się szczególnie od efektu placebo (czyli działania substancji neutralnej). Co więcej, zdaniem polskich naukowców, podany w dużych ilościach wapń może zaburzać wchłanianie leków, co obniża ich skuteczność.
Należy dodać, że wśród licznych preparatów są też takie, które zawierają calcium z kwercetyną. Druga z wymienionych substancji jest flawonoidem, naturalnym barwnikiem roślinnym, który wykazuje działanie hamujące wydzielanie histaminy w organizmie ludzkim.
Może zatem zredukować skalę reakcji zapalnych zachodzących pod wpływem czynników uczulających.
Co zamiast wapnia na uczulenie warto stosować w codziennych zmaganiach z alergią?
Reklama
Czarnuszka siewna na alergię
Jedną z roślin leczniczych, którą najczęściej wymienia się w kontekście alergii jest czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa).
Czy faktycznie ma ona dobroczynne działanie? Czy czarnuszka pomaga na alergię? Tak. Olej pozyskiwany z tego ziela wykazuje wielokierunkowe działanie terapeutyczne, w tym przeciwalergiczne oraz przeciwastmatyczne.
Zawarte w jej składzie składniki łagodzą przebieg reakcji zapalnych.
Jeden z nich, znany jako tymochinon, najprawdopodobniej łączy się z receptorami histaminowymi i redukuje ilość wydzielanej przez organizm histaminy.
Działa więc na podobnej zasadzie, jak popularne leki. Jedno z badań, wykonanych w Uniwersytecie Medycznym Jamshoro w Pakistanie na grupie 40 pacjentów z alergicznymi nieżytem nosa wykazało, iż zastosowanie czarnuszki przyniosło takie same efekty, jak cetyryzyna, będąca lekiem przeciwhistaminowym.
Co więcej, okazało się też, że grupa przyjmująca olej w dawce 250 mg na dobę miała mniej niepożądanych objawów ubocznych, takich jak senność.
Inne badanie wykonane na próbie dzieci doświadczających kataru siennego, astmy i egzemy atopowej, przyniosło podobne rezultaty – poprawę zanotowano w 80 proc. przypadków.
Na tej podstawie sformułowany został też wniosek, że optymalną dawką wydaje się 3x500 mg dziennie (K. Błecha).
Dodać można, że oprócz działania antyhistaminowego, ziele to wpływa na rozszerzanie oskrzeli i tchawicy, dlatego może z powodzeniem być stosowane w celu łagodzenia objawów astmy.
Reklama
Inne zioła na alergię
Wśród naturalnych sposobów na alergię można też wymienić stosowanie innych ziół. Należą do nich:
- melisa lekarska - hamuje wydzielanie histaminy, może być stosowana do przyrządzania naparów do picia, a także inhalacji,
- rumianek - również wykazuje działanie antyhistaminowe, a także kojące, jest używany do picia, inhalacji i przemywania skóry, aczkolwiek przed zastosowaniem należy wykonać testy - sam w sobie także może być dla niektórych osób uczulający,
- dziurawiec - zawiera wspomnianą wyżej kwercetynę,a także rutynę, która uszczelnia naczynia krwionośne,
- zielona herbata - korzystnie wpływa na mikroflorę jelitową, co przekłada się na stabilizację reakcji układu odpornościowego,
- miłorząb - od wieków stosowany na astmę i zapalenie oskrzeli,
- ostropest - oczyszcza wątrobę, a także działa przeciwzapalnie, redukując wydzielanie histaminy,
- pachnotka zwyczajna - łagodzi objawy alergii różnego typu, w tym na pyłki i kurz (katar sienny, zapalenie spojówek) oraz pokarmowych,
- pokrzywa zwyczajna - kolejna z roślin obniżających wydzielanie histaminy i tym samym obniżających natężenie reakcji zapalnych,
- krwawnik pospolity - także wykazuje działanie przeciwzapalne oraz odkażające,
- oczar wirginijski - łagodzi natężenie objawów skórnych występujących na skutek reakcji alergicznych,
Reklama
Domowe inhalacje na alergię. Z czego je zrobić?
Jednym z klasycznych domowych sposobów są inhalacje. Na alergię stosuje się w przypadku objawów ze strony dróg oddechowych, a zwłaszcza kaszlu oraz kataru.
Z czego robić domowe inhalacje na alergię? Doskonale w tej roli sprawdza się sól fizjologiczna, ale można też wykorzystać różnego typu zioła.
Które z fitoterapeutyków sprawdzą się najlepiej? Wymienić można między innymi melisę, miętę, rumianek czy szałwię.
Są to typowe domowe sposoby, w związku z czym kuracja nie wymaga zastosowania żadnych specjalistycznych akcesoriów.
Wystarczy miska, do której wlewa się parujący napar. Następnie należy się nad nią pochylić i rozpocząć wdychanie. Dla lepszego efektu warto nakryć głowę ręcznikiem.
Metoda ta jest przeciwwskazana dla osóbz niewydolnością krążenia i oddechową, a także chorujących na infekcje bakteryjne i wirusowe z wysoką gorączką.
Reklama
Które witaminy przyjmować na alergię?
Pacjenci często pytają, jakie przyjmować witaminy na alergię? Przede wszystkim C oraz D3, a także B5 (może być z kwercetyną).
Inne tego typu substancje z reguły nie mają dużego, bezpośredniego wpływu na przebieg reakcji uczuleniowych.
- Witamina C, czyli kwas askorbinowy, wykazuje lekkie działanie przeciwhistaminowe. Może zatem oddziaływać na podstawowy mechanizm alergii, łagodząc tym samym natężenie objawów.
- Witamina D3 jest syntezowana przez skórę ludzką pod wpływem promieni ultrafioletowych. Ze względu na niewystarczające nasłonecznienie, u większości populacji krajów takich, jak Polska, stwierdza się jej niedobór. Może się to negatywnie przekładać między innym na pracę układu odpornościowego. Uważa się przy tym, że niedostatek tej substancji może nieznacznie zwiększać ryzyko występowania alergii.
- Witamina B5, czyli kwas pantotenowy, także może łagodzić stany zapalne i korzystnie wpływać na kondycję skóry.
Substancje te dostępne są w postaci suplementów diety – warto o tym pamiętać w szczególności odnośnie witaminy D3, którą trudno jest znaleźć w produktach żywnościowych.
Natomiast wit. C w bardzo dużych ilościach znajduje się w wielu składnikach codziennego menu, takich jak choćby papryka czy owoce cytrusowe.
Należy pamiętać, że witaminy nie należą do środków, które byłyby w stanie wydatnie zmienić przebieg czy ryzyko choroby. Witaminowe suplementy i preparaty OTC stosuje się głównie pomocniczo, w celu łagodzenia objawów.
W żadnej mierze nie zastępują one rekomendowanych leków
O co chodzi z miodem na alergię?
Miód na alergie skórne i wziewne? Nie i... tak. Białka zawarte z złocistym przysmaku potencjalnie należą do substancji silnie alergizujących.
Z dużą ostrożnością powinny więc do miodu podchodzić osoby, które są podatne na uczulenia wywoływane m.in. przez pyłki drzew, traw i kwiatów, ale też różnego typu pokarmy oraz toksyny zawarte w jadzie owadów. Dotyczy to zwłaszcza miodów wielokwiatowych i spadziowych.
Z drugiej strony zakłada się, że umiejętnie dawkowany miód odczula. Może zatem być stosowany w swego rodzaju naturalnej immunoterapii.
Działania tego typu polegają na kontrolowanym podawaniu niewielkich, stopniowo rosnących porcji alergenu. Tak jest też w przypadku miodu.
Oczywiście należy pamiętać, że jest to sposób domowy, niezastępujący immunoterapii profesjonalnej prowadzonej pod nadzorem lekarza alergologa.
Warto wiedzieć, że potencjalnie istnieje ryzyko wywołania przez miód reakcji o dużym natężeniu, ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie.
Co jeść i pić na alergię?
Dieta na alergię powinna być komponowana wedle dwóch podstawowych zasad:
- Należy unikać produktów, które zawierają uczulające białka i są bezpośrednią przyczyną odczynów o charakterze pokarmowym. Do najczęstszych alergenów tego typu należą substancje zawarte w mleku krowim, jajkach, pszenicy, orzechach, sezamie, rybach, owocach morza, niektórych warzywach i owocach (seler, pomidor, truskawka).
- Warto stosować produkty, które zawierają kwercetynę. Działa ona jako stabilizator komórek tucznych, i tak jak zostało powiedziane wyżej, blokuje uwalnianie histaminy. Do najbogatszych jej źródeł należą:
- czerwone wino (ale uwaga: w większości tego typu wyrobów znajdują się też siarczany, które mogą wywoływać dodatkowe odczyny alergiczne),
- owoce, takie jak winogrona, czarny bez, czarna porzeczka, dzika róża, aronia, żurawina, jagoda, czereśnia, malina, jabłko,
- warzywa, w tym brokuły, szpinak, cebula, fasola, pomidor, seler,
- przyprawy, jak choćby oregano, kolendra, koper, liście laurowe, lubczyk,
- orzechy włoskie,
- herbata.
Niektórzy pokładają nadzieję w działaniu kwasów omega-3. Szacuje się, że osoby, których dieta była bogata właśnie w ten składnik rzadziej zapadały na alergie.
Warte przypomnienia wydają się złoża tego cennego komponentu. Pokarmy zawierające kwasy omega-3 to m.in.: halibut, łosoś, śledź, dorsz, makrela, sardynki, owoce morza, orzechy włoskie, nasiona lnu, soi czy rzepaku.
Olej na alergię - jaki wybrać?
Na alergię działają też różne oleje i olejki. Jakie konkretnie?
O jednym, tym najważniejszym, zostało już dużo powiedziane powyżej. Olej z czarnuszki uważany jest za jedno z najskuteczniejszych naturalnych panaceów pozwalających łagodzić objawy tej uciążliwej choroby.
Jak stosować ten specyfik? Przede wszystkim ogólnoustrojowo, pijąc 1 dużą lub 2-3 małe łyżki dziennie.
Używać też można olej z owsa, zawierający liczne substancje o działaniu przeciwzapalnym i łagodzącym objawy skórne, tj. kwasy oleinowy i linolowy.
Wpływają one na obniżenie poziomu cytokin prozapalnych w organizmie, obniżając tym samym natężenie występujących objawów.
Inne oleje wymieniane w kontekście alergii ze względu na działanie przeciwzapalne, to m.in. lniany, rycynowy oraz kokosowy.
Należy jednak pamiętać, że same w sobie również mogą one mieć działanie uczulające. Choć są to sytuacje bardzo rzadkie, warto przed zastosowaniem wykonać test.
Zimny kompres na alergię
Metodą pozwalającą doraźnie uzyskać niemal natychmiastową ulgę w przypadku objawów skórnych, jest zimny kompres.
Skrajnie niska temperatura ogranicza przepływ krwi, dzięki czemu powoduje zmniejszenie opuchlizny oraz działa lekko znieczulająco.
Pozwala to złagodzić uporczywy świąd towarzyszący wykwitom skórnym.
Okład można wykonać z ręcznika zamoczonego w lodowatej wodzie, woreczka wypełnionego kostkami lodu czy specjalnych kompresów żelowych, schłodzonych wcześniej w lodówce.
Na tej samej zasadzie działa zimny prysznic, który można zastosować, gdy odczyn alergiczny obejmuje większe partie ciała.
Tego typu domowe sposoby można też wykorzystywać na opuchnięte oczy, które często cierpią z powodu zapalenia spojówek, będącego typową reakcją na alergeny znajdujące się w pyłkach roślin.
Także i w tym przypadku trzeba jednak brać pod uwagę, że są to działania jedynie doraźne, chwilowo łagodzące objawy, ale nie leczące choroby.
Soda oczyszczona i ocet jabłkowy na alergię
Kolejnym działaniem doraźnym, które można zastosować w warunkach domowych, jest użycie sody oczyszczonej. Substancja ta, znana też jako węglowodan sodu, ma odczyn słabo alkaliczny.
Stosowana na skórę pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, łagodząc uciążliwe swędzenie skóry.
Na alergie stosuje się również ocet jabłkowy. Zawarte w nim substancje pozwalają łagodzić stany zapalne będące efektem uwolnienia histaminy z komórek tucznych.
Ten rodzaj octu można pić w niewielkich ilościach (1-2 łyżeczki) lub też nacierać nim miejsca zmienione chorobowo.
Nie zastąpi to profesjonalnego leczenia, ale może czasowo łagodzić natężenie symptomów.
Pozostałe domowe sposoby na alergie
Co oprócz powyższych? Jakie jeszcze można stosować domowe sposoby na alergię? Na pyłki traw i drzew, kurz, sierść, grzyby, pleśnie, godne polecenia są:
- filtry powietrza, stosowane do nawilżaczy, zatrzymujące szkodliwe drobiny, które mogą wywoływać uczulenie. Filtry powinny się znajdować również w odkurzaczach wykorzystywanych do sprzątania domu,
- zamykanie okien, które nie pozwala wnikać do mieszkania pyłkom roślinnym, istotnie ograniczając sezonową alergię wiosenną,
- dbałość o higienę - częste mycie rąk, kąpiele, czyszczenie zębów, przemywanie twarzy. Wszystko to pozwoli zmyć gromadzące się na powierzchni skór i błon śluzowych alergeny.
Warto podkreślić, że są to metody profilaktyczne. Są one zalecane przez specjalistów, jako skuteczny sposób ograniczania ryzyka alergii.
Niekiedy też mogą przyspieszać ustąpienie objawów (np. zmycie pyłków ze skóry czy z oczu). Jednak w cięższych przypadkach zalecane jest skorzystanie z pomocy lekarskiej i zastosowanie profesjonalnych metod farmakologicznych lub odczulania.
Domowe sposoby na alergię w ciąży i u dzieci
Czy wszystkie domowe sposoby na alergię mogą być stosowane w ciąży, a także u małych dzieci? W większości tak, jednak w przypadku tych akurat grup zaleca się szczególną ostrożność oraz konsultację z lekarzem ginekologiem-położnikiem lub pediatrą.
O ile zimne okłady, a tym bardziej działania eliminacyjne (niewychodzenie z domu, sprzątanie, stosowanie filtrów powietrza czy unikanie niektórych potraw) są całkowicie neutralne, o tyle zagrożenie potencjalnie mogą stanowić niektóre z wymienionych substancji i składników pokarmowych przyjmowanych doustnie.
Najlepszym tego przykładem jest czarnuszka, której nie powinny używać kobiety ciężarne, ponieważ zawarte w niej składniki mogą stymulować skurcze macicy, co zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu.
Nie do końca jest też zbadane oddziaływanie rumianku, dlatego napar z tego ziela nie powinien być przyjmowany w ilości większej, niż jedna filiżanka dziennie.
Z oczywistych względów nie należy też w tym szczególnym czasie stosować wina, jako domowego sposobu na reakcję alergiczną.
