Co to jest dopamina?
Dopamina jest jedną z tzw. katecholamin, które potocznie określa się jako „hormony stresu” lub też „hormony szczęścia”. Pozostałe hormony mieszczące się w tej grupie to adrenalina i noradrenalina.
Czym jest dopamina, co to za związek? To organiczny związek chemiczny, stanowiący ważny neuroprzekaźnik w układzie nerwowym.
Dlaczego tak ważna jest dopamina? Hormon ten wykazuje ścisłe powiązanie m.in. z ciśnieniem tętniczym krwi, napięciem mięśniowym, koordynacją ruchową, umiejętnościami manualnymi, motoryką, aktywizacją przesączania kłębuszkowego w nerkach, czy transportem sodu w organizmie. Poza tym ma on wpływ na produkcję innych hormonów oraz zachodzące w ustroju procesy emocjonalne.
Jej stężenie sprawdza się najczęściej w przypadku diagnozowania chorób nowotworowych (np. neuroblastomy, czy guza chromosomalnego), schorzeń układu nerwowego (w tym psychicznych i psychiatrycznych) oraz chorób genetycznych. Poziom dopaminy w organizmie ustala się na podstawie próbki osocza krwi lub moczu.
Reklama
Za co odpowiada dopamina?
Jak na ustrój wpływa dopamina? Działanie tego hormonu na ludzki organizm jest wielorakie. Skupiając się na układzie nerwowym należy podkreślić jej istotną rolę w oddziaływaniu na ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Stanowi ona regulator procesów emocjonalnych i psychicznych. Ponadto ten związek sprawia, że ruchy fizyczne są bardziej skoordynowane, a zdolności manualne się powiększają.
Co więcej dzięki temu hormonowi wzrasta energia, potrzebna do codziennego funkcjonowania, a także szybciej płynie krew, wzrasta tętno i ciśnienie tętnicze. Taki schemat zachowania zauważa się u zakochanych osób oraz u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (takich jak np. narkotyki).
Dzięki dopaminie zostaje zoptymalizowany proces wydzielania takich hormonów jak hormon wzrostu, prolaktyna (dlatego dopamina bywa też określana jako prolaktostatyna), czy gonadotropina. Odpowiedni poziom dopaminy sprawia, że człowiek czuje się szczęśliwszy, bardziej radosny, jest przychylnie nastawiony do innych ludzi.
Za co odpowiada dopamina? W postaci leku wykorzystuje się ją m.in. w terapii niskiego ciśnienia tętniczego krwi, ostrej niewydolności nerek, czy w leczeniu wstrząsu. Wpływa na przebieg chorób takich jak np.:
- choroba Parkinsona,
- ADHD,
- schizofrenia,
- depresja,
- psychoza,
- uzależnienia.
Reklama
Nieprawidłowy poziom dopaminy
Skoro zostało wyjaśnione co to jest dopamina i jak działa na ustrój, warto poznać objawy, które mogą wskazywać na zbyt niski lub zbyt wysoki poziom tego hormonu w organizmie.
Niski poziom dopaminy w organizmie można stwierdzić obserwując m.in. takie symptomy, jak:
- lęk,
- napięcie,
- niska motywacja,
- spadek energii,
- ciągłe zmęczenie;
- stałe odczuwanie głodu (także o charakterze narkotycznym),
- stany depresyjne.
Jej niedobór może zwiększać niebezpieczeństwo zachorowania na Parkinsona. Niski poziom tego hormonu może mieć związek z występowaniem ADHD.
Z kolei wysoki poziom dopaminy może występować, gdy pojawią się takie oznaki jak np.:
- zaburzenia koncentracji,
- natłok myśli,
- omamy,
- problemy z krzepnięciem krwi,
- utrata racjonalnego myślenia i trzeźwej oceny sytuacji.
Taki stan często występuje podczas zażywania narkotyków, np. kokainy. Opisywany przypadek należy różnicować z chwilowymi incydentami, które wywołują stres, czy też budzą skrajne emocje. Wysokie stężenie dopaminy często pojawia się po dużym wysiłku fizycznym.
Reklama
Naturalna dopamina
Gdzie naturalnie występuje dopamina – lek bez recepty? Przede wszystkim w jedzeniu. Chcąc zapewnić ustrojowi stałą podaż warto regularnie spożywać białka, czyli nabiał, białe mięso, ryby, rośliny strączkowe. Substancja jest także obecna w owocach i warzywach, przede wszystkim w bananach, jagodach, truskawkach, śliwkach oraz czerwonej fasoli. Hormon ten można dostarczyć do organizmu jedząc ziarna słonecznika i migdały.
Nie należy natomiast pić kawy oraz alkoholu, które pomimo, że chwilowo wpływają na podniesienie „hormonu szczęścia”, to w efekcie obniżają poziom dopaminy.
Naturalna dopamina występuje także w świetle, słońcu, można ją również odnaleźć w kontakcie ze świeżym powietrzem. Dobrze jest więc jak najwięcej czasu spędzać poza murami budynków, na łonie natury.
Poza tym dopamina zwiększa swój poziom już po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach uprawiania jakiegoś sportu. Można w to wliczyć nawet spacer. Co więcej jej stężenie rośnie podczas słuchania instrumentalnej muzyki, a także po dobrze przespanej nocy.
Reklama
Preparaty z dopaminą
W jakich preparatach natomiast można spotkać hormon określany, jako dopamina? Produkty z tym związkiem to przede wszystkim preparaty witaminowe oraz suplementy diety wspierające produkcję dopaminy. Ich cena waha się od kilkunastu do kilkuset złotych. Koszt produktów z dopaminą jest uzależniony m.in. od substancji znajdujących się w danych medykamencie, firmy go wytwarzającej i metody produkcyjnej.
Dopamina lek to środek znany medycynie i stosowany m.in. przy terapii zaburzeń hemodynamicznych, pojawiających się np. we wstrząsie kardiogennym, pourazowym i septycznym, po operacjach kardiochirurgicznych oraz we wstrząsie zmierzającym do niewydolności nerek.
Dopamina jako lekarstwo nie może być aplikowana jeśli u pacjenta występuje nadwrażliwość na jakikolwiek składnik preparatu, występuje u niego guz chromochłonny lub zaburzenia rytmu z szybką czynnością serca. Niezależnie od tego jaka to dopamina, dawkowanie tego związku zawsze powinno być ustalone przez lekarza.
Reklama
Leki i preparaty zawierające dopaminę
