Co oznacza drętwienie twarzy?
Drętwienie twarzy jest objawem, który może być manifestacją wielu poważnych problemów zdrowotnych, zwłaszcza neurologicznych i naczyniowych. Z tego powodu nigdy nie powinno być lekceważone i zawsze stanowi przesłankę do konsultacji lekarskiej.
Definicja drętwienia nie jest precyzyjna, zwykle jednak pod pojęciem tym rozumie się częściową lub całkowitą utratę czucia w danej części ciała, związaną między innymi ze zmniejszonym przepływem krwi czy uciskiem na nerwy. Mogą temu towarzyszyć także inne doznania.
Uczucie drętwienia zaliczane jest do tak zwanych parestezji, czyli zbioru nieprawidłowych i nieprzyjemnych wrażeń zwanych też czuciem opacznym. Do tej grupy włącza się też między innymi mrowienie (kłucie, szczypanie, przebieganie „prądów”, delikatne drgania), rwanie, pieczenie, etc.
W międzynarodowej klasyfikacji ICD-10 parestezje są oznaczone symbolem R20.2 i należą do szerszej kategorii zaburzeń czucia skórnego (R20). W nowszej wersji tego zestawienia, czyli wdrażanej z wolna ICD11, parestezje mają kod MB40.3.
Reklama
Drętwienie lewej strony twarzy
Czy twarz może drętwieć tylko z jednej strony? Tak. Bardzo często objaw ten występuje jednostronnie, obejmując jedynie określone sektory twarzy na lewo lub prawo od jej osi. Co może być tego przyczyną?
Drętwienie i mrowienie lewej strony twarzy bywa jednym z symptomów zapalenia lub ucisku na nerw trójdzielny, zwany też V nerwem czaszkowym.
Odpowiada on za pracę mięśni twarzy. Przebiega przez boczne sektory twarzoczaszki, rozpoczynając swój bieg w okolicy skroniowej, a następnie rozgałęziając na trzy gałęzie - oczną, szczękową i żuchwową.
Stąd przy zaburzeniach jego pracy możliwe jest drętwienie policzka czy żuchwy. Ze względu na umiejscowienie nerwu, zawsze dotyczy to jednej strony twarzy - lewej bądź prawej.
Co ważne, problem ten często ma związek ze schorzeniami stomatologicznymi, zatem odpowiedź na pytanie, czy od zęba może drętwieć twarz, jest twierdząca. Podrażnienie nerwu trójdzielnego może mieć związek ze stanami zapalnymi, zwłaszcza zębów trzonowych. Przyczyną mogą też być zabiegi dentystyczne, począwszy od podania znieczulenia, poprzez „zatruwanie” zęba, aż po ekstrakcję.
Pacjenci często pytają, co może być przyczyną jednoczesnego drętwienia lewej strony twarzy i ręki. Czy mogą to być symptomy zawału? Raczej nie - tego typu problemy kardiologiczne objawiają się promieniowaniem z klatki piersiowej do barku i żuchwy, ale przede wszystkim dotyczy to dolegliwości bólowych.
Reklama
Drętwienie prawej strony twarzy
W związku z tym, że nie ma w tym zakresie aż tak szczegółowych danych epidemiologicznych, nie sposób powiedzieć, czy częściej drętwieje prawa strona twarzy, czy lewa.
Zjawisko to rozpatruje się głównie pod kątem tego, czy niepokojące objawy występują jednostronnie czy obustronnie (symetrycznie). Drętwienie połowy twarzy możliwe jest nie tylko przy zaburzeniach związanych z nerwem trójdzielnym, ale też w wielu innych sytuacjach.
Wymienić można w tym kontekście takie problemy zdrowotne, jak między innymi:
- Migrena - ból głowy z towarzyszącymi symptomami dodatkowymi (np. drętwieniem) o nie do końca znanym podłożu, bardzo często lokujący się jednostronnie. Jeśli chodzi o twarzową część czaszki, patologiczne doznania najczęściej pojawiają się wówczas w okolicach jednego z oczodołów, ale też szczęki.
- Udar mózgu - do charakterystycznych objawów zewnętrznych należą m.in. opadanie kącika ust, niemożność uśmiechnięcia się, osłabienie mięśni twarzy i z reguły jednostronne drętwienie.
Reklama
Drętwienie twarzy od kręgosłupa
Czy twarz może drętwieć od kręgosłupa? Tak, choć nie bezpośrednio. Chociaż struktury te nie stykają się ze sobą, są połączone przez system nerwów. Problem ten najczęściej jest następstwem chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Różnego typu pogrubienia, przerosty i inne nieprawidłowe zmiany bardzo często powodują ucisk na nerwy, czego efektem jest szereg niepokojących dolegliwości. W tym przypadku bardzo często jest to, oprócz lekkiego drętwienia oraz uczucia mrowienia na twarzy, także ból głowy, niekiedy również zawroty, problemy z utrzymaniem równowagi czy zaburzenia widzenia.
Objawy te są tak zróżnicowane, ponieważ system, którego równowaga zostaje zachwiana jest niezwykle złożony. W grę może wchodzić nieprawidłowe działanie m.in. nerwów rdzeniowych, V i VII czaszkowego, językowo-gardłowego czy błędnego.
Pojawiające się symptomy są związane z nieprawidłowościami przede wszystkim w obrębie kręgosłupa szyjnego, który jest niezwykle podatny na różnego typu patologie.
Problem ten bardzo często dotyczy osób wykonujących pracę siedzącą przed komputerem, przez wiele godzin dziennie utrzymujących niefizjologiczną postawę ciała.
Reklama
Drętwienie części twarzy
Praktycznie nie zdarza się, aby parestezje dotykały całą twarz. Zwykle mają one charakter jednostronny, co więcej, często dotyczą jedynie jej określonej części.
Najczęstsze ma miejsce drętwienie policzka, szczęki i żuchwy, ponieważ te części twarzy są „zasilane” przez nerw trójdzielny. Te właśnie obszary są też w największym stopniu ruchome, co dodatkowo potęguje odczuwanie wszelkich anomalii.
Bardzo często zdarza się też drętwienie twarzy w okolicy ust. Przyczyna tego stanu wcale nie musi być tak poważna, jak wspomniany wyżej udar. Podłoże może stanowić również hipokalcemia, czyli niedobór wapnia, często objawiający się różnego typu parestezjami.
Stosunkowo rzadkim problem jest drętwienie nosa. Może to być efekt promieniowania od nerwu trójdzielnego, czasem też jest ono związane z problemami laryngologicznymi, na przykład jako nietypowy symptom zapalenia zatok przynosowych, w przebiegu którego w jamach zalegają duże ilości wydzieliny.
Reklama
Przyczyny drętwienia twarzy
Jak więc widać, przyczyny drętwienia twarzy są bardzo zróżnicowane, a przecież wymieniona została jedynie niewielka część potencjalnych powodów. Dlaczego drętwieje twarz? Reasumując powyższe informacje oraz uzupełniając je, podłoże stanowić mogą:
- porażenia nerwu trójdzielnego, między innymi po wyrwaniu zęba lub jego znieczuleniu, powodujące bolesność i parestezje w wybranych obszarach twarzy;
- zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, w tym zwłaszcza niedobory wapnia (hipokalcemia, tężyczka), powodowane m.in. schorzeniami przytarczyc (nieprawidłowa synteza tzw. parathormonu), niedoborem witaminy D, zapaleniem trzustki, nowotworami;
- niedobór magnezu oraz nadmiar potasu;
- niedobory witamin z grupy B;
- udar niedokrwienny mózgu;
- schorzenia neurologiczne, w tym między innymi stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona - w tym przypadku drętwienie twarzy jest tylko jednym z bardzo licznych i poważnych objawów dotykających pacjentów;
- choroby układu naczyniowo-sercowego, w tym m.in. choroba niedokrwienna serca, miażdżyca, nadciśnienie, skurcze naczyń i wiele innych, w przebiegu których zaburzone może być krążenie krwi, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem drętwienia;
- choroba zwyrodnieniowa i inne nieprawidłowości od kręgosłupa;
- urazy kręgosłupa, głowy, szyi oraz samej twarzy;
- uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego;
- niedotlenienie mózgu;
- zapalenie zatok;
- migrena, z aurą lub bez;
- zmiany stawowe w obrębie twarzoczaszki;
- nowotwory, takie jak guz mózgu, wraz z występującymi w ich przebiegu zespołami różnych objawów, powodujące bezpośredni ucisk na nerwy i naczynia twarzy, a także oddziałujące pośrednio;
- neuropatia cukrzycowa - jedno z poważniejszych powikłań pojawiających się w zaawansowanym stadium tej groźnej, dożywotniej choroby metabolicznej, polegające na zaburzeniach neurologicznych, w tym parestezjach dotykających różne części ciała;
- polineuropatia alkoholowa - zespół zaburzeń neurologicznych występujących po regularnym, wieloletnim, intensywnym, wyniszczającym piciu alkoholu;
- nerwica, długotrwały lęk, permanentna ekspozycja na stres - zdarza się, że drętwienie i mrowienie twarzy występuje na tle psychicznym. Objawy te mogą występować wówczas na podłożu czysto nerwowym, ale też miewają związek z podwyższonym napięciem mięśniowym, rozregulowaniem gospodarki hormonalnej, czy zaburzeniami wodno-elektrolitowymi;
- alergia - parestezje należą do rzadkich symptomów różnego typu uczuleń.
Sporadycznie zdarza się, że występuje też drętwienie twarzy po stosunku seksualnym, alkoholu, papierosie czy szczepieniu. Oczywiście nie można wykluczyć, że problem pojawi się również na zupełnie niegroźnym tle.
Różne partie ciała, w tym i twarz, drętwieją niekiedy na skutek długotrwałego ucisku, zwłaszcza w pozycji leżącej, w czasie snu czy drzemki. W takim jednak przypadku dolegliwości są incydentalne, krótkotrwałe, ustępują samoistnie i nie łączą się z innymi symptomami.
Reklama
Objawy towarzyszące drętwieniu twarzy
Drętwienie twarzy rzadko jest symptomem izolowanym, czyli występującym bez innych dolegliwości. Każda z wyżej wymienionych jednostek chorobowych manifestuje się na wiele sposobów, dlatego kluczowa dla rozpoznania jest holistyczna ocena całego ich zestawu, a w razie konieczności wykonanie niezbędnych badań.
W przypadku problemów z nerwem trójdzielnym, głównym objawem jest przede wszystkim ból o bardzo wysokim, niekiedy wręcz radykalnym natężeniu, opisywany przez pacjentów jako niemożliwy do wytrzymania i wymagający przyjmowania bardzo silnych środków przeciwbólowych.
Zatkane ucho i drętwienie twarzy może świadczyć o:
- zapaleniu zatok,
- infekcji zębów lub tkanek przyzębia,
- wadzie zgryzu,
- nieprawidłowościach w stawie żuchwowo-skroniowym.
W przypadku chorych zatok pojawia się oprócz tego dość silny, tępy ból w okolicach czoła, oczodołów, nosa i policzków. Towarzyszy temu uczucie zalegania wydzieliny. Mogą się też pojawiać objawy grypopodobne, takie jak ból gardła, gorączka, rozbicie etc.
Zawroty głowy i drętwienie twarzy należą do objawów migreny (oprócz bardzo silnego bólu głowy, a także niekiedy zaburzeń widzenia czy tak zwanych mroczków przed oczami).
W ten sposób uwidaczniać mogą się też różnego rodzaju problemy z kręgosłupem szyjnym. Bez szczegółowych badań nie można definitywnie wykluczyć także poważniejszych przyczyn, w tym nawet guza mózgu.
Zawroty głowy i drętwienie ust to symptomy między innymi hipokalcemii. Pojawiają się wówczas także parestezje nie tylko twarzy, ale też rąk i nóg. W czasie ostrego napadu występują również silne skurcze mięśni kończyn.
Drętwienie twarzy i problemy z oddychaniem, tudzież ból w klatce piersiowej często są interpretowane jako objawy problemów sercowych, w tym nawet zawałów. W praktyce jednak taka kombinacja symptomów często występuje na tle nerwowym. Towarzyszy im z reguły uczucie niepokoju, przyspieszony oddech i zwiększona akcja serca.
Drętwienie twarzy w ciąży i u dzieci
Szczególnym okresem w życiu każdej kobiety jest ciąża. Dochodzi wówczas do licznych zmian w organizmie, z których część wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami. Należy do nich drętwienie, sztywnienie, cierpnięcie twarzy, a także innych partii ciała, w tym zwłaszcza kończyn.
Przyczyną tego mogą być:
- zmiany hormonalne,
- ograniczenie przepływu krwi,
- niedobory pierwiastków i witamin związane ze zwiększonym zapotrzebowaniem,
- ograniczenie aktywności fizycznej,
- zmiana pozycji spania, powodująca dodatkowe, nieznane wcześniej obciążenia na szyjnym odcinku kręgosłupa.
Tak, jak każdy inny niepokojący objaw, tak też drętwienie twarzy i rąk w ciąży powinno być zawsze konsultowane z lekarzem, zwłaszcza jeśli pojawia się często, utrzymuje stale lub towarzyszą temu inne niepożądane zjawiska.
To samo należy zalecić w przypadku dzieci, aczkolwiek problemy tego typu u maluchów występują stosunkowo rzadko. Jeśli już się pojawiają, mogą mieć związek m.in. z niedoborami mineralno-witaminowymi na skutek zbyt ubogiej diety lub zaburzeń wchłaniania.
Niekiedy też przyczyną są wady i uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, a także problemy stomatologiczne oraz laryngologiczne. Siłą rzeczy u najmłodszych pacjentów w grę nie wchodzą takie czynniki, jak alkoholizm i jego powikłania.
Wykluczyć też można schorzenia i zaburzenia, które pojawiają się w późniejszym wieku lub też rozwijają do poważnych postaci przez długie lata, takie jak cukrzyca typu 2, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona i wiele innych.
