Kim jest embriolog?
Embriolog to specjalista w dziedzinie nauki zajmującej się rozwojem zarodkowym człowieka, a także innych organizmów żywych. W zakres tematyczny embriologii wchodzą wszystkie etapy embriogenezy, czyli rozwoju zarodka od chwili zapłodnienia aż do porodu czy też - w przypadku organizmów nieżyworodnych - do opuszczenia osłon jajowych przez zarodek.
W praktyce embriolog zajmuje się przede wszystkim bezpłodnością, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. W szczególności wykonuje badania niepłodności w celu znalezienia jej przyczyn, a także ordynuje odpowiednie leczenie. Ponadto zajmuje się kwalifikacją par do różnych technik wspomaganego rozrodu, a także przeprowadza inseminacje wewnątrzmaciczne oraz zabiegi zapłodnienia pozaustrojowego przy współpracy innych specjalistów.
Reklama
Czym dokładnie jest embriologia?
Embriologia powstała stosunkowo późno w porównaniu do innych dziedzin naukowych. Mimo, że pierwsze wzmianki na jej temat można znaleźć już w pismach Arystotelesa, to początek jej rozwoju łączy się z wynalezieniem mikroskopu, co miało miejsce w XVII wieku.
Jednakże embriologia w dzisiejszym rozumieniu tego słowa zaczęła się rozwijać dopiero w XIX wieku za sprawą eksperymentów oraz innowacyjnych wówczas badań:
- cytologicznych,
- cytochemicznych,
- biochemicznych,
- genetycznych.
Współcześnie embriologia znajduje zastosowanie nie tylko w ginekologii i położnictwie, ale także w diagnostyce prenatalnej, andrologii oraz weterynarii. Ponadto jest szeroko wykorzystywana w tzw. inżynierii embrionalnej, czyli nauce dotyczącej m.in. sztucznego zapłodnienia, klonowania czy pobierania i przechowywania plemników w bankach nasienia.
Reklama
Jak zostać embriologiem?
Zawód embriologia można zdobyć dwiema ścieżkami. Jedną z nich jest ukończenie studiów na kierunku lekarskim, a następnie uzyskanie specjalizacji w dziedzinie położnictwa i ginekologii.
By wyspecjalizować się stricte w embriologii należy dodatkowo ukończyć specjalizację w dziedzinie endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości, które przeznaczona jest dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty położnika i ginekologa.
Lekarz po ukończeniu tej specjalizacji w swojej codziennej pracy zajmuje się m.in.:
- rozpoznawaniem chorób układu nerwowego, tarczycy i nadnerczy w kontekście endokrynopatii ginekologicznych i zaburzeń rozrodu;
- rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń funkcji jajników związanych z zaburzeniami rozrodu;
- leczeniem niedoboru hormonów, zwłaszcza w przebiegu menopauzy;
- niepłodnością, a dokładnie badaniami na bezpłodność oraz jej leczeniem, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn;
- wykrywaniem oraz różnicowaniem patologii ciąży, m.in. ciąży pozamacicznej;
- oceną dojrzewania płciowego i rozwoju w okresie pokwitania;
- inseminacją wewnątrzmaciczną;
- poradnictwem i kwalifikacją do technik wspomaganego rozrodu, z uwzględnieniem stymulacji jajeczkowania w programie zapłodnienia in vitro;
- współpracuje z genetykiem i psychologiem w programach zapłodnienia pozaustrojowego;
- wykonuje niektóre operacjami endoskopowe oraz histeroskopowe.
Drugą możliwością zdobycia profesji embriologa jest ukończenie studiów jak kierunkach takich jak:
- biologia,
- biotechnologia,
- analityka medyczna/medycyny laboratoryjnej.
Następnie ukończenie szkolenia specjalizacyjnego z embriologii klinicznej. Taką ścieżkę kariery dokładnie reguluje Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie specjalizacji w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. 2017 poz. 1217, z późn. zm.).
Embriolog kliniczny, w odróżnieniu od lekarza, pracuje w laboratoriach embriologicznych w ośrodkach medycznie wspomaganej prokreacji lub bankach komórek rozrodczych i zarodków, gdzie zajmuje się m.in.:
- analizą nasienia,
- zamrażaniem i rozmrażaniem komórek jajowych i zarodków,
- zabiegami zapłodnienia pozaustrojowego różnymi metodami,
- przygotowywaniem zarodka do podania go przez lekarza do macicy pacjentki.
Reklama
Embriolog a bezpłodność
Jak widać, w diagnostyce oraz leczeniu bezpłodności u par bierze udział zarówno lekarz ze specjalizacją w dziedzinie rozrodczości, jak i embriolog kliniczny (zwłaszcza w ocenie płodności męskiej). Czym się różni ich praca? Lekarz zbiera dokładny wywiad oraz przeprowadza badania przedmiotowe.
W przypadku kobiet zazwyczaj wykonuje USG dopochwowe oraz przezbrzuszne, ocenia endometrium, drożność jajowodów oraz kieruje na badania hormonalne. Panów zaś kieruje na seminologiczne badania niepłodności (inaczej badania nasienia), które wykonuje embriolog kliniczny.
Następnie lekarz interpretuje wyniki badań i na ich podstawie rozpoznaje przyczynę bezpłodności i wprowadza odpowiednie leczenie.
Reklama
Embriolog a zapłodnienie in vitro
Podobnie jest ze współpracą lekarzy oraz embriologów klinicznych, jeżeli chodzi o zapłodnienie in vitro oraz inne techniki wspomaganego rozrodu, w szczególności inseminację. Dla niewtajemniczonych – inseminacja jest umieszczeniem w drogach rodnych kobiety odpowiednio przygotowanego nasienia.
Natomiast zapłodnienie in vitro jest połączeniem komórki jajowej i plemnika poza organizmem kobiety, czyli w warunkach laboratoryjnych.
W procesie przygotowywania pary do zapłodnienia pozaustrojowego bierze udział zarówno embriolog kliniczny, jak i lekarz. Pierwszy wykonuje badania laboratoryjne, drugi analizuje ich wyniki i przygotowuje pacjentkę do zabiegu, m.in. poprzez farmakologiczną stymulację jajników oraz ocenę jajeczkowania.
Przed zabiegiem wykonywana jest punkcja jajników oraz pobierane jest nasienie. Sam zabieg zapłodnienia in vitro przeprowadzany jest w laboratorium embriologicznym przez doświadczonego embriologa, następnie lekarz zajmuje się transferem zarodka do jamy macicy pacjentki.
