Czym jest erytrodermia?
Erytrodermia to uogólnione zajęcie skóry przez stan chorobowy, który charakteryzuje się zaczerwienieniem i złuszczaniem się naskórka na ponad 90 proc. powierzchni ciała. Zmianom skórnym często towarzyszą objawy ogólnoustrojowe – głównie gorączka i dreszcze.
Wśród chorób, które wywołują erytrodermię wymienia się:
- wyprysk (zwłaszcza atopowy)
- łuszczycę
- białaczki i chłoniaki
- pęcherzycę liściastą
- liszaj płaski
- zapalenie skórno-mięśniowe
- świerzb norweski
- grzybicę
- niektóre choroby dziedziczne (erytrodermia ichtiotyczna wrodzona pęcherzowa i niepęcherzowa, łupież czerwony mieszkowy)
- sarkoidozę
- chorobę Haileya-Haileya
- toczeń rumieniowaty.
Przyczyną złuszczającego zapalenia skóry może też być zażywanie leków. Schorzenie nawet dwa razy częściej atakuje mężczyzn niż kobiety [Żaba 2012].
Reklama
Erytrodermia łuszczycowa
Jedną z najczęściej występujących postaci choroby jest erytrodermia łuszczycowa. Szacuje się, że łuszczyca odpowiada za ponad 25 proc. zachorowań.
Ten rodzaj erytrodermii objawia się:
- rumieniem
- obrzękiem,
- powierzchownym złuszczanie naskórka,
- utratą włosów,
- dystrofią płytek paznokci,
- gorączką,
- dreszczami,
- osłabieniem,
- zastoinową niewydolnością serca.
Co bardzo istotne, wśród chorych często występują wtórne nadkażenia skóry, a nawet posocznica. Erytrodermia pojawia się zarówno u osób długotrwale chorujących na łuszczycę, jak i może stanowić pierwszy objaw tej choroby.
Reklama
Erytrodermia ichtiotyczna
Erytrodermia ichtiotyczna jest chorobą genetyczną zaliczaną do grupy chorób o nazwie rybia łuska (ichthyosis).
W obrębie tej grupy wyróżnia się następujące jednostki chorobowe:
- erytrodermię ichtiotyczną pęcherzową wrodzoną (ichthyosis epidermolytica)
- erytrodermię ichtiotyczną niepęcherzową wrodzoną (ichthyosis congenita)
- rybią łuskę pospolitą (ichthyosis vulgaris)
- rybią łuskę dziedziczoną recesywnie związaną z chromosomem X
- rybią łuskę blaszkowatą
- rybią łuskę arlekinową.
Wszystkie wymienione wyżej choroby charakteryzują się nieprawidłowym rogowaceniem skóry. Na powierzchni skóry obserwuje się umiejscowione obok siebie łuski. W zależności od postaci choroby, łuski mogą lokalizować się w innych miejscach ciała i przybierać odmienny kolor. W niektórych odmianach dominują wiotkie pęcherze na skórze.
Erytrodermia ichtiotyczna niepęcherzowa wrodzona manifestuje się tuż po urodzeniu poprzez tzw. błonę koloidową, będącą żółtą, lśniącą, dobrze napiętą powłoką, porównywalną do skóry kiełbasy. U chorych obserwuje się też wywinięcie brzegów powiek. Po kilku tygodniach od narodzin błona oddziela się od skóry, odsłaniając złuszczający się naskórek na niemal całej powierzchni ciała oraz białe, częściowo przytwierdzone łuski.
Erytrodermia ichtiotyczna pęcherzowa także objawia się tuż po urodzeniu, jednakże charakteryzuje się występowaniem na skórze rozsianych, wiotkich pęcherzy. Co bardzo istotne, jeszcze w okresie dzieciństwa zmiany pęcherzowe zaczynają ustępować, a na skórze zaczyna dominować szare złuszczanie się naskórka. Zmiany występuje przede wszystkim w zgięciach stawów, na szyi, owłosionej skórze głowy, brzuchu oraz między pośladkami.
Reklama
Erytrodermia polekowa
Złuszczające zapalenie naskórka może być także wynikiem zażywania niektórych leków. Erytrodermia polekowa występuje najczęściej po zażyciu następujących substancji czynnych, stosowanych w leczeniu wielu różnych chorób:
- allopurynol,
- penicyliny,
- omeprazol,
- karbamazepina,
- dapson,
- barbiturany,
- sulfasalazyna,
- sulfonamidy,
- wankomycyna,
- kaptopryl,
- minocyklina,
- chlorochina,
- izoniazyd.
Reklama
Leczenie erytrodermii
Leczenie erytrodermii jest uzależnione przede wszystkim od postaci choroby, ale także od objawów. Erytrodermia polekowa wymaga przede wszystkim ustalenia, który lek doprowadził do stanu zapalnego skóry, a następnie modyfikacji w leczeniu choroby podstawowej. Leczenie erytrodermii łuszczycowej jest uzależnione od stopnia nasilenia objawów. Do niedawana stosowano przede wszystkim doustne retinoidy, metotreksat (lek przeciwnowotworowy) i cyklosporynę (lek hamujący aktywność układu immunologicznego). Obecnie poszukuje się także innych metod leczenia. Trwają badania nad skutecznością takich substancji, jak etanercept i infliksymab [Rosenbach i wsp.]
W przypadku genetycznych chorób z kręgu rybiej łuski leczenie przebiega objawowo. W erytrodermii ichtiotycznej niepęcherzowej stosuje się leki ogólne, głównie retinoidy, preparaty keratolityczne (złuszczające naskórek) i emolienty, zaś w pęcherzowej głównie środki antyseptyczne oraz retinoidy.
Co bardzo ważne, erytrodermia często ma bardzo gwałtowny przebieg i wymaga hospitalizacji, gdyż w wielu przypadkach jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu.
Czytaj też:
