Co to jest faza lutealna?
Faza lutealna stanowi ostatnią i najdłuższą fazę cyklu menstruacyjnego. Co znaczy faza lutealna dla kobiety? Jest ona czasem, w którym ciało przygotowuje się do przyjęcia zapłodnionej komórki jajowej, a jeśli nie doszło do zapłodnienia, organizm „sprząta” przechodząc do kolejnego etapu cyklu – menstruacji.
W fazie lutealnej FSH, czyli hormon folikulotropowy jest na najwyższym możliwym poziomie, dzięki czemu po pęknięciu pęcherzyka Graafa zostaje utworzone ciałko żółte, którego zadaniem jest wytworzenie jak największych pokładów progesteronu.
Jeśli w tym czasie komórka jajowa ulegnie zapłodnieniu, przekształci się w ciałko żółte ciążowe. Jeżeli do zapłodnienia nie dojdzie, ciałko żółte obumiera. Następuje wówczas gwałtowny spadek progesteronu i złuszczanie błony śluzowej macicy, co prowadzi do menstruacji. Stąd ten etap nierzadko określa się też jako fazę ciałka żółtego.
Reklama
Kiedy jest faza lutealna?
Kiedy przypada faza lutealna? To okres między owulacją a menstruacją. Jest ona najdłuższą fazą w cyklu menstruacyjnym kobiety. Przy założeniu, że kobieta miesiączkuje regularnie, czyli dostaje miesiączkę co około 28 dni, faza lutealna to około 14-15 dzień cyklu.
Jednak należy wziąć pod uwagę różne zmienne, które mogą wpłynąć na długość danego cyklu miesiączkowego, dlatego szacuje się, że faza lutealna może zacząć się już 12. aż do 16. dnia cyklu. Łącznie ten etap powinien trwać około 14 dni.
Jak obliczyć fazę lutealną? Jeśli wiadomo, że rozpoczyna się ona około 14. dnia cyklu, to te 14 dni liczy się od pierwszego dnia okresu (czyli krwawienia menstruacyjnego).
Powyższe zmienne, czyli uwarunkowania zewnętrzne, które mogą mieć wpływ na regularność i długość cyklu menstruacyjnego, to m.in. stres, zmiana otoczenia, zmiana diety, czy stylu życia.
Reklama
Objawy fazy lutealnej
Faza lutealna cyklu charakteryzuje się konkretnymi objawami, które można wychwycić, pod warunkiem, że systematycznie obserwuje się swoje ciało. Podstawowym symptomem jest zmiana ilości, konsystencji i koloru śluzu, który w fazie lutealnej staje się rzadszy, jego zabarwienie z przezroczystego staje się mlecznobiałe, a objętość zmniejsza się, by całkiem zniknąć przed samą menstruacją.
Po owulacji – kiedy produkcja śluzu była potrzebna do tego, by ułatwić drogę plemnikom do komórki jajowej, ta wydzielina w takiej formie nie jest już potrzebna.
Drugą oznaką fazy lutealnej jest temperatura ciała. Zwyczajowo w tym czasie ciepłota ciała podnosi się do 36,9 – 37,1⁰ C. Aby dostrzec ten objaw, trzeba jednak bacznej obserwacji organizmu przez cały okres cyklu miesiączkowego. Kobieta powinna zatem każdego dnia cyklu analizować pomiary temperatury ciała przez kilka miesięcy, aby zauważyć ów wzrost.
Reklama
Ile trwa faza lutealna?
Jak już wcześniej zostało napisane, to ile trwa faza lutealna zależy od regularności i prawidłowości cykli miesiączkowych kobiety. Etap lutelany powinien trwać około 14 dni, jednak na ewentualne przesunięcia o kilka dni mogą mieć wpływ różne czynniki, takie jak np. stres, ale także za mała ilość progesteronu, itd.
Właściwa długość fazy lutelanej to zarówno 12 dni, jak i 16 dni po pierwszym dniu okresu. Wynika z tego zatem, że faza lutealna nie zawsze trwa 14 dni.
Najlepiej jednak wszelkie wątpliwości związane z cyklem menstruacyjnym skonsultować z ginekologiem. Zarówno za krótka, jak i za długa faza lutealna może spowodować problemy z zajściem w ciążę, obie nieprawidłowości mogą też wynikać z niepłodności.
Reklama
Krótka faza lutealna
Krótka faza lutealna może być wynikiem zaburzeń hormonalnych. Jeśli faza lutealna jest za krótka, czyli przykładowo jej początek przypada na 10., czy nawet 8. dzień cyklu, konsekwencją takich procesów może być niepłodność. Jest to bowiem zbyt mało czasu na spokojne i bezpieczne zagnieżdżenie się zarodka w macicy.
Krótszy etap lutealny oznacza, że organizm produkuje za mało progesteronu, warunkującego prawidłowy rozwój ciąży. Panie z krótszą fazą lutealną często mają nieregularne miesiączki oraz skarżą się na występowanie plamień przed menstruacją.
Na wydłużenie fazy lutealnej można wpłynąć m.in. odpowiednią dietą, w której dominuje witamina B6 oraz C. Jednak przede wszystkim taką obserwację należy zgłosić ginekologowi, który zleci wykonanie odpowiednich badań.
Z kolei najprostszą przyczyną wydłużenia fazy lutealnej jest zajście w ciążę. Aby to zweryfikować, wystarczy wykonać test ciążowy. Nieodzowna będzie także wizyta u ginekologa.
Reklama
Faza lutealna a ciąża
Czy w fazie lutealnej można zajść w ciążę? Jeśli kobieta ma regularne, prawidłowo przebiegające cykle miesiączkowe, odpowiedź brzmi: nie. Czas największej płodności to jeden dzień przypadający na owulację, stanowiącą pomost między fazą folikularną a lutealną.
Jednak ze względu na przeżywalność plemników do 72 godzin oraz żywotność komórki jajowej (do 24 godzin), za okres płodny należy uznawać 2-3 dni przed i 2-3 dni po owulacji oraz samą owulację.
Faza poowulacyjna jest zatem względnie bezpieczna pod względem ryzyka zajścia w ciążę, co nie wyklucza jednak możliwości zapłodnienia.
Wpływ na to, czy podczas teoretycznie mającej trwać fazy lutealnej dojdzie do ciąży mają np. nieregularne miesiączki, ilość progesteronu w kolejnych etapach cyklu miesiączkowego, ale też czynniki zewnętrzne, takie jak np.:
- okoliczność stresogenna,
- zmiana jadłospisu,
- klimatu,
- aktywności fizycznej, itp.
Reklama
Faza lutealna a poziom progesteronu
Progesteron w fazie lutealnej osiąga wysoki poziom. Prawidłowo jego wielkość oscyluje w przedziale od 1,83 do 23,9 ng/ml. U niektórych pań obserwuje się za niski progesteron w fazie lutealnej, co może zapoczątkować problemy z zajściem w ciążę, ponadto może powodować nawracające poronienia w pierwszym trymestrze ciąży, a nawet prowadzić do bezpłodności.
Niski poziom progesteronu w fazie lutealnej może być związany z innymi problemami występującymi w kobiecym ustroju, takimi jak np. oporność endometrium na działanie progesteronu, guz przysadki, nieprawidłowości w funkcji podwzgórza oraz niedoczynność tarczycy.
Takie zaburzenie określa się niedomogą lutealną. Polega ona na niewydolności ciałka żółtego. Po zdiagnozowaniu problemu, lekarz włącza odpowiednie postępowanie lecznicze, zwykle oparte na farmakologii
