Czym jest figa? Jak wygląda i smakuje?
Figa to owoc figowca pospolitego (ficus carica), który pochodzi z terenów Azji Mniejszej. Rośnie w ciepłych krajach, głównie w Afryce, Azji i basenie Morza Śródziemnego. Można ją także spotkać w USA, Australii i Ekwadorze, ale w te rejony została już sprowadzona.
Historia wykorzystywania prozdrowotnych właściwości tego niewielkiego owocu sięga nawet przed czasy starożytne. Grecy uważali, że figa jest podarunkiem bogini Demeter. Masowo ją uprawiali i to oni wprowadzili jej sztuczne zapylanie. Owoców tych nie wolno było wywozić poza granice kraju, a specjalni urzędnicy, zwani sykofantami (donosicielami) błyskawicznie informowali władze o jakiejkolwiek kradzieży fig.
Z rośliną związanych jest też wiele legend. Według jednej z nich, jeśli figowe drzewo wyrośnie koło domu jest to znak, że w tym miejscu mieszkają dobrzy i skromni ludzie.
Figowce, czyli drzewa figi, to duże dwupienne drzewa o wysokości do 15 metrów. Charakteryzują je powyginane gałęzie i luźna korona. Liście są dość duże, ciemnozielone i sztywne z wierzchu.
Owoce figi kształtem przypominają niewielkie gruszki, które w fazie dojrzewania mają kolor od zielonego aż po ciemnofioletowy. Niektóre na koniec stają się nawet czarne. Owoce są w środku wypełnione miąższem koloru złotawo-czerwonego i po tej barwie poznajemy, że owoc jest już dojrzały i gotowy do spożycia.
Jak smakuje figa? Dojrzały owoc jest słodki i soczysty o lekko mdławym zabarwieniu. Gdy figa smakuje mdło to sygnał, że jest jeszcze niedojrzała. Z dojrzałej figi powinien wypływać lepki i biały sok.
Reklama
Jakie są odmiany figi?
Główne odmiany figi to:
- brązowa - pochodząca z Turcji, ciemnobrązowa i ciemnofioletowa, o bardzo łagodnym smaku, w środku bledsza od innych odmian,
- black mission - bardzo słodka, o kolorze głęboko fioletowo-niebieskim, wewnątrz różowa,
- morwowa - mniejsza i zdecydowanie mniej smaczna,
- adriatycka - jasnozielona na zewnątrz, w środku jasno różowa i wyjątkowo słodka,
- rajska - odmiana bananowca,
- kadota - pokryta bardzo jasną skórką o delikatnym zielonym zabarwieniu, zdecydowanie mniej słodka od pozostałych odmian,
- calimyrna - lekko złota skórka, różowy środek, charakterystyczny orzechowy smak,
- kaktusowa - zwana opuncją figowa, porośnięta na zewnątrz drobnymi cierniami (jak kaktus), słodko-kwaśny smak.
Figa może występować w postaci świeżej (w gruncie lub w doniczce), sprasowanej oraz suszonej.
Reklama
Jak wygląda uprawa figi?
W Polsce figa była uprawiana już dawno temu. Sadzono ją w gruncie lub w tzw. figarniach, czyli w pomieszczeniach, podobnych do szklarni.
Wyróżniamy dwie formy uprawy figi:
- w doniczce - potrzebujemy dużej doniczki (min. 30 cm), którą wypełniamy żyzną ziemią, na przykład liściową. Roślina lubi dużo ciepła i światła, a zatem można ją stawiać na nasłonecznionym miejscu, a latem wystawiać na taras, balkon lub do ogrodu. Figa w pierwszym roku rośnie intensywnie i często wymaga przesadzenia. Przybiera formę krzewu i potrzebuje systematycznego przycinania. Zimą zrzuca wszystkie liście i można już postawić ją w ciemniejszym pomieszczeniu. Nie lubi zbyt częstego podlewania. Wiosną pojawiają się kwiaty figi, przypominające zielone owoce, które z czasem rosną i zmieniają barwę na fioletową,
- w gruncie - taka uprawa jest możliwa nawet w Polsce, ale pamiętajmy, że przynosi efekty głównie w cieplejszych częściach kraju, czyli zachód i centrum. Miejsce powinno być mocno nasłonecznione i osłonięte od wiatru, a gleba gliniasta i ciężka. Przed procesem sadzenia warto wymieszać z ziemią wapno magnezowe. Najlepiej kupić odmianę sadzonki odpornej na mróz, jak figa pospolita. Roślinę sadzimy wiosną. Unikajmy sadzenia latem lub jesienią, ponieważ skracamy czas wytworzenia wystarczającej liczby korzeni. Figa nie lubi zbyt silnego nawodnienia. Po zrzuceniu liści na zimę trzeba ją okryć, na przykład korą sosnową czy słomiana matą. Na wiosnę przycinamy pędy krzewów o połowę i nawozimy. Owoce figi pojawiają się po roku do dwóch lat od posadzenia. Czas zbioru to koniec lipca, kiedy owoce zwisają już do dołu.
Reklama
Jakie właściwości ma figa i czy jest zdrowa?
Najważniejsze właściwości figi to:
- wzmacnianie odporności,
- działanie antybakteryjne,
- łagodzenie stanów zapalnych,
- opóźnianie procesów starzenia,
- wygaszanie wolnych rodników,
- pomoc w zwalczaniu stresu i bezsenności,
- utrzymywanie właściwej gospodarki wodno-hormonalnej,
- poprawa wzroku,
- poprawa wyglądu skóry,
- obniżanie poziomu cholesterolu,
- regulacja pracy układu pokarmowego,
- działanie przeczyszczające,
- kontrolowanie poziomu cukru.
Na co pomaga figa? Wzmacnia kości i zęby, dlatego polecana jest w profilaktyce osteoporozy i leczeniu chorób dziąseł. Działanie na układ pokarmowy zawdzięcza błonnikowi - dzięki temu jest pomocna przy zaparciach.
Zawartość potasu sprawia, że zalecana jest osobom z nadciśnieniem. Owoce figi chronią organizm przed drobnoustrojami, a dodatkowo są wsparciem w chorobach wątroby, leczeniu hemoroidów, cukrzycy lub zwyrodnień plamki żółtej.
Figi suszone i świeże są źródłem wielu cennych składników, takich jak witaminy i minerały. Pozytywne właściwości suszonych owoców wzmacnia także wysoka zawartość błonnika.
Czy figi są zdrowe? Cały zestaw właściwości prozdrowotnych i bogaty skład przemawiają zdecydowanie na tak.
Skutki uboczne spożywania figi
Figa w niektórych przypadkach może być szkodliwe dla organizmu. Kiedy należy zachować szczególną ostrożność? Powinny na nią uważać osoby, zmagające się z cukrzycą. Wszystko to za sprawą cukrów prostych, które prowadzą do gwałtownego podniesienia poziomu cukru w organizmie.
Jeśli osoba chorująca na cukrzycę ma ochotę na figę to tylko w umiarkowanych ilościach.
Dodatkowo, skutkiem ubocznym spożycia figi mogą być także migreny. Owoc jest źródłem tyraminy, która wywołuje bóle głowy, dlatego nie jest zalecany osobom cierpiącym na uporczywe migreny.
Figa nie sprzyja odchudzaniu z uwagi na dużą zawartość kalorii. Przy dietach redukcyjnych należy ograniczać jej spożycie. W tych przypadkach bardziej wskazane są świeże owoce (mniej kaloryczne), ale te z kolei posiadają duża zawartość cukrów.
Osoby cierpiące na silne stany zapalne jelit powinny także zrezygnować ze spożywania w figi w czasie zaostrzeń choroby. Dodatkowo, warto ją wykluczyć z diety w czasie biegunki z uwagi na działanie przeczyszczające.
Reklama
Wartości odżywcze figi. Ile fig można zjeść dziennie?
Wartości odżywcze figi zależą od jej postaci - świeżej lub suszonej. Oto przykłady (w 100 g.):
| Składnik | Figa świeża | Figa suszona |
|---|---|---|
| Wit. C | 2 mg | 1.2 mg |
| Wit. B6 | 0.113 mg | 0.106 mg |
| Wit. E | 0.11 mg | 0.35 mg |
| Wit. K1 | 4.7 ug | 15.6 ug |
| Kwas foliowy | 6 ug | 9 ug |
| Białko | 0,75 g | 3,30 g |
| Tłuszcz | 0,30 g | 0,93 g |
| Węglowodany | 19,18 g | 63,87 g |
| Błonnik | 2,9 g | 9,8 g |
| Magnez | 7 mg | 68 mg |
| Żelazo | 0,37 mg | 2,03 mg |
| Fosfor | 14 mg | 67 mg |
| Potas | 232 mg | 680 mg |
Wartość energetyczna, czyli liczba kcal figi świeżej to 74 kcal, a w przypadku suszonej - 249 kcal. Indeks glikemiczny suszonej figi wynosi 62 ig świeżej - 55.
Ile jeść fig dziennie? Optymalne dzienne spożycie to 2-3 owoce suszone lub 5-6 owoców świeżych. Suszone figi zawierają więcej kalorii, a zatem przy diecie warto kontrolować ich spożycie. Świeże owoce mają mniej kalorii, ale dużą zawartość cukrów prostych, dlatego je także należy spożywać z umiarem.
Reklama
Jak obrać i jeść figę?
Jak jeść figi? Dojrzałe owoce umyć, pokroić na ćwiartki, zjeść miąższ lub jeść figę w całości, odcinając tylko końcówkę (szypułkę). Te owoce możemy również jeść ze skórką, gdyż jest ona wyjątkowo miękka i delikatna.
Czy figi się obiera? To już zależy od naszych upodobań i preferencji. Możemy także przekroić owoc na pół i łyżeczką wyjeść miąższ. Niektórzy przed zjedzeniem wkładają figi do lodówki. Pamiętajmy jednak, aby zawsze myć każdy owoc przed spożyciem, w tym także figę.
Reklama
Zastosowanie figi w kuchni
Walory smakowe figi sprawiają, iż jest często wykorzystywana w kuchni do przyrządzania różnych dań lub deserów.
Gdzie możemy wykorzystać ten słodki owoc? Oto kilka propozycji:
- sałatka z figami - 3 świeże figi możemy połączyć z sałatą, mozzarellą i garścią orzechów,
- sałatka z figami i serem pleśniowym - pokrojony ser z niebieską pleśnią łączymy z sałatą i orzechami włoskimi,
- pieczona feta z figami - ser feta rozkładamy na dnie żaroodpornego naczynia, obkładamy pokrojonymi figami, polewamy oliwą z miodem i doprawiamy do smaku, pieczemy,
- polędwiczki wieprzowe z figami - na usmażone polędwiczki dodajemy figę i smażymy razem przez kolejną minutę, zalewamy śmietanką i posypujemy natką pietruszki,
- owsianka z figami - pokrojone w ćwiartki figi wrzucamy do przygotowanej owsianki, dodajemy posiekaną czekoladę i odrobinę miodu,
- sałatka z figami i szynką parmeńską - możemy połączyć figi, szynkę i ser pleśniowy w jedną sałatkę z dodatkiem szpinaku i sosu na bazie oliwy, miodu i musztardy,
- zapiekane naleśniki z figami i ricottą - na usmażone wcześniej naleśniki kładziemy kawałki figi, ser mieszamy z owocowym syropem, zawijamy układamy w naczyniu żaroodpornym i pieczemy w piekarniku,
- figi z kozim serem - takie połączenie może mieć postać sałatki, ale możemy też owinąć kawałki figi w plastry boczku, spiąć wykałaczką i upiec w piekarniku,
- tarta z figami i kozim serem - tutaj robimy lub wykorzystujemy gotowe ciasto francuskie, podpiekamy je i kładziemy na nie figi w plasterkach wraz z kozim serem, posypujemy ziołami (do wyboru w zależności od naszych preferencji smakowych),
- kanapki z figą - na pieczywie układamy rukolę, plasterki figi i ser camembert, polewamy całość miodem,
- makaron z figami i papryką - do smaku możemy dodać orzechy i całość przyprawić.
Figa w dżemach i deserach
Figę możemy także przygotować na słodko. Oto kilka przykładów słodkich potraw:
- ciasto z figami - można zrobić sernik, na zimno lub pieczony, bezę z bitą śmietaną i mascarpone, tort z kremem figowym lub udekorowany figami. Smaczne i proste w wykonaniu jest również ciasto ze świeżymi figami, na przykład w połączeniu z migdałami, miodem i cynamonem,
- tarta - z dodatkiem słodkich kremów, syropów lub czekolady, zmieszanych z figą,
- dżem - możemy połączyć obrane i pokrojone figi z wodą (lub sokiem pomarańczowym), cukrem i sokiem z cytryn. Po zblendowaniu gotujemy i przekładamy do słoików. Taki dżem idealnie nadaje się do kanapek, serów czy owsianki,
- konfitura - zdecydowanie słodsza od dżemu. Owoce smażymy w gęstym cukrowym syropie, ale nie zagotowujemy. Potem studzimy i gotujemy kilka razy, na przemian studząc. Taką konfiturę możemy podawać nie jako słodki dodatek do ciast czy kanapek, idealnie pasuje również do mięs, na ciepło lub zimno,
- figi w czekoladzie - najczęściej suszone, otulone czekoladą deserową lub mleczną,
- figi zapiekane na słodko - wystarczy do środka każdej figi włożyć trochę masła, miodu i posypać cynamonem oraz upiec.
