Co to są fosfolipidy?
Fosfolipidy to nazwa często pojawiająca się w kontekście zdrowia i prawidłowej pracy ludzkiego organizmu. Nie każdy jednak wie, co to takiego jest, jakie mają one właściwości i zastosowanie.
Fosfolipidy są organicznymi związkami chemicznymi stanowiącymi ważny budulec błon komórkowych w organizmie człowieka. Posiadają one niejednolitą budowę, w ich skład wchodzą bowiem:
- cząsteczka alkoholu,
- cząsteczka kwasu fosforowego,
- cząsteczki kwasów tłuszczowych.
Zadaniem fosfolipidów, jako „cegiełek” tworzących zewnętrzną stronę komórki, jest ochrona jej elementów wewnętrznych. Ponadto związki te odpowiadają za prawidłową przemianę materii wewnątrz każdej pojedynczej komórki.
Cząsteczki fosfolipidów charakteryzują się swoistą dwubiegunowością. Polega ona na tym, że jeden jej koniec jest hydrofobowy, a zatem nie rozpuszcza się w wodzie, podczas gdy drugi jest hydrofilowy, czyli w wodzie rozpuszczalny. Części hydrofilowe umiejscowione są na zewnątrz błony komórkowej, natomiast hydrofobowe zwrócone są do jej środka.
Reklama
Występowanie fosfolipidów
Fosfolipidy znajdujące się w organizmie człowieka pochodzą z dwóch źródeł – częściowo wytwarzane są i syntetyzowane przez sam organizm, częściowo dostarczane są z zewnątrz – z pożywienia.
W jakich produktach fosfolipidy występują w największych ilościach? Najbogatsze źródła tych związków to:
- soja (najbardziej znane fosfolipidy sojowe),
- jajka (najwięcej znajduje się w żółtkach),
- ryby oraz owoce morza,
- wątróbka wołowa,
- kiełki pszenicy,
- płatki owsiane,
- szparagi,
- orzechy włoskie i ziemne,
- masło (zawiera nie tylko fosfolipidy, ale również lipidy eterowe stymulujące układ odpornościowy).
Spożywanie wymienionych produktów u zdrowego człowieka zaspokaja zapotrzebowanie organizmu na fosfolipidy i nie ma potrzeby ich suplementowania.
Reklama
Działanie fosfolipidów na wątrobę
Fosfolipidy mają przede wszystkim zbawienny wpływ na wątrobę i wykazują wysoką skuteczność, jeśli chodzi o regenerację jej uszkodzonych komórek. Czynniki zewnętrzne wpływające destrukcyjnie na komórki wątrobowe to:
- alkohol,
- leki,
- czynniki immunologiczne,
- czynniki alergiczne.
Fosfolipidy poprawiają pracę enzymów wątrobowych i wspierają odbudowę uszkodzonego organu. Ich działanie polega na:
- hamowaniu włóknienia oraz stłuszczenia wątroby,
- ochronie i regeneracji komórek wątrobowych,
- wspieraniu wchłaniania witamin,
- regulowaniu poziomu cholesterolu,
- poprawie przepływu krwi przez zwiększenie elastyczności czerwonych krwinek.
Reklama
Wskazania do suplementowania fosfolipidów
Zdrowy człowiek nie potrzebuje suplementowania fosfolipidów, ponieważ ich ilość wytwarzana przez organizm oraz wchłaniana z pożywienia jest wystarczająca i zaspokaja dzienne zapotrzebowanie. Inaczej jest jednak w sytuacjach, gdy na skutek różnych czynników uszkodzeniu ulegają organy wewnętrzne człowieka, szczególnie wątroba narażona na działanie czynników hepatotoksycznych.
Zawierające fosfolipidy preparaty medyczne zalecane są dla osób ze:
- schorzeniami wątroby o charakterze ostrym lub przewlekłym,
- wirusowymi chorobami wątroby,
- uszkodzeniami wątroby (wywołanymi np. przez alkohol lub przyjmowanie niektórych leków),
- zaburzeniami lipidowymi wątroby,
- chorobami dróg żółciowych, np. kamicą żółciową.
Ponieważ fosfolipidy wpływają korzystnie nie tylko na pracę wątroby, ale również układy krwionośnego, ich przyjmowanie zaleca się również przy:
- zmianach miażdżycowych,
- chorobie wieńcowej,
- po zawale serca,
- arteriosklerozie.
Reklama
Preparaty z fosfolipidami
Leki i suplementy diety przeważnie zawierają fosfolipidy pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego. Te pierwsze najczęściej pozyskiwane są z ikry łososia, w drugim przypadku natomiast najpowszechniejsze są fosfolipidy sojowe.
Lek zazwyczaj jest droższy niż suplement, ale za to posiada wyższą, potwierdzoną w badaniach skuteczność. W przypadku konieczności dostarczania fosfolipidów nie tylko z pożywienia, warto skonsultować się z lekarzem, by wybrać odpowiedni i najskuteczniejszy w danym przypadku wyrób medyczny.
Preparaty zawierające fosfolipidy dostępne są w aptekach w rozmaitych formach:
- tabletki,
- kapsułki,
- krople,
- syropy.
Oprócz fosfolipidów sojowych, w produktach farmaceutycznych można znaleźć zarówno te pochodzenia naturalnego, jak i syntetyczne. Stosowanie i jednych i drugich jest bezpieczne dla organizmu, nie powodują one skutków ubocznych ani nie wchodzą w interakcję z innymi lekami. Przeciwwskazaniem do ich stosowania może być alergia na produkt, z którego są pozyskiwane, np. na nasiona soi.
Badania nie potwierdzają nawet niebezpieczeństw związanych z przyjmowaniem fosfolipidów podczas ciąży lub laktacji, niemniej jednak w tej sytuacji przyjmowanie wszystkich preparatów powinno być bezwzględnie konsultowane z lekarzem.
Czytaj też:
