Kamica nerkowa jest jedną z najczęściej występujących chorób układu moczowego. Może pojawić się w każdym wieku, jednak najczęściej objawia się między 30 a 50 rokiem życia. Częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet, ogólnie u ponad 5% społeczeństwa.
Kamienie w nerkach występują u ludzi na całym świecie, zaś badania dowodzą, że towarzyszyły również człowiekowi żyjącemu 5000 lat przed naszą erą. Kamica jest efektem tworzenia się i wytrącania piasku lub kamieni, fachowo zwanych złogami. Istnieje wiele odmian kamicy w zależności od tego, jaka substancja dominuje w kamieniu.
Typy kamicy nerkowej:
- kamica szczawianowa,
- kamica fosforanowa,
- kamica cystynowa,
- kamica moczanowa.
Powstawanie kamieni nerkowych - przyczyny
W moczu substancje i związki chemiczne, które przy małym spożyciu płynów lub niewłaściwej diecie mogą osiągać wysokie stężenie. Mocz zaczyna być przesycony tą substancją, co powoduje wytrącenie substancji litogennej, tworząc tym samym złogi.
Również bakterie, ciała obce, skrzepy krwi, które występują w moczu, mogą powodować odkładanie się substancji chemicznych i tym samym zwiększenie kamienia. Powstawaniu kamieni sprzyja także podwyższony poziom wapnia we krwi np. przez spożywanie dużej ilości mleka oraz tzw. promotory krystalizacji: kwas szczawiowy, kwas moczowy i cystyna. Zdarza się również, że kamienie są dziedziczone.
Nie bez znaczenia jest nasze odżywianie się. Na kamienie narzekają osoby, które spożywają bardzo małą ilość płynów w ciągu dnia. Dlatego też płyny są podstawowym elementem walki z chorobą. Również praca w suchym, gorącym środowisku i brak ruchu stanowią przyczynek do kamicy nerkowej.
Reklama
Kamienie na nerkach
Kamienie występujące w drogach moczowych są zbudowane z różnorodnych typów kryształów, które są zmieszane z substancjami białkowymi. Mogą się składać z fosforanów wapnia, szczawianu wapnia, moczanów lub cystyny. Najbardziej popularne są jednak kamienie szczawianowe.
Osoby posiadające ten rodzaj złogów nadmiernie wydalają wapno z moczu. Dzieje się to przez zwiększone wchłanianie wapnia w jelitach oraz nadmierne uwalnianie wapnia z kości. Kamienie moczanowe występują przy białaczkach przewlekłych oraz chorobie układu czerwonokrwinkowego. W tym przypadku sprzyja niskie pH moczu.
Reklama
Objawy kamieni w nerkach - atak kamicy nerkowej
Kamica nerkowa ta nie ma objawów, dlatego zdarza się, że chory nawet nie wie o jej istnieniu. Dowiaduje się dopiero wtedy, gdy piasek lub kamień zaczynają się przesuwać z nerki do ujścia i moczowodu. Fachowo stan ten nazywa się kolką nerkową.
Jest to bardzo silny ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący często w okolicach brzucha, krocza a nawet nogi. Ból ten niekiedy jest odczuwany jako przerywany z wyczuwalnymi skurczami. Atak pojawia się nagle, w okresie pełnego zdrowia, bez żadnych znaków poprzedzających i może zaskoczyć nas w każdej chwili.
Kolce nerkowej często towarzyszą nudności, wymioty i wzdęcia brzucha. Charakterystyczne jest silne, bolesne i częste parcie na mocz, jednak chory oddaje mało moczu. W niektórych przypadkach występuje krwinkomocz – krwinki czerwone widoczne są pod mikroskopem lub gołym okiem. Temperatura ciała jest podwyższona.
Charakterystyczny dla ataku kolki nerkowej jest niepokój ruchowy. Chory nigdy nie leży spokojnie, ponieważ żadna pozycja nie pomaga. Towarzyszy temu ogólne rozbicie, zdenerwowanie, czasami ataki płaczu.
Zdarza się, że kolka nerkowa może pojawić się tylko raz w życiu. U niektórych ataki pojawiają się co kilka lat, inni zaś cierpią na nie znacznie częściej
Reklama
Leczenie kamieni na nerkach
Kolka nerkowa może pojawić się niespodziewanie, czasami jest zaskoczeniem, gdyż objawia się po raz pierwszy. Niestety samo zażycie popularnego środka przeciwbólowego nie wystarczy, ponieważ ból jest zbyt silny i natarczywy. W przypadku ataku należy podać leki rozkurczające i silne przeciwbólowe. Należy pić duże ilości wody oraz stosować ciepłe kąpiele i okłady.
Niekiedy ból może być tak silny, że sami nie jesteśmy w stanie sobie pomóc. Wówczas należy udać się do lekarza, który po szybkim zdiagnozowaniu poda w formie zastrzyku silny lek rozkurczowy. Niestety ból szybko nie przechodzi, nawet po zrobieniu zastrzyku należy odczekać dłuższą chwilę (godzinę, czasami dłużej), aż ból ustąpi.
Jeśli nie mamy możliwości dojechania do lekarza lub kliniki, zadzwońmy po pogotowie. W aptece są również do nabycia czopki odbytnicze, silnie działające, które pomagają w przypadku ataku. Najlepszym sposobem jest poproszenie lekarza o sugestie, jak należy postępować i co brać w przypadku kolejnego ataku.
Niebezpieczne są sytuacje, kiedy kamień nie zejdzie i dochodzi do zalegania moczu oraz rozwoju bakterii. Zewnętrznie objawia się to gorączką. Stan zapalny może spowodować uszkodzenie nerek, dlatego konieczne jest przeprowadzenie operacji. Duże kamienie rozbija się za pomocą ultradźwięków i nie wymagana jest interwencja chirurgiczna.
Reklama
Zapobieganie kamicy nerkowej
Najważniejsze w kamicy nerkowej są 3 rzeczy:
- Spożywanie dużej ilości wody oraz odpowiednie odżywianie się - w każdym typie kamicy nerkowej należy przyjmować duże ilości płynu – optymalna dawka to nawet 4 litry na dobę. Mogą to być napoje, słaba herbata lub zwyczajna woda niegazowana. Na rynku dostępne są także specjalne wody mineralne, których składniki dobierane są właśnie pod kątem zwalczania kamieni w nerkach. Płyny w dużej ilości warto przyjąć przed snem, ponieważ rozcieńczają mocz w godzinach nocnych. Zaleca się także spożywanie piwa, które ma właściwości moczopędne.
- Aktywność fizyczna - dzięki temu szybciej pozbędziemy się kamieni. Sprawdzonym sposobem na pozbycie się kamieni w nerkach jest następujący przepis: należy wziąć środek rozkurczowy, następnie w ciągu pół godziny wypić ok. 1 litra wody i kolejne pół godziny pobiegać na schodach. To przepis dobrze znany przez nasze babcie, jednak niezwykle skuteczny i przede wszystkim tani.
- Odpowiednia dieta. Trzecim filarem, składającym się na skuteczne pozbycie się kamieni, jest odpowiednia dieta.
W zależności od rodzaju kamieni niektóre produkty są zabronione:
- kamica szczawianowa – należy wykluczyć z codziennej diety szczaw, szpinak, rabarbar, buraki, herbatę, kawę i czekoladę
- kamica moczanowa – unikać trzeba produktów mięsnych, sosów mięsnych, galaret mięsnych, śledzi i sardynek, a także roślin strączkowych (groch, fasola, bób), kakao, kawy i herbaty. Ograniczajmy potrawy smażone, pieczone i duszone.
- kamica fosforanowa – w tym przypadku należy ograniczyć potrawy zawierające wapń. Z kolei istotne jest spożywanie produktów o działaniu zakwaszającym: jaja, ryby, mięso, sery, śliwki
- kamica cystynowa – podstawę diety powinny stanowić mlekom i jego przetwory, produkty roślinne. Ograniczyć z kolei należy mięso i jego przetwory.
Kamienie w nerkach to poważna choroba, która nie leczona może powodować niebezpieczne powikłania, nieznośny ból i strach, że w każdej chwili możemy mieć atak. Należy być pod stałą opieką lekarza, a w codziennej praktyce pić dużo płynów, odpowiednio się odżywiać i gimnastykować.
