Co to jest gęsia stopka?
Gęsia stopka znajduje się nieco poniżej kolana i stanowi dolny przyczep dla trzech dużych mięśni uda (kulszowo-goleniowych), a więc krawieckiego, półścięgnistego i smukłego, odpowiedzialnych za:
- zginanie kolana,
- stabilizację stawu kolanowego,
- rotację goleni do wewnątrz.
Za pośrednictwem gęsiej stopki mięśnie te łączą się z powięzią kości piszczelowej. Całość ma kształt zbliżony do trójkąta i tworzy układ przypominający stopę gęsi, z szeroko rozstawionymi paliczkami spiętymi błoną pławną.
Stąd właśnie nazwa tej niewielkiej, ale istotnej struktury anatomicznej, współtworzącej skomplikowany układ odpowiedzialny za ruchomość oraz stabilność kończyny dolnej.
Reklama
Zapalenie gęsiej stopki
Ból gęsiej stopki może wskazywać na stan zapalny, który stosunkowo często występuje u osób aktywnych fizycznie, ale zmagających się z różnego typu schorzeniami, zaburzeniami i ułomnościami. Do czynników ryzyka, jeśli chodzi o zapalenie gęsiej stopki, należą:
- nadmierna masa ciała istotnie zwiększająca poziom przenoszonych obciążeń;
- wady anatomiczne, takie jak płaskostopie oraz szpotawość kolan;
- niewłaściwa postawa w czasie biegu lub wykonywania innych zadań;
- słabość mięśni uda (kulszowo-goleniowych);
- niestabilność stawów kolanowych;
- ograniczenie ruchomości kolan w stawach;
- zapalenie guzowatości kości piszczelowej;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- reumatoidalne zapalenie stawów
Problemem w wielu przypadkach jest też źle dobrane obuwie, brak rozgrzewki, zbyt duże obciążenie w stosunku do poziomu sprawności fizycznej oraz ogólna urazowość uprawianej dyscypliny sportu – w tym przypadku za najbardziej kontuzjogenne uważane są biegi długodystansowe, kolarstwo, pływanie, piłka nożna, koszykówka, siatkówka i tenis.
Reklama
Objawy zapalenia gęsiej stopki
Objawy zapalenia gęsiej stopki są stosunkowo łatwe do rozpoznania dla doświadczonego lekarza lub fizjoterapeuty. Wymienić można w tym kontekście takie dolegliwości, jak:
- ból około 5 centymetrów pod kolanem od strony przyśrodkowej (wewnętrznej) - umiarkowany, nasilający się wraz z rozpoczęciem aktywności fizycznej i coraz bardziej uporczywy. Dolegliwości mogą się wzmagać także przy wchodzeniu po schodach a także wstawaniu z pozycji siedzącej. Z reguł też bolesność jest większa w nocy i wcześnie rano;
- możliwy obrzęk kolana oraz nietypowe napięcie mięśni kulszowo-goleniowych.
Do postawienia właściwej diagnozy w większości przypadków wystarczy badanie palpacyjne, w razie konieczności można jednak wykonać także prześwietlenie rentgenowskie lub tomografię komputerową.
Reklama
Jak długo może trwać zapalenie gęsiej stopki?
Zapalenie gęsiej stopki w kolanie do pewnego stopnia jest terminem potocznym i uproszczonym. W istocie ból, który jest przyczyną dyskomfortu, to efekt jednego z dwóch schorzeń, jakimi są:
- zapalenie przyczepów ścięgien;
- stan zapalny znajdującej się pod nimi kaletki maziowej, czyli struktury minimalizującej tarcie i umożliwiającej bezkonfliktowe wykonywanie tysięcy powtarzalnych ruchów.
Jak długo może trwać zapalenie gęsiej stopki? Wszystko zależy od tego, który z wymienionych wyżej czynników doprowadził do wyzwolenia reakcji zapalnej, a także tego, jak szybko zostanie podjęte leczenie. Generalnie dolegliwości bólowe mogą trwać od kilku dni do nawet kilku tygodni. Choroba ta nie ma jednak charakteru przewlekłego, stosunkowo łatwo daje się też leczyć.
Reklama
Leczenie gęsiej stopki
Leczenie gęsiej stopki wymagać może zastosowania szerokiej palety środków, najbardziej adekwatnych na danym etapie terapii. Wymienić wśród nich można:
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne przyjmowane w celu doraźnego łagodzenia objawów, w tym przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne lub miejscowe glikokortykosteroidy;
- działania zaliczane do procedury RICE, w więc odpoczynek (R- rest), schłodzenie (I – ice), ucisk (C – compresion), uniesienie (E – evaluation);
- fizjoterapia, czyli zestaw ćwiczeń wykonywanych pod nadzorem fizjoterapeuty, mających na celu m.in. wzmocnienie mięśni uda oraz przywrócenie stabilności/ruchomości w stawie kolanowym;
- fizykoterapia, w tym przede wszystkim laseroterapia, krioterapia, magnetoterapia;
- taping, czyli oklejanie newralgicznego miejsca specjalnymi taśmami;
- leczenie chirurgiczne.
To jednak nie wszystko.
Reklama
Co robić, żeby ból gęsiej stopki nie powrócił?
Leki, zabiegi fizykoterapeutyczne oraz ćwiczenia na gęsią stopkę nie wystarczą, jeśli pacjent nie będzie odpowiednio dbać o kondycję wszystkich znajdujących się w jej sąsiedztwie struktur. Ogromne znaczenie ma w tym kontekście sprawność aparatu mięśniowego, a także stan chrząstki stawowej, która – zwłaszcza w przypadku kolan – bardzo często osłabiona jest przez:
- intensywny trening przy nie zawsze właściwie dobranych obciążeniach;
- chorobę zwyrodnieniową stawów;
- niedobory kolagenu i innych składników budulcowych.
Pamiętać należy, iż do uszkodzeń chrząstki stawowej często dochodzi na skutek procesów długotrwałych, dlatego zapobieganie jej degradacji oraz urazom powinno mieć charakter długofalowy, a nie jedynie doraźny.
