Co to jest głowa meduzy?
Głowa meduzy(z łac. caput medusae) to widoczne na powierzchni brzucha wylewy podskórne lub rozszerzone naczynia krwionośne przypominające wijące się węże jak na głowie mitologicznej Meduzy. Od imienia tej postaci właśnie pochodzi nazwa dolegliwości.
Głowa meduzy – czy też jak nazywają ją niektórzy – objaw meduzybezpośrednio spowodowany jest nadciśnieniem wrotnym. Występuje ono na skutek mechanicznego zatkania lub zakrzepicy żył wątrobowych, które towarzyszą marskości wątroby.
Nadciśnienie wrotne (czyli wzrost ciśnienia w żyle doprowadzającej krew do gruczołu wątrobowego) prowadzi do wytworzenia krążenia obocznego, czyli omijającego żyłę wrotną. Naczynia krwionośne w okolicach pępka rozszerzają się i zaczynają być widoczne na powierzchni skóry, tworząc głowę meduzy.
Reklama
Głowa meduzy a marskość wątroby
Wątroba to bardzo ważny narząd w organizmie człowieka. Jest gruczołem należącym do układu pokarmowego pełniącym wiele istotnych funkcji. Bierze ona udział np. w procesie metabolizmu (głównie metabolizmu tłuszczów) oraz detoksykacji organizmu. Jest narządem miąższowym, a dzięki tętnicy wątrobowej i żyle wrotnej posiada tzw. podwójne ukrwienie.
Zadaniem krążenia wrotnego jest przede wszystkim transport substancji odżywczych. Z żołądka i jelit trafiają one do krwi. Podwyższone ciśnienie w tym układzie nazywane jest właśnie nadciśnieniem wrotnym i często zwiastuje marskość wątroby, a objawia się m. in. jako głowa meduzy na skórzebrzucha.
Marskość wątroby to zaawansowane stadium jej zniszczenia polegającego na zmianach strukturalnych. Miąższu wątrobowego zaczyna ubywać, a w miejscach powstałych ubytków tworzą się guzki. Cały proces prowadzi do zwłóknienia narządu, a w efekcie również jego niewydolności.
Reklama
Rodzaje głowy meduzy
Medycyna wyróżnia dwa rodzaje objawu głowy meduzy:
- wewnętrzna głowa meduzy – poszerzenie żył wewnętrznej ściany jamy brzusznej,
- zewnętrzna głowa meduzy – rozszerzeniu ulegają żyły okołopępkowe.
Wewnętrzna, która występuje częściej, wykrywana jest podczas badania obrazowego USG metodą Dopplera. Nie widać jej gołym okiem, w przeciwieństwie do zewnętrznej głowy meduzy, która dostrzegalna jest na powierzchni brzucha. Początkowo ma ona postać błękitnych żył prześwitujących przez skórę. Z czasem zmiany zaczynają się uwypuklać i wyczuwalne są również dotykowo.
Obydwa rodzaje dolegliwości świadczą o zaawansowanej degradacji gruczołu wątrobowego. Niekiedy towarzyszy im wodobrzusze objawiające się wzrostem brzucha do nienaturalnych rozmiarów. Kiedy głowa meduzy ma postać zewnętrzną, wodobrzusze potęguje jej efekt, na rozciągniętej, napiętej skórze żyły zdają się być jeszcze lepiej widoczne i bardziej wypukłe.
Reklama
Głowa meduzy i inne objawy
Marskość wątroby to przewlekła choroba polegająca na uszkodzeniu narządu i zaburzeniach jego pracy.
Jej najczęstszymi przyczynami są:
- alkoholizm,
- zapalenia wątroby typu B lub C,
- choroby autoimmunologiczne wątroby.
Tkanka łączna zaczyna zastępować prawidłowe komórki wątroby, tworząc bliznowacenia. Te z kolei uniemożliwiają swobodny przepływ krwi przez gruczoł wątrobowy, co powoduje dalsze uszkodzenia. Znacząco hamuje to zdolności regeneracyjne narządu, a jego zaawansowane wyniszczenie nazywane jest właśnie marskością.
Głowa meduzy widoczna na brzuchu to tylko jeden z symptomów występujących przy marskości wątroby.
Inne objawy tej choroby to:
- ogólne osłabienie organizmu,
- spadek masy ciała,
- zanik mięśni,
- skaza krwotoczna,
- żółtaczka (szczególnie zażółcenie skóry i białek oczu),
- stan podgorączkowy,
- nudności i wymioty.
Z czasem mogą wystąpić również:
- wodobrzusze,
- przepuklina pępkowa,
- encefalopatia.
Choć początkowo marskość wątroby może przebiegać zupełnie bezobjawowo, z czasem – bez szybkiego zastosowania odpowiedniego leczenia – objawy nasilają się i mogą stać się groźne dla życia pacjenta.
Reklama
Leczenie głowy meduzy
Ponieważ głowa meduzy to tylko objaw marskości wątroby, aby się jej pozbyć, należy wyeliminować przyczynę. Z kolei leczenie samej marskości również bazuje na leczeniu jej przyczyn.
W zależności od przyczyny konieczne jest więc:
- leczenie przeciwwirusowe,
- leczenie immunosupresyjne (hamowanie postępu choroby autoimmunologicznej) lub
- leczenie uzależnienia od alkoholu.
W niektórych przypadkach stosuje się leczenie operacyjne polegające na chirurgicznym odtworzeniu połączeń między naczyniami wewnątrz wątroby, co przywraca jej krążenie oraz pracę.
Najskuteczniejszą metodą leczenia marskości wątroby jest przeszczep narządu. Niestety jest to zarazem metoda najtrudniej osiągalna. Ponadto, gdy choroba osiąga zaawansowane stadium, konieczne jest leczenie pozostałych objawów. Wodobrzusze eliminowane jest głównie przez podawanie leków moczopędnych, a encefalopatia odpowiednią dietą i lekami przeczyszczającymi.
.png)
