Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Gotowanie na parze: jak to robić i czy jest zdrowe? Przepisy

Gotowanie na parze to nie tylko sposób na zdrowe i odżywcze posiłki, ale również prawdziwa uczta dla podniebienia. Warto zgłębić zasady tej techniki kulinarnej i w prosty sposób przygotować wyjątkowe dania, które zachowają cenne witaminy i składniki mineralne.
Warzywa podczas gotowania na parze
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Gotowanie na parze to rodzaj obróbki termicznej, który polega na gotowaniu żywności, umieszczonej nad wrzącą wodą, bez bezpośredniego kontaktu z nią.
  • Potrawy przygotowywane tą metodą są łatwostrawne, co odciąża przewód pokarmowy. Podczas przygotowywania dań na parze zmniejsza się użycie tłuszczów, a co za tym idzie obniża się kaloryczność posiłków.
  • Potrawy gotowane na parze uznawane są za zdrowsze głównie poprzez zachowanie wartości odżywczych.
Spis treści

Reklama

Na czym polega gotowanie na parze?

Gotowanie na parze to rodzaj obróbki termicznej, który polega na gotowaniu żywności, umieszczonej nad wrzącą wodą, bez bezpośredniego kontaktu z nią.

Proces ten wykorzystuje parę wodną do przenoszenia ciepła na żywność, co powoduje delikatne i równomierne gotowanie bez przenika składników odżywczych do wody.

Metoda gotowania na parze ma długą historię i sięga starożytności, a może nawet i paleolitu. Jednak jej wynalazca nie jest jednoznacznie znany.

Jednym z głównych obszarów gdzie króluje jedzenie na parze są Chiny, gdzie technika ta była praktykowana od wieków. Chińczycy wykorzystywali tradycyjne bambusowe kosze parowe, które umożliwiały gotowanie wielu potraw jednocześnie.

Gotowanie na parze rozprzestrzeniło się również w innych częściach Azji, takich jak Japonia i Indie, gdzie używane były różne rodzaje parowników i garnków parowych.

Wraz z rozwojem technologii kuchennych, wprowadzono również specjalne urządzenia do gotowania na parze, takie jak elektryczne parowary, aby ułatwić przyrządzanie dań gotowanych na parze.

Reklama

Garnek do gotowania na parze. Które urządzenie wybrać?

Obecnie na rynku istnieje kilka rodzajów garnków i urządzeń przeznaczonych do gotowania na parze.

Każdy z nich cechuje się czymś innym, dlatego warto wybrać ten, który najlepiej odpowiada indywidualnym preferencjom i potrzebom.

  1. Kosz/sitko do gotowania na parze - jedno z najtańszych i najprostszych rozwiązań. Umieszcza się go w zwykłym garnku z niewielką ilością wody. Dzięki perforowanej konstrukcji kosz pozwala parze swobodnie docierać do żywności. Ten rodzaj naczynia do gotowania na parze jest praktyczny, ale może wymagać większego nadzoru podczas gotowania, aby utrzymać odpowiedni poziom wody.
  2. Garnek do gotowania na parze
  3. Parowar elektryczny - to to specjalne urządzenie do gotowania na parze, które posiada pojemnik na wodę i jednocześnie umożliwia umieszczenie żywności piętrowo w kilku oddzielnych pojemnikach parującym. Parowar elektryczny zapewnia łatwość obsługi i kontrolę nad procesem gotowania. Posiada zazwyczaj różne ustawienia czasu i temperatury, co umożliwia dopasowanie do różnych rodzajów potraw.
  4. Parownik bambusowy - popularne szczególnie w kuchni azjatyckiej. Z ich pomocą przygotowywane są głównie różnego rodzaju pierożki na parze. Ważne jest, aby wybierać parowniki 100 % wytworzone z bambusa, ponieważ w innym wypadku możne pojawić się problem w utrzymaniu czystości naczynia i pojawiania się zniekształceń na skutek działania pary wodnej.
  5. Gotowanie na parze w mikrofali - niektóre mikrofalówki posiadają wbudowaną opcję gotowania na parze. Wystarczy tylko wybrać odpowiedni program i wlać wodę w przeznaczone do tego miejsce. Dostępne są także specjalne naczynia w których można ugotować żywność na parze w zwykłej mikrofalówce.

Podczas wyboru sprzętu do gotowania na parze warto kierować się jego bezpieczeństwem, a także trwałością. Ważne, aby naczynie było przeznaczone do kontaktu z żywnością i nie wydzielało szkodliwych substancji po kontakcie z wodą i temperaturą.

Jeśli chodzi o wybór najlepszego sprzętu do gotowania na parze, to zasadniczo wszystkie wymienione powyżej opcje są dobre.

Jednak parowar elektryczny oferuje największą wygodę i kontrolę nad procesem gotowania, dzięki wbudowanym funkcjom, takim jak ustawienia czasu i temperatury. Jest to również szczególnie przydatne, jeśli planuje się regularnie gotować na parze i różne rodzaje potraw.

Warto jednak pamiętać, że można gotować na parze nawet bez specjalistycznego sprzętu. Wystarczy zwykły garnek z odpowiednim koszem lub wkładką parującą. Istotne jest, aby zapewnić odpowiednią ilość wody.

Akcesoria potrzebne do gotowania na parze

Oprócz głównego sprzętu do gotowania na parze, istnieje kilka dodatkowych akcesoriów, które mogą być przydatne i ułatwić proces przygotowywania potraw.

Oto kilka z nich:

  • Papier pergaminowy lub maty silikonowe - mogą być używane do wyłożenia kosza parowego lub wkładki parującej, aby zapobiec przywieraniu żywności.
  • Foremki do gotowania na parze - przydatne, gdy chcemy nadać potrawom konkretny kształt lub wytworzyć porcje w jednorazowych pojemnikach. Foremki wykonane z silikonu lub metalu, o perforowanej konstrukcji, umożliwiają swobodne przenikanie pary.
  • Stojak do gotowania na parze - przydatny, gdy chcemy gotować większą ilość potraw jednocześnie. Stojak do gotowania na parze składa się z kilku poziomów, które można umieścić w garnku z wodą. Każdy poziom posiada otwory lub perforacje, które umożliwiają swobodny przepływ pary.
  • Naczynia szklane - bezpieczne do stosowania w wysokich temperaturach i dobrze przewodzą ciepło, co pozwala na równomierne gotowanie potraw.

Wybór akcesoriów zależy od indywidualnych preferencji i potrzeb kulinarnych. Ważne jest, aby akcesoria były wykonane z wysokiej jakości materiałów, które są bezpieczne w kontakcie z żywnością.

Dobra jakość wykonania i łatwość czyszczenia są również czynnikami, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze akcesoriów.

Reklama

Co można gotować na parze?

Gotowanie na parze jest wszechstronną metodą przygotowywania potraw. Oczywiście nie wszystkie produkty nadają się jednak w równym stopniu do tej techniki. Co można gotować na parze?

Oto kilka grup produktów, które często są gotowane na parze:

  • Warzywa - gotowanie warzyw na parze jest popularne ze względu na zachowanie ich naturalnego smaku, tekstury i składników odżywczych. Przykłady warzyw, które dobrze się nadają do gotowania na parze to brokuły, marchew, cukinia, kalafior, szparagi i ziemniaki.
  • Ryby - ta metoda obróbki kulinarnej pozwala zachować delikatność i soczystość mięsa. Doskonale do gotowania na parze sprawdza się łosoś, dorsz, pstrąg i sandacz.
  • Mięso - niektóre mięsa mogą być trudniejsze do gotowania na parze ze względu na ich teksturę, jednak nie jest to niemożliwe, a jedynie może zająć nieco więcej czasu. Chude mięsa drobiowe takie jak kurczak czy indyk to zawsze dobry wybór.
  • Jaja - ten punkt może być zaskoczeniem, ale na parze można przygotowywać jajka w każdej postaci: na twardo, na miękko, w koszulkach, firtattę czy jajecznicę.
  • Ryż i kasza - mogą być również gotowane na parze, co pozwala zachować ich strukturę i wartości odżywcze.
  • Desery - także ta grupa potraw może być przygotowywana na parze. Do najbardziej popularnych zaliczamy bułki na parze z owocowymi sosami, ryż z jabłkami czy puddingi.

Wybór produktów, które nadają się do gotowania na parze, zależy często od ich konsystencji, delikatności i tekstury.

W przypadku mięsa, czas gotowania może się różnić w zależności od rodzaju i grubości kawałka.

Gotowanie na parze to elastyczna technika, która pozwala na eksperymentowanie i dostosowanie do różnych produktów spożywczych.

Reklama

 Jak gotować na parze i jak układać produkty?

Gotowanie na parze jest prostym i wygodnym rozwiązaniem na przygotowywanie codziennych posiłków. Warto przestrzegać kilku zasad, aby zaoszczędzić czas potrzebny na przygotowanie oraz uzyskać smaczne potrawy.

  • Przygotowanie urządzenia/garnka - wybierz odpowiedni garnek lub parowar, w którym zmieści się żywność, a także woda do gotowania. Woda nie powinna mieć bezpośredniego kontaktu z żywnością. Jeśli używasz kosza parowego lub wkładki parującej, upewnij się, że woda sięgnie tylko do poziomu dna kosza.
  • Układanie produktów - większe i twardsze produkty powinny być umieszczone bliżej źródła pary, podczas gdy delikatniejsze i mniejsze kawałki powinny być umieszczone bliżej góry kosza lub garnka. Weź pod uwagę także możliwość przenikania się zapachów czy kapania soków z żywności na produkty, które są niżej.
  • Przyprawy - unikamy solenia wody wykorzystywanej do gotowania na parze. W zależności od rodzaju potrawy można do wody dodać ulubione przyprawy lub bezpośrednio doprawić nimi produkty. W przypadku koszy bambusowych warto mieć na uwadze możliwość ich zabarwienia bardziej intensywnymi przyprawami.
  • Czas gotowania - zależy od rodzaju i wielkości produktów. Mięso będzie wymagało  najwięcej czasu - nawet 35-40 minut. Ryby - 15-20 minut, a warzywa około 15 minut.
  • Temperatura - w przypadku parowarów elektrycznych zazwyczaj dopasowywana jest automatycznie w zależności od wybranego programu. W przypadku gotowania na parze przy użyciu nakładek/sitek/koszyczków nakładanych na garnek należy na początku doprowadzić wodę do wrzenia, a następnie zmniejszyć moc palnika i podtrzymywać parowanie.

Reklama

Czy gotowanie na parze odchudza? Jakie są jego zalety?

Potrawy gotowane na parze uznawane są za zdrowsze głównie poprzez zachowanie wartości odżywczych. Wynika to z faktu braku kontaktu żywności z wodą, do której mogły by przenikać witaminy i składniki odżywcze.

Dodatkowym aspektem jest ograniczenie w dużym stopniu ryzyka powstawania substancji toksycznych, co ma miejsce podczas smażenia czy grillowania produktów.

Potrawy przygotowywane tą metodą są łatwostrawne, co odciąża przewód pokarmowy. Podczas przygotowywania dań na parze zmniejsza się użycie tłuszczów, a co za tym idzie obniża się kaloryczność posiłków, co sprzyja redukcji masy ciała czy utrzymaniu szczupłej sylwetki.

To ile można schudnąć bazując jedynie na posiłkach przygotowanych na parze jest kwestią indywidualną i zależy od wprowadzonego deficytu energetycznego.

Oprócz odchudzania dania gotowane na parze rekomendowane są osobom zmagającymi się z problemami trawiennymi, chorobami trzustki czy wątroby, a także po resekcji pęcherzyka żółciowego. 

Reklama

Przykładowe przepisy na dania na parze

Gotowanie na parze to nie tylko zdrowy sposób przygotowywania potraw, ale także wiele możliwości kulinarnej kreatywności. Parowanie pozwala zachować naturalny smak, konsystencję i wartość odżywczą składników, tworząc delikatne i aromatyczne dania.

Dania mogą być łatwe do wykonania i doskonale nadawać się na codzienne posiłki, a także wymagać więcej czasu i kreatywności i doskonale wpisywać się w specjalne okazje.

Oto kilka przykładów przepisów na potrawy przygotowywane na parze:

Pulpeciki wieprzowe z kapustą

Składniki:

  • Mięso mielone wieprzowe - 300 g
  • Jajo kurze, surowe - 1 sztuka
  • Czosnek - 1 ząbek
  • Cebula - ½ sztuki
  • Kapusta pekińska - ¼ sztuki
  • Sól
  • Pieprz

Sposób przygotowania:

  1. Mięso przełóż do miski i przypraw solą, pieprzem, startą cebulą i czosnkiem. Dodaj surowe jajko i dokładnie wymieszaj.
  2. Uformuj pulpeciki z mięsa.
  3. Kapustę umyj i pokrój w cienkie paski. Ułóż na dnie naczynie do gotowania na parze i dopraw solą.
  4. Na kapuście ułóż pulpeciki i przykryj naczynie.
  5. Zagotuj wodę w garnku. Na wierzchu ułóż naczynie z potrawą i gotuj przez około 15 minut.

Serniczki z malinami

Składniki:

  • Twaróg sernikowy - 250 g
  • Jaja kurze surowe - 2 sztuki
  • Mąka pszenna - 1,5 łyżki
  • Cukier - 2 łyżki
  • Maliny, świeże - 200 g

Sposób przygotowania:

  1. W misce wymieszaj twaróg, jaja, mąkę i cukier.
  2. Foremki siliconowe posmaruj tłuszczem. Napełnij foremki masą sernikową do 2/3 wysokości.
  3. Na wierzchu każdego serniczka ułóż maliny.
  4. Umieść foremki na dnie naczynia do parowania.
  5. Zagotuj wodę w garnku. Na wierzchu ułóż naczynie z potrawą i gotuj przez około 15-20 minut.

Chcąc zadbać o swoje zdrowie i sylwetkę, najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest stałe zastosowanie dobrze zbilansowanej diety, dostarczającej wszystkich niezbędnych składników pokarmowych i odżywczych.

Pomocna w tym jest aplikacja dietetyczna, w ramach której możemy wybrać dietę, dostosowaną do naszej sytuacji zdrowotnej i korzystać nie tylko z setek smacznych przepisów, ale również ze wsparcia dietetyków.

Czytaj również

Bibliografia

  • Lee, S., Choi, Y., Jeong, H. S., Lee, J., & Sung, J. (2018). Effect of different cooking methods on the content of vitamins and true retention in selected vegetables. Food science and biotechnology, 27(2), 333-342
  • Czarniecka-Skubina, E., & Golaszewska, B. (2001). Wplyw procesu kulinarnego na jakosc wybranych warzyw. Żywność Nauka Technologia Jakość, 8(2), 103-116
  • http://www.naparze.com/html/Historia_gotowania_na_parze.html [dostęp 4.07.2023 r.]
dietetyk Kamila Kasprzak
Artykuł napisany przez
dietetyk Kamila Kasprzak
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Dietetyka. Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety. Pasjonatka aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Interesuje się również psychodietetyką -ukończyła studia podyplomowe w tym zakresie na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS. Certyfikowany Instruktor Fitness oraz Trener Personalny. Jej konikiem jest żywienie osób aktywnych fizycznie. Wiedzę z tego obszaru zdobywa uczestnicząc w licznych szkoleniach i warsztatach.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Odżywianie
Pestki dyni - właściwości, kcal i wartości odżywcze. Jakie są przeciwwskazania?
Pestki dyni po wysuszeniu
Indeks glikemiczny - czym jest? Tabele produktów z niskim i wysokim IG
Produkty do diety na zbilansowanie indeksu glikemicznego
Czy smalec gęsi ma właściwości lecznicze?
Gęsi smalec do smarowania
Podobne artykuły
Owsik pod mikroskopem
Czego nie lubi owsik? Dieta i zasady odżywiania
Chleb wieloziarnisty razowy
Najzdrowszy chleb – jaki na diecie? Zdrowe pieczywo
Jedzenie z glutaminianem sodu
Glutaminian sodu - jak dawkować? Szkodliwość i skutki uboczne
Produkty bez glutenu
W czym jest gluten, a co nie zawiera glutenu? Gdzie najwięcej?
Pestki dyni po wysuszeniu
Pestki dyni - właściwości, kcal i wartości odżywcze. Jakie są przeciwwskazania?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy regularnie stosujesz środki na blizny po urazach lub operacjach?
Contractubex_sonda