Czym jest grzybica pachwin?
Dolegliwością, której nie należy bagatelizować, jest grzybica pachwin, nazywana również grzybicą pachwinową. W klasyfikacji ICD 10 grzybica pachwin oznaczona jest kodem B35.6 i została włączona do grupy tzw. grzybic goleni.
Z kolei w ICD 11 choroba ma oznaczenie 1F28.3. To tam grzybicę pachwiny definiuje się jako infekcję dermatofitową, objawiającą się rumieniem i stanem zapalnym dotkniętej chorobą skóry z postępującą łuskowatą krawędzią.
Grzybica pachwin wywołuje objawy swędzenia i dotyka dorosłych mężczyzn znacznie częściej niż kobiety czy dzieci. Często współistnieje z grzybicą stóp.
Warto zwrócić uwagę na procentowy udział różnych grup ustrojów wywołujących powierzchowne zakażenia grzybicze skóry. Poniższy podział został opracowany przez specjalistkę Martę Hasse-Cieślińską z Katedry i Kliniki Dermatologii Akademii Medycznej w Poznaniu. Badaczka wskazuje, że źródłem zakażeń grzybiczych skóry są w:
- 55 proc. - dermatofity,
- 31 proc. - grzyby drożdżopodobne,
- 1 proc. - grzyby pleśniowe,
- 9 proc. - zakażenia mieszane.
Taki podział wyjaśnia, dlaczego grzybica pachwin jest czasem nazywana w inny sposób. Zwykle źródłem choroby są grzyby, głównie Epidermophyton floccosum. Niekiedy jednak choroba wywołana jest przez drożdżaki, np. z rodziny Candida i wówczas określana jest jako kandydoza pachwin, czyli po prostu drożdżyca pachwin.
Reklama
Przyczyny grzybicy pachwin
Tę odmianę grzybicy obserwuje się - zdaniem autorów publikacji „Leczenie powierzchownych zakażeń grzybiczych - rekomendacje ekspertów Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego” - prawie wyłącznie u mężczyzn. Ryzyko grzybicy w pachwinach wzrasta w związku pojawieniem się m.in. takich czynników jak:
- nadmierne pocenie,
- noszenie ciasnych ubrań,
- uprawianie sportów kontaktowych,
- znaczna wilgotność powietrza,
- nieprzestrzeganie zasad higieny.
Co ciekawe, grupami szczególnie narażonymi na występowanie grzybic są osoby:
- po przeszczepach narządów,
- poddające się chemioterapii,
- w starszym wieku,
- z wirusem HIV.
Są więc to wszyscy ci, których odporność może być w znacznym stopniu obniżona.
U pacjentów z wirusem HIV grzybica pachwin to jedna z najczęstszych dolegliwości grzybiczych, zaraz po m.in. kandydozie błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych - wynika z informacji przedstawionych przez Zygmunta Adamskiego, Martę Hasse-Cieślińską i Teresę Miroszewską-Sobańską na łamach „Przewodnika lekarza”.
Dodatkowo na wystąpienie grzybicy pachwin narażone są osoby, u których uda ocierają się o siebie. Taka skóra szybciej się poci, co sprzyja występowaniu zakażeń grzybiczych.
Zapewne zastanawiasz się, skąd się bierze grzybica pachwin. Okazuje się, że najczęściej jest to samozakażenie pochodzące ze stóp. Takie stanowisko zajmują na łamach swojej publikacji Dorota Trzmiel, Anna Lis-Święty oraz Beata Bergler-Czop ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Bezpośrednią przyczyną, która wywołuje grzybicę skóry pachwin przy współistniejącej grzybicy stóp jest zakażenie Trichophyton rubrum i Trichphyton mentagrophytes. Z kolei, gdy pierwszym miejscem, gdzie ujawnia się choroba są pachwiny, zwykle czynnikiem etiologicznym jest Epidermophyton floccosum.
Choroba może roznieść się również na inne tkanki i tym samym może dojść do wystąpienia np. grzybicy pachwin i odbytu.
Reklama
Jak wygląda grzybica pachwin? Objawy
Klasyczna grzybica pachwin wywołuje następujące objawy:
- wizualne - są to rumieniowo-złuszczające się zmiany skórne w pachwinach o wielokolistym kształcie, takie jak: czerwone plamy, pęcherzyki, krosty,
- związane z uczuciem swędzenia pachwin - niestety, wysypka w pachwinach oprócz tego, że nieestetycznie wygląda, wywołuje świąd, który nasila się podczas ruchu;
- zapachowe - niekiedy zmiany grzybicze mają również nieprzyjemny zapach.
Co ciekawe, wykwity są zazwyczaj symetryczne i w równym stopniu dotykają obu pachwin. Dolegliwości takie jak świąd w pachwinach są mocno odczuwalne z uwagi na częste tarcie, którego efektem jest np. chodzenie.
Wydzielanie potu może zaostrzyć objawy i dodatkowo utrudnić gojenie. Zmienionych chorobowo miejsc, swędzących krost w pachwinach, nie należy drapać z uwagi na duże ryzyko przeniesienia grzyba na inne części ciała czy powiększenie już istniejącego stanu zapalnego.
Reklama
Leczenie grzybicy pachwin
Sposób leczenia tej dolegliwości dostosowywany jest przede wszystkim do rozległości zmian, a także nasilenia stanu zapalnego. Niestety, nawracająca grzybica pachwin to częste zjawisko.
Nawrotom tej dolegliwości sprzyja określony tryb życia, np. rozpoznaje się ją u sportowców, których skóra ze względu na podejmowaną aktywność fizyczną, jest nieustannie narażona na nadmierną wilgotność i podwyższoną temperaturę.
O tej przypadłości piszą specjaliści z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Paulina Gawrońska i Paweł Brzewski w swojej publikacji „Dermatozy u sportowców”. Dlatego niezbędne jest wdrożenie działań, które zapobiegną zakażeniu.
W takich sytuacjach - jak wskazują eksperci Romuald Maleszka, Zygmunt Adamski, Jacek Szepietowski, Eugeniusz Baran w swoim artykule naukowym na łamach „Przeglądu Dermatologicznego” - profilaktyka opiera się przede wszystkim na noszeniu bawełnianej, przewiewnej bielizny.
Ile trwa leczenie grzybicy pachwin? Czas ten wynosi zwykle od 2 do 4 tygodni, jednak może się wydłużyć, gdy zmiany są już bardzo rozległe. Dlatego chcąc uniknąć wielomiesięcznej terapii, pacjent powinien zgłosić się do lekarza, gdy tylko zauważy pierwsze objawy choroby.
Zastanawiasz się, jaki lekarz leczy grzybicę pachwin? Specjalistą, który zajmuje się takimi problemami jest dermatolog. Zanim postawi diagnozę, przeprowadza wywiad lekarski, zwracając uwagę na obecność czynników predysponujących do rozwoju grzybicy, jak np. występowanie cukrzycy.
Analizuje także, czy pacjent mógł mieć kontakt z grzybem. Podstawowa diagnostyka pod kątem rozpoznania grzyba polega na wykrywaniu fragmentów struktur grzyba w pobranym od pacjenta materiale.
Nieleczona grzybica pachwin nie tylko sama nie ustąpi, ale też może rozsiać się na innych częściach ciała. Terapia polega na przyjmowaniu preparatów doustnych i stosowaniu maści.
Reklama
Leki na grzybicę pachwin
Jeżeli zmiany są rozległe i sączy się z nich wydzielina, specjaliści m.in. tacy jak Romuald Maleszka, Zygmunt Adamski, rekomendują podawanie leków doustnych na grzybicę pachwin.
Wskazane przez ekspertów leki na grzybicę pachwinową powinny zawierać takie substancje jak itrakonazol, terbinafinę albo flukonazol.
Chcąc zwalczyć stan zapalny można zastosować również leczenie miejscowe. Opiera się ono na stosowaniu kremów zawierających cyklopiroks albo pochodne imidazolowe wraz z glikokortykosteroidami.
Gdy stan zapalny ustąpi specjalista może wdrożyć preparat, np. maść na grzybicę pachwin, która zawiera pochodne imidazolowe, jednak już bez dodatku glikokortykosteroidów.
Reklama
Leki na grzybicę pachwin bez recepty
Chcąc zwalczyć uciążliwe objawy choroby można też stosować leki na grzybicę pachwin bez recepty. Pomimo szerokiego spektrum preparatów na tę chorobę, trzeba jednak mieć świadomość, że najlepsze efekty przynosi leczenie pod okiem specjalisty.
Czym leczyć grzybicę pachwin? Polecane leki bez recepty mają formę kremu, żelu, maści czy też spray’u. Tego typu preparaty zawierają środki przeciwgrzybiczne, wśród których wymienić należy: klotrimazol, terbinafinę, mikonazol czy naftyfinę.
Środki takie jak, np. maść bez recepty na grzybicę pachwin aplikuje się nie tylko na zmiany chorobowe, ale też na otaczającą je skórę.
Reklama
Domowe sposoby na grzybicę pachwin
W terapii można wypróbować domowe sposoby na grzybicę pachwin. Jednym z rozwiązań jest wykorzystanie właściwości przeciwgrzybiczych olejku z drzewa herbacianego.
Wystarczy kilka kropel takiego specyfiku dodać do kąpieli lub przykładać za pomocą wacika na zmienione chorobowo miejsca.
Niektórzy decydują się również na przecieranie skóry roztworem powstałym z połączenia wody i octu jabłkowego, zmieszanych w proporcji 1:1.
Należy jednak pamiętać, że leczenie domowe grzybicy pachwin może okazać się niewystarczające i prowadzić do nawrotu dolegliwości. Dlatego najbardziej odpowiedzialnym rozwiązaniem będzie konsultacja z lekarzem.
Grzybica pachwin a współżycie
To m.in. od odpowiedzi na pytanie: czy grzybica pachwin jest zaraźliwa, zależy, czy można podjąć współżycie w trakcie przebiegu choroby. Należy podkreślić, że to dolegliwość, którą można łatwo przenieść podczas kontaktu skóry ze skórą.
Dlatego na czas leczenia wskazane jest niepodejmowanie kontaktów seksualnych czy też związanych z bezpośrednim dotykaniem zmian skórnych z uwagi na wysokie ryzyko zakażenia.
Aby nie doszło do zakażenia, zaleca się unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą z grzybicą oraz z przedmiotami przez nią użytkowanymi. Takie wskazanie dotyczy wszystkich typów grzybicy, nie tylko grzybicy pachwin.
Swędzenie pachwin u mężczyzn
Tak jak już wskazaliśmy, grzybica w pachwinach występuje prawie wyłącznie u mężczyzn. Zdaniem specjalistów Doroty Trzmiel, Anny Lis-Święty, Beaty Bergler-Czop z Uniwersytetu Śląskiego, uwarunkowane jest to budową anatomiczną mężczyzn. Moszna ma kontakt z wewnętrzną stroną ud, co utrudnia prawidłową wentylację, a także gojenie się już pojawiających się zmian.
Grzybica pachwiny u mężczyzn może być konsekwencją m.in. nadmiernej potliwości, niedostatecznej higieny, a także mieć swoje źródło np. w grzybicy stóp. Bardziej narażone na chorobę są osoby chorujące np. na cukrzycę, która sprzyja rozwojowi grzybów.
Swędzące pachwiny u mężczyzn powinny być skonsultowane z lekarzem, gdyż nieleczona choroba może rozsiać się na tułów, a nawet narządy płciowe, prowadząc np. do grzybicy prącia. Leczenie grzybicy pachwin u mężczyzn opiera się na zasadach opisanych już w tym artykule.
Grzybica pachwin u kobiet
Choroba, jaką jest grzybica pachwin, znacznie rzadziej pojawia się u kobiet niż u mężczyzn. Nie oznacza to jednak, że dolegliwość nigdy się nie pojawi u płci żeńskiej.
W publikacji „Grzybica głęboka o nietypowej lokalizacji - opis przypadku”, autorzy z Uniwersytetu Medycznego z Białegostoku, przedstawili historię 19-letniej pacjentki, u której zdiagnozowano grzybicę w tej nietypowej lokalizacji wraz z okolicą łonową.
Okazało się, że pierwsze objawy pojawiły się, gdy kobieta zdecydowała się na depilację części intymnych. Uszkodzony naskórek był bramą, przez którą wniknął grzyb, a źródłem zakażenia - sierść chomika. U zwierzęcia obserwowano ogniskową utratę sierści. Ostatecznie po kilkunastu tygodniach walki kobieta wróciła do zdrowia, niestety choroba pozostawiła po sobie małą bliznę.
Ta historia pokazuje, że należy zachować szczególną ostrożność podczas różnego rodzaju czynności pielęgnacyjnych, które mogłyby skutkować przerwaniem naskórka.
Swędzenie pachwin i warg sromowych, zaczerwienienia w pachwinach oraz różnego rodzaju pęcherzyki czy brunatne plamy w tym obszarze powinny wzbudzić czujność i skłonić do konsultacji z lekarzem.
Grzybica pachwin w ciąży
Czy wiesz, że u kobiet w ciąży ryzyko grzybicy jest wyższe niż u pozostałych pań? Jej występowaniu sprzyja osłabienie odporności kobiety.
Jeżeli do grzybicy skóry dojdzie w ciąży, kobieta powinna uważać, by nie przenieść zakażenia na okolice intymne. Grzybica tej części ciała może doprowadzić nawet do porodu przedwczesnego czy poronienia. Co więcej, może dojść do zainfekowania grzybem dziecka podczas porodu.
Dlatego nie należy bagatelizować takich objawów jak swędzenie pachwiny, brunatne plamy czy pojawienie się czerwonych krostek. Dobrze jest je skonsultować ze specjalistą, który wskaże sposoby leczenia tej dolegliwości.
Wyzwaniem, przed jakim stają lekarze, zajmujący się ciężarną, która choruje na grzybicę pachwin jest z pewnością dobranie odpowiedniego preparatu do leczenia. Musi on z jednej strony być skuteczny, a z drugiej strony bezpieczny dla rozwijającego się płodu.
Grzybica pachwin u dziecka
Okazuje się, że choroba może dotknąć również najmłodszych i objawiać się swędzącą czerwoną wysypką w pachwinach u dziecka o nieprzyjemnym zapachu.
Grzybica pachwin występuje stosunkowo rzadko w porównaniu do częstotliwości pojawiania się innych typów grzybicy. Wskazują na to Aleksandra Lesiak, Joanna Narbutt, Jacek Szepietowski w swojej publikacji „Bezpieczeństwo i zastosowanie terapii flukonazolem w zakażeniach grzybiczych skóry u dzieci”.
Grzybica pachwin, podobnie jak grzybica skóry gładkiej, stóp i paznokci, jest stwierdzana znacznie rzadziej niż np. zakażenia grzybicze skóry owłosionej głowy. Grzybica pachwin jest z mniejszą częstotliwością rozpoznawana u dzieci niż u dorosłych kobiet i mężczyzn.
Sposoby leczenia dzieci mogą różnić się od tych dla dorosłych. Organizm dziecka ze względu wciąż niedojrzały układ odpornościowy może reagować inaczej na leczenie skuteczne w przypadku dorosłych.
Dlatego lekarze bardzo ostrożnie podchodzą do terapii dzieci. Niemniej jednak wymienieni specjaliści wysnuwają wniosek, że stosowanie flukonazolu u dzieci jest bezpieczne i przynosi pożądany skutek.
Profilaktyka grzybicy pachwin
Należy pamiętać, że choroba może wystąpić u każdego. Z tego względu istotna jest profilaktyka grzybicy, która może zapobiec pojawieniu się zmian oraz może uchronić przed nawracaniem choroby.
Przede wszystkim należy dbać o zachowanie zasad higieny. W przypadku korzystania z miejsc publicznych, typu baseny czy sauny, trzeba być rozważnym i używać własnego ręcznika.
Z uwagi na to, że grzybica pachwin nierzadko jest przenoszona ze stóp, należy ograniczyć ryzyko zakażenia stóp, np. nosić własne klapki na basenie i nie przymierzać butów innych osób.
Po intensywnym treningu należy jak najszybciej zmyć pot z pachwin, a następnie osuszyć je dokładnie czystym ręcznikiem. Noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny jest w tym przypadku równie istotne.
Jeżeli jesteś osobą o osłabionej odporności, bardzo ważne jest dbanie o to, by wzmacniać organizm, stosując się np. do zaleceń lekarskich czy przyjmując witaminy i minerały.
