Reklama
Czym jest grzybica układu moczowego?
Grzybica układu moczowego to zakażenie obejmujące drogi moczowe, w tym pęcherz i/lub nerki. Choroba rozwija się w wyniku kontaktu tych stref z grzybami, zwykle z drożdżakami z rodzaju Candida.
Drogi moczowe mogą być zaatakowane jedną z dwóch dróg: z krwioobiegu albo przez cewkę moczową i pęcherz.
Podjęcie leczenia grzybiczego zakażenia układu moczowego, np. cewki moczowej, jest istotne, ponieważ powikłaniem grzybicy może być m.in. niepłodność, ale też niewydolność nerek czy dalsze rozprzestrzenianie się infekcji i rozwój grzybicy układowej.
Reklama
Przyczyny grzybicy układu moczowego
Bezpośrednim czynnikiem odpowiadającym za rozwój choroby jest zakażenie grzybami. Prócz drożdżaków Candida, wskazać należy tu również na inne rodzaje grzybów wywołujących problemy zdrowotne.
W tej grupie znajdują się:
- Cryptococcus,
- Histoplasma,
- Blastomyces,
- Aspergillus.
Kolonizacji układu moczowego przez te grzyby sprzyjają:
- długo przyjmowane antybiotyki,
- cewniki w drogach moczowych, w tym cewnik w pęcherzu,
- obniżenie odporności będące efektem chorób przewlekłych, w tym cukrzycy, chorób nowotworowych, niedożywienia, stosowania leków immunosupresyjnych,
- podeszły wiek.
Nierzadko choroba jest przenoszona bezpośrednio z przewodu pokarmowego. Grzybica miejsc intymnych może być przenoszona również poprzez kontakty seksualne z zakażonymi osobami.
Za rozwój choroby odpowiada też niewłaściwa higiena osobista, np. niewystarczające osuszanie napletka i żołędzi po myciu, rezygnacja z regularnego podmywania części intymnych. Znaczenie ma też stale utrzymujące się wilgotne środowisko, np. przepocenie tych miejsc.
Reklama
Objawy grzybicy układu moczowego
Choroba - niezależnie od tego, czy dotyczy kobiet, czy mężczyzn - charakteryzuje się kilkoma wspólnymi elementami.
Są to:
- uczucie pieczenia okolic płciowych,
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
- ból podbrzusza,
- bezbarwna wydzielina z cewki moczowej,
- wrażenie parcia na mocz,
- uczucie niepełnego wydalenia moczu.
Powyższe objawy są tak niespecyficzne, że mogą sugerować infekcję bakteryjną, dlatego tak istotne jest przeprowadzenie diagnostyki różnicowej.
Czasem tym symptomom towarzyszy również podniesienie temperatury ciała powyżej 38 st. Celsjusza, krwiomocz, co jednak nie jest warunkiem koniecznym do stwierdzenia infekcji.
Z uwagi na odmienną budowę narządów płciowo-moczowych u kobiet i mężczyzn, grzybica może u obu płci ujawniać się też na wiele innych, odmiennych sposobów.
Objawy grzybicy układu moczowego u mężczyzn
O tym, że dolegliwość rozwija się u mężczyzny, świadczyć mogą nie tylko wymienione powyżej symptomy, ale także takie problemy jak:
- bolesność prącia,
- gromadzenie się białej, a czasem żółtej wydzieliny pod napletkiem, charakteryzującej się nieprzyjemnym zapachem,
- obrzęk ujścia zewnętrznego cewki moczowej,
Jak wskazuje prof. Z. Gwieździński, grzybica męskich okolic intymnych dotyczy zwykle żołędzi albo żołędzi i napletka. Znacznie rzadziej obejmuje natomiast cewkę moczową i wyższe odcinki układu moczowego. Ponadto, zajęcie tych ostatnich obszarów może być powikłaniem po grzybicy napletka i żołędzi.
Grzybica cewki moczowej może przypominać inne choroby, w tym m.in.: nieswoiste zapalenie żołędzi, łuszczycę, erytroplazję Queyrata.
Objawy grzybicy układu moczowego u kobiet
Problem bardzo często stanowi powikłanie grzybicy pochwy - obie choroby często współistnieją ze sobą.
Dolegliwości związane z infekcją grzybiczą układu moczowego to zazwyczaj:
- uczucie bólu,
- wrażenie parcia na mocz,
- upławy,
- dysuria, czyli trudności z oddawaniem moczu.
W skrajnych przypadkach może dojść do pojawienia się krwiomoczu. moczu z obecnością zawartości ropnej oraz gorączki.
Powikłaniem zapalenia układu moczowego nierzadko jest odmiedniczkowe zapalenie nerek, które prowadzi nawet do rozwoju sepsy.
Reklama
Diagnostyka grzybicy układu moczowego
Chcąc rozpoznać opisywaną tu chorobę, specjalista zleca wykonanie posiewu moczu. Takie badanie pozwala nie tylko wykryć zakażenie, ale też rodzaj grzyba, dzięki czemu leczenie może być bardziej dopasowane do potrzeb chorego.
Pomóc postawić diagnozę można też wykonać takie badania obrazowe jak tomografia komputerowa, ultrasonografia.
Choć grzyby z rodzaju Candida są bardzo powszechnym czynnikiem wywołującym grzybicę układu moczowego u kobiet, są równocześnie naturalnym elementem flory bakteryjnej pochwy. Ich obecność w próbce moczu kobiety nie jest więc jednoznaczna z zakażeniem. Z tego też powodu lekarz po ich rozpoznaniu może zlecić ponowne wykonanie posiewu.
Reklama
Leczenie grzybicy układu moczowego
Terapia może odbywać się zarówno u lekarza rodzinnego, jak i urologa czy ginekologa. Choroba jest leczona dwutorowo - poprzez zniwelowanie przyczyny zakażenia, jak i zastosowanie środków przeciwgrzybiczych.
Leczenie powinno opierać się nie tylko na stosowaniu leków, ale także wykorzystywać tzw. domowe metody, związane z dbałością o codzienną higienę.
Zazwyczaj kurację profesjonalnymi preparatami wdraża się wówczas, gdy choroba wywołuje objawy kliniczne. Specjalista może przepisać na receptę lek zawierający flukonazol, który zależnie od poziomu zaawansowania zakażenia podaje się doustnie lub dożylnie.
Warto jednak pamiętać, że istnieje szereg leków na grzybicę cewki moczowej dostępnych bez recepty.
U pacjentów cewnikowanych zalecane jest także wymienienie cewników na nowe. W ten sposób można uniknąć dodatkowych infekcji oraz nadkażeń bakteryjnych.
Leki na grzybicę układu moczowego
Prócz wspomnianego dostępnego na receptę flukonazolu, można postawić na leki bez recepty, np. takie zawierające ketonazol oraz amfoterycynę B.
Substancje te działają na zakażenia układowe, również na współistniejące ze sobą zakażenia narządów płciowych i cewki moczowej. Dostępne są zarówno w postaci doustnej, jak i w formie maści czy żeli.
Dawkowanie oraz ostateczny czas terapii są dostosowane do stopnia nasilenia infekcji i obecności patogenu we krwi. Warto tę kwestię skonsultować z lekarzem, choć w przypadku mniej inwazyjnego przebiegu grzybicy wystarczające może okazać się bazowanie na wskazówkach producenta.
Domowe sposoby na grzybicę układu moczowego
Doraźnie można zdecydować się na tzw. leczenie domowe, którego podstawę stanowią m.in. zioła. Takie metody sprawdzą się jednak, gdy objawy nie są nadmiernie uciążliwe i pacjent jest w stanie poświęcić więcej czasu na to, by wyleczyć infekcję.
W ramach fitoterapii, czyli terapii ziołami, można postawić na kąpiele w rumianku, nagietku albo rumianku. Warto też przetestować tzw. nasiadówki. Takie rośliny łagodzą stany zapalne, a przy tym wspierają gojenie się nadżerek.
Istotnym elementem walki z chorobą jest dbanie o higienę intymną, w tym regularne kąpiele oraz systematyczne wymienianie podpasek i tamponów.
Reklama
Grzybica układu moczowego a inne schorzenia
Opisywana tu choroba jest powszechnym powikłaniem grzybicy pochwy lub penisa. Może mieć też związek z kandydozą układu pokarmowego. Wśród konsekwencji nieleczonego zakażenia układu moczowego wymienić można odmiedniczkowe zapalenie nerek, ropnie wewnątrznerkowe i okołonerkowe, a także powstawanie kuli grzybiczych w moczowodzie lub pęcherzu.
Takie dolegliwości nierzadko wymagają hospitalizacji, ponieważ mogą skutkować niebezpieczną dla zdrowia i życia niewydolnością nerek.
Reklama
Profilaktyka grzybicy układu moczowego
Jak zapobiegać infekcji grzybiczej układu moczowego? Przede wszystkim należy dbać o higienę osobistą.
Wśród działań profilaktycznych wymienić można:
- regularne mycie narządów płciowych,
- codzienne zmienianie bielizny,
- używanie prezerwatyw, gdy brak pewności co do stanu zdrowia partnera seksualnego,
- unikanie zbyt długiego przesiadywania w brodziku, wannie,
- w przypadku kobiet systematyczne wymienianie tamponów i podpasek,
- podejmowanie leczenia rozwijających się infekcji pochwy, penisa, by uniknąć dalszych powikłań.
Takie aktywności mogą w istotny sposób zmniejszyć ryzyko zakażenia grzybiczego.
Warto też dbać o ogólną odporność organizmu - można ją wzmocnić poprzez dietę bogatą w witaminy i minerały, regularne picie wody oraz wyeliminowanie bądź ograniczenie używek (alkoholu, papierosów), z uwagi na to, że zaburzają one funkcje nerek i przez to zwiększają ryzyko zapalenia pęcherza, które nierzadko prowadzi do rozwoju infekcji grzybiczych.
Grzybica układu moczowego w szczególnych przypadkach
Dużym ryzykiem zakażeń tego rodzaju obarczone są noworodki, przede wszystkim wcześniaki. Rozwojowi choroby u tak małych dzieci sprzyja nie tylko poród przedwczesny, ale też:
- niska masa urodzeniowa,
- stosowanie inwazyjnych metod diagnostycznych,
- stawianie na rozległą antybiotykoterapię.
Takie infekcje u maluszków prowadzą do tworzenia się tzw. kuli grzybiczych, czyli zbitych grzybni w obrębie kielichów i miedniczki, co może skutkować częściowym lub całkowitym zastojem moczu.
Ciąża to jeden z czynników sprzyjających rozwojowi zakażeń grzybiczych. Pomimo tego, że kobiety ciężarne są pod stałą opieką lekarską, to jednak fakt, iż kobieta spodziewa się dziecko, często opóźnia rozpoznanie grzybicy, ponieważ charakterystyczne dla niej objawy nierzadko przypisywane są właśnie ciąży.
Trudności z oddawaniem moczu, bolesne parcie, a czasem też ból i pieczenie przypisuje się temu odmiennemu stanowi organizmu. Tymczasem powinny być niezwłocznie skonsultowane ze specjalistą.
Grzybicy układu moczowego bardzo często towarzyszy grzybica pochwy, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla dziecka, ponieważ podczas porodu może dojść do zakażenia noworodka grzybicą.
Choć generalnie grzybica tej części organizmu daje duże możliwości terapeutyczne, w przypadku kobiet ciężarnych, szczególnie na początku ciąży, zostają one ograniczone. Za jedyną bezpieczną substancję zwalczającą dolegliwość w I trymestrze ciąży uznawana jest nystatyna.
Natomiast miejscowo można stosować również natamycynę. Znacznie więcej opcji terapeutycznych pojawia się w kolejnych trymestrach - wówczas zastosowanie znajduje również klotrimazol i inne pochodne azolowe.
