Co oznacza guzek na szyi?
Wyraźnie widoczny i wyczuwalny palpacyjnie guzek na szyi stanowić może objaw wielu schorzeń. W ten sposób manifestują się powiększone węzły chłonne w przebiegu infekcji o podłożu zapalnym (bakteryjnym lub wirusowym), wyniosłość może jednak być też symptomem poważnych zaburzeń endokrynologicznych, a także problemów onkologicznych i hematologicznych.
Gulka na szyi może wystąpić z takich przyczyn, jak:
- choroby wirusowe: grypa i inne infekcje górnych dróg oddechowych, wywołane przez rhinowirusy, adenowirusy, reowirusy, a także zakażenia powodowane przez HSV (opryszczka), EBV (wirus Epsteina-Barr), CMV (cytomegalia);
- choroby bakteryjne: zakażenia paciorkowcowe i gronkowcowe, gruźlica;
- inne schorzenia zapalne, takie jak toksoplazmoza, mononukleoza, odra, świnka szkarlatyna, płonica, błonica, różyczka, półpasiec;
- odczyny poszczepienne i polekowe;
- zakażenie wirusem HIV, rozwinięta postać AIDS;
- choroby autoimmunologiczne, np. toczeń rumieniowaty, reumatoidalne zapalenie stawów;
- przerost tarczycy, nowotwór tarczycy;
- nowotwory tkanek miękkich: mięsaki, tłuszczaki, kaszaki, nerwiakowłókniaki;
- przerzuty do węzłów chłonnych w przebiegu nowotworów nabłonkowych: jamy ustnej, gardła, krtani, zatok;
- schorzenia hematologiczne: białaczka, chłoniaki;
- czynniki środowiskowe: reakcje na dym papierosowy, krzem, beryl;
Reklama
Ruchomy guzek na szyi
Jednym z parametrów, które bierze się pod uwagę w czasie wstępnego badania palpacyjnego, jest tak zwana przesuwalność wyczuwanego wybrzuszenia. Ruchomy guzek na szyi, wyraźnie „uciekający” spod palców, najczęściej wstępnie interpretowany jest jako objaw powiększenia węzłów chłonnych, czyli limfadenopatii.
Duże znaczenie dla prawidłowego rozpoznania ma w tym kontekście dokładny wywiad lekarski. Istotne są informacje odnośnie innych niepokojących objawów oraz aktualnych oraz niedawno przebytych schorzeń. Należy pamiętać, że węzły chłonne należą do kluczowych narządów układu limfatycznego i pełnią ważną rolę w mechanizmie odpowiedzi odpornościowej.
Węzły chronią organizm przed rozwojem infekcji bakteryjnych i wirusowych, a także chorób nowotworowych, będąc odpowiedzialnymi za produkcję białych krwinek. W sytuacji zagrożenia, ilość wytwarzanych limfocytów jest bardzo wysoka, co może prowadzić do ich czasowej akumulacji, objawiającej się powiększeniem węzłów.
Reklama
Guzek na szyi po lewej stronie
Węzły chłonne na szyi rozlokowane są przede wszystkim w bocznych jej sektorach, poniżej linii żuchwy, dlatego guzek na szyi po lewej stronie, jak i po prawej, najczęściej wstępnie klasyfikowany jest jako objaw limfadenopatii. Zwłaszcza jeśli towarzyszy temu bolesność, a wyniosłość pojawiła się i urosła w krótkim czasie.
W sytuacji, gdy guz ma charakter incydentalny, a po kilku dniach jego rozmiary zaczynają się zmniejszać, z dużym prawdopodobieństwem można orzec, iż wystąpienie tego typu objawu związane jest z niegroźną infekcją.
Należy jednak pamiętać, że do powiększenia węzłów chłonnych dochodzi także na skutek chorób nowotworowych, co również należy wiązać z silną reakcją immunologiczną na toczący się w organizmie proces, niekoniecznie zaś z wystąpieniem przerzutów.
Reklama
Twardy nieruchomy guzek na szyi
Nieruchomy i niebolesny twardy guzek na szyi często natomiast oznacza bezpośrednie ulokowanie się zmian nowotworowych w tej właśnie części ciała. Mają one różny charakter, od stosunkowo niegroźnych, po ciężkie i złośliwe.
Za typowe nowotwory głowy i szyi, z częstymi przerzutami do węzłów chłonnych, uważane są zmiany obejmujące gardło, krtań, jamę ustną, gruczoły ślinowe oraz zatoki przynosowe. Stanowią one około 5 procent wszystkich odnotowywanych nowotworów złośliwych (7 proc. u mężczyzn i 1 proc. u kobiet).
W Polsce łączna ilość zachorowań to około 6 tysięcy rocznie, zaś liczba zgonów – 3,8 tys., co oznacza, że cechują się one niezwykle wysoką śmiertelnością (wszystkie dane: A Kawecki, S. Nawrocki, Nowotwory nabłonkowe…). Do tego należy dodać wszelkiego rodzaju mięsaki, włókniaki czy tłuszczaki.
Często objawem tego typu zmian jest guzek na szyi z tyłu, poniżej linii włosów. Nowotwory te stosunkowo rzadko przyjmują postać złośliwiejącą.
Reklama
Guzek na szyi u dziecka
We wstępnej diagnozie i różnicowaniu schorzeń bierze się też pod uwagę wiek pacjenta. O ile u osób starszych z większym prawdopodobieństwem można założyć wystąpienie choroby nowotworowej, o tyle guzek na szyi u dziecka najczęściej jest świadectwem przechodzonej właśnie lub niedawno przebytej choroby zapalnej.
Katarzyna Pawelec i współpracownicy przytaczają w pracy Diagnostyka różnicowa powiększonych węzłów chłonnych u dzieci wyniki analizy 178 przypadków małoletnich pacjentów z powiększonymi węzłami chłonnymi. Okazało się, że u ponad 90 proc. objaw ten miał podłoże zapalne, a u 9,2 proc. stwierdzono jedną z chorób nowotworowych.
W szczegółach zestawienie wygląda następująco:
- Limfadenopatia łagodna: 90,8 proc., w tym:
- Przyczyna nieokreślona: 24,7 proc.
- Zakażenie EBV: 14,9 proc.
- Limfadenopatia odczynowa (grypa, przeziębienie, angina etc.): 14,7 proc.
- Zakażenie CMV: 12,6 proc.
- EBV/CMV: 6,3 proc.
- Zapalenie węzłów chłonnych: 5,7 proc.
- Toksoplazmoza: 4,0 proc.
- Limfadenopatia poszczepienna BCG: 1,7 proc.
- Choroba kociego pazura: 1,1 proc.
- Limfadenopatia poszczepienna (odra): 0,57 proc.
- Limfadenopatia złośliwa: 9,2 proc., w tym:
- Ziarnica złośliwa: 5,2 proc.
- Nieziarnicze chłoniaki złośliwe: 1,1 proc.
- Ostra białaczka limfoblastyczna typu B: 0,57 proc.
- Ostra białaczka limfoblastyczna typu T 1: 0,57 proc.
- Zespół hemofagocytarny z limfohistiocytozą: 0,57 proc.
- Zwojak zarodkowy: 0,57 proc.
