Hiperkalcemia - co to jest?
Hiperkalcemia to najprościej rzecz ujmując, stan kiedy stężenie wapnia we krwi jest za wysokie. Wapń odgrywa ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu.
Wiedzą o tym już dzieci. Rodzice, nauczyciele, a nawet celebryci zachęcają je do picia mleka i tłumaczą, że zawiera wapń dzięki któremu urosną i będą mieć zdrowe i mocne kości.
Wapń wpływa nie tylko na kości, ale także na prawidłowe funkcjonowanie serca, mięśni, układu nerwowego oraz na proces krzepnięcia krwi. Ten pierwiastek dostarczany jest przez pożywienie do organizmu człowieka, a właściwie do kości, bo tam znajduje się aż 99 procent całkowitej zawartości wapnia. Reszta - 1 procent, występuje w płynie pozakomórkowym, m.in. we krwi.
Jeśli ilość i stężenie wapnia we krwi są zbyt duże, mówimy o hiperkalcemii. Stężenie wapnia we krwi powinno wynosić od 2,25 do 2,5 mmol/l. Oczywiście normy podawane w wyniku badania krwi mogą nieznacznie się różnić, zależy to od laboratorium przeprowadzającego badanie.
Hiperkalcemia zatem to stężenie wapnia przekraczające 2,5 mmol/l.
Reklama
Hiperkalcemia - objawy
Objawy hiperkalcemii może podzielić na pochodzące z układu moczowego, sercowego, nerwowego, mięśniowego oraz przewodu pokarmowego. Ze strony układu moczowego występują więc takie objawy hiperkalcemii jak: wielomocz, częstomocz, kamica nerkowa.
Hiperkalcemia może dać o sobie znać poprzez układ sercowy, a konkretnie powodując nadciśnienie tętnicze, tachykardię, arytmię serca. Można wykryć hiperkaliemię w EKG, ponieważ powoduje wydłużenie odstępu PQ i skrócenie odstępu QT.
Osoby chore na hiperkalcemię zgłaszają też dolegliwości ze strony układu pokarmowego - nudności, wymioty, brak apetytu, zaparcia, ból brzucha, a także zwiększone pragnienie. Do objawów hiperkalcemii ze strony układu nerwowego należą: osłabienie, problemy z koncentracją, senność, zmęczenie, ból głowy, a nawet depresja.
Dodatkowo hiperkalcemia objawia się osłabieniem mięśniowym i odwodnieniem.
Łagodna hiperkalcemia może przebiegać bezobjawowo, zaś w skrajnych przypadkach może doprowadzić do śpiączki. Jeśli stężenie wapnia we krwi jest bardzo wysokie, ponad 3,75 mmol/l, dochodzi niekiedy do przełomu hiperkalcemicznego, który jest stanem zagrażającym życiu.
Reklama
Hiperkaliemia - przyczyny
Przyczyny hiperkalcemii to przede wszystkim nadczynność przytarczyc lub choroba nowotworowa. Aż w 90 procentach przypadków wymienione choroby są przyczynami zachorowania na hiperkalcemię. Hormony wydzielane przez przytarczyce są odpowiedzialne za utrzymywanie wapnia na odpowiednim poziomie.
Jeśli gruczoły przytarczyczne są dotknięte chorobą, najczęściej gruczolakiem przytarczyc, zaczynają wydzielać zbyt dużo parathormonów (PTH), w następstwie czego wapń nie jest wydalany z moczem.
Hiperkalcemia nowotworowa jest też rozpoznawana poprzez wysokie stężenie PTH, gdyż komórki nowotworowe produkują białko o działaniu podobnym do parathormonu.
Hiperkalcemia w chorobie nowotworowej może też oznaczać, że pojawiły się przerzuty do kości. Do hiperkalcemii nowotworowej prowadzą lite guzy z przerzutami, lite guzy hormonalne (rak płuc, rak nerki) oraz nowotwory hematoonkologiczne (szpiczak mnogi, chłoniak, białaczka).
Za pozostałe 10 procent zachorowań na hiperkalcemię odpowiadają: nadczynność tarczycy, nadmiar witaminy D oraz różne przewlekłe choroby lub urazy powodujące unieruchomienie w łóżku (podczas unieruchomienia uwalnia się wapń znajdujący się w kościach).
Reklama
Hiperkalcemia - leczenie
Leczenie hiperkalcemii powinno się rozpocząć od ustalenia jej przyczyny. Zatem jeśli przyczyną hiperkalcemii jest choroba nowotworowa lub gruczolak przytarczyc powodujący nadczynność tego gruczołu, należy niezwłocznie rozpocząć leczenie tych chorób.
Jeśli do hiperkalcemii doprowadziła suplementacja witaminy D, należy odstawić suplementy. Dodatkowo lekarz może przepisać pacjentowi glikokortykosteroidy stosowanie w leczeniu zatrucia witaminą D.
Leczenie hiperkalcemii może też polegać na podawaniu leków, które zmniejszają stężenie wapnia. Zastosowanie mają leki moczopędne, które pomogą wydalić wapń z moczem, leki hamujące wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego oraz leki, które zmniejszają uwalnianie się wapnia z kości. Niekiedy, u chorych na niewydolność nerek, konieczna jest dializa.
Reklama
Hiperkalcemia - dieta
W leczeniu hiperkalcemii ważna jest także właściwa dieta. Należy unikać produktów zawierających wapń - sera białego, sera żółtego, białej fasoli oraz sezamu.
Zamiast nich spożywać produkty zawierające fosfor, gdyż sprzyjają wydalaniu wapnia z organizmu. Należy także ograniczyć picie wody mineralnej, gdyż zawiera wapń.
