Inhalacje na zatoki i zatkany nos - jak je przygotować i czy niezbędny jest inhalator?

Kiedy wykonać inhalacje na katar i zatoki?

Zmagasz się z uporczywym katarem, bólami głowy i zatkanym nosem? Zastanawiasz się, czy inhalacje pomagają na zatoki? Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak! Jest to jedna z najstarszych metod leczenia różnych dolegliwości. Inhalacje stosowane były z powodzeniem już w starożytności, m.in. w Indiach, Egipcie i Ameryce. Wynalazcą inhalatora jest Hipokrates - ojciec współczesnej medycyny.

Podczas inhalacji wdycha się parę wodną z dodatkiem różnych substancji leczniczych, takich jak olejki eteryczne, leki czy roztwory soli. Para nawilża błony śluzowe nosa i gardła, łagodząc podrażnienia i ułatwiając odkrztuszanie. Zawarte w niej substancje aktywne mają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i wykrztuśne, a co najważniejsze, szybko docierają do zaatakowanych stanem zapalnych śluzówek.

 Inhalacje na przeziębienie to jedne z najbardziej skutecznych domowych sposobów na udrożnienie dróg oddechowych i szybkie złagodzenie objawów. Inhalacje na katar i kaszel można wykonywać w każdym wieku, nawet u niemowląt i noworodków (oczywiście po uprzedniej konsultacji z pediatrą, który podpowie, jakie substancje można bezpiecznie zastosować). U dzieci do 6 roku życia do inhalacji należy używać wyłącznie inhalatora.

Przy jakich problemach możesz stosować inhalacje? Są to wszelkie objawy związane z infekcją górnych i dolnych dróg oddechowych. Powszechnie robi się je na:

• zatoki - inhalacje pomagają na zatkany nos poprzez rozrzedzenie zalegającej wydzieliny, łagodzenie stanu zapalnego i nawilżenie błon śluzowych. Domowa inhalacja na katar przyniesie szybką ulgę, należy jednak pamiętać, aby wykonywać ją regularnie i z zastosowaniem odpowiednich środków. Inhalację na zatoki warto wykonywać 2-3 razy dziennie, do ustąpienia objawów;
• katar alergiczny - szczególnie są polecane do zapobiegania objawom alergii, ponieważ oczyszczają nos z drażniących substancji. Bardzo istotne jest również ich działanie nawilżające;
• kaszel - wspomagają odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w górnych i dolnych drogach oddechowych. Przy zastosowaniu właściwych leków do nebulizacji łagodzą stany zapalne, ułatwiają oddychanie i nawilżają śluzówki;
• gardło - dzięki zastosowaniu odpowiednich olejków mogą działać antyseptycznie i łagodząco.

Reklama

Z czego przygotować inhalacje na zatoki i zatkany nos?

Inhalacje to prosty sposób na złagodzenie dolegliwości związanych z katarem. Z czego możesz robić je na katar? Produktów przynoszących ulgę jest dużo, a niektóre z nich z pewnością masz w swojej kuchni lub domowej apteczce. To ich kolejna zaleta - jeżeli czujesz się bardzo źle, nie musisz tracić energii na wyprawę do apteki. Nie musisz też mieć w domu inhalatora,wystarczy garnek lub miska i czysty ręcznik. Jeżeli chodzi o inhalacje dla mniejszych dzieci, zdecydowanie bezpieczniejszą opcją będzie inhalator.

Z czego zrobić inhalacje na zatkany nos? Domowe sposoby inhalacji na zatoki to substancje ziołowe - w formie herbatek czy olejków eterycznych, które są bezcenne jeśli chodzi o udrażnianie zatkanego nosa. Nada się także sól kuchenna. W większości domowych apteczek znajdują się też ampułki z solą fizjologiczną, która również sprawdzi się doskonale.

              Z czego można wykonać inhalacje na zatoki inhalatorem? Tutaj należy się skupić głównie na produktach aptecznych, które w bezpieczny sposób można zastosować w inhalatorze, bez ryzyka jego uszkodzenia ani podrażnienia własnych śluzówek, np. zbyt mocnym roztworem soli. Zasada jest dość prosta: domowe produkty, takie jak zioła, olejki i sól najbezpieczniej inhalować za pomocą miski lub garnka. Produkty z apteki używaj do inhalatora.

Inhalacje z ziół

Bardzo często w domowych spiżarniach można znaleźć zioła zebrane i ususzone samodzielnie lub w formie herbatek z apteki czy sklepu. Napary z nich przyrządzone pomogą w walce z przeziębieniem.

Jakie zioła możesz wykorzystać do inhalacji na zatoki?

• Rumianek - działa łagodząco, przeciwzapalnie i rozkurczowo. Jest idealny dla osób z wrażliwą skórą. Pomaga szczególnie na upłynnienie gęstego kataru.
• Majeranek - ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, rozrzedza gęstą wydzielinę, a także łagodzi podrażnienia i obrzęki błon śluzowych. Pomoże przy zatkanym nosie, zmniejszając obrzęk śluzówek.
• Tymianek - wykazuje właściwości wykrztuśne i antybakteryjne. Ułatwia odkasływanie i oczyszcza drogi oddechowe.
• Szałwia - słynie ze swojego działania antybakteryjnego i przeciwwirusowego, dlatego warto wziąć ją pod uwagę przy wyborze ziół do inhalacji na katar.
• Czosnek - zabija bakterie i udrażnia drogi oddechowe. Należy jednak pamiętać, aby inhalacja z jego użyciem nie była zbyt mocna, ponieważ może podrażnić śluzówki. Czosnek moczymy we wrzątku 5-10 minut, a następnie rozgniatamy na miazgę i wkładamy z powrotem do wody.
• Cebula - ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby również z niej zrobić inhalacje. Wystarczy pokrojone kawałki cebuli zalać wrzątkiem.

Źródło: Opracowanie własne

Inhalacje z soli fizjologicznej

Sól fizjologiczna to roztwór soli kuchennej (chlorku sodu) o stężeniu zbliżonym do stężenia soli w płynach ustrojowych człowieka. Dzięki temu jest doskonale tolerowana przez organizm i nie podrażnia błon śluzowych. Podczas inhalacji, drobinki soli fizjologicznej docierają do głębokich partii dróg oddechowych, gdzie nawilżają i oczyszczają błony śluzowe. Dzięki temu zmniejsza się obrzęk, ułatwia się oddychanie, a wydzielina jest łatwiej usuwana. Czy inhalacje z soli fizjologicznej pomagają na katar? Tak! To doskonała metoda, która pozwoli szybciej poczuć się lepiej.

Jakie są właściwości soli fizjologicznej?

• Nawilża - sól fizjologiczna nawilża suche i podrażnione błony śluzowe nosa i gardła, co przynosi ulgę przy katarze.
• Rozrzedza wydzielinę - pomaga rozrzedzić zalegającą wydzielinę w drogach oddechowych, ułatwiając jej odkrztuszanie i usuwanie z nosa.
• Oczyszcza - usuwa zanieczyszczenia i alergeny z nosa, co może zmniejszyć nasilenie objawów alergicznych.
• Łagodzi podrażnienia - działa kojąco na podrażnione błony śluzowe, zmniejszając uczucie suchości i pieczenia.

Kiedy warto wykorzystać sól fizjologiczną do inhalacji? Inhalacje z soli fizjologicznej są szczególnie polecane w przypadku:

• kataru - inhalacje z soli fizjologicznej pomagają na katar, zarówno alergiczny, jak i infekcyjny;
• zapalenia zatok - pomagają udrożnić zatoki i zmniejszyć obrzęk błon śluzowych;
• suchego kaszlu - nawilżają drogi oddechowe i ułatwiają odkrztuszanie;
• podrażnień gardła - łagodzą ból i chrypkę;
• profilaktycznie - można je stosować profilaktycznie, zwłaszcza w okresach zwiększonej zachorowalności lub w czasie narażenia na kontakt z alergenami (np. w czasie pylenia traw).

Czy inhalacje na zatoki z sody oczyszczonej są skuteczne? Chociaż soda oczyszczona ma właściwości alkalizujące i może łagodzić podrażnienia, nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających jej skuteczność w leczeniu zapalenia zatok i kataru. Inhalacje z sody oczyszczonej mogą wysuszać błony śluzowe, dlatego nie są polecane.

Olejki eteryczne do inhalacji

Olejki eteryczne to skoncentrowane ekstrakty roślinne o intensywnym zapachu i wielu właściwościach zdrowotnych. Ich stosowanie w inhalacjach to sprawdzony sposób na ułatwienie oddychania i złagodzenie różnych dolegliwości. Przy wyborze olejku eterycznego zwróć szczególną uwagę na jego skład - im mniej sztucznych substancji, tym lepiej. Możesz również zrobić olejek eteryczny samodzielnie. Olejki do inhalacji na katar to stara, domowa metoda walki z nieprzyjemnymi dolegliwościami związanymi z katarem.

Jaki olejek eteryczny do inhalacji na katar wybrać?

• Eukaliptusowy - inhalacje z olejku eukaliptusowego na zatoki działają przeciwzapalnie i ułatwiają oddychanie. Jest doskonały przy katarze, zapaleniu zatok i kaszlu, ze względu na właściwości rozkurczowe.
• Miętowy - działa chłodząco, przeciwbólowo i rozkurczowo. Pomaga przy bólach głowy związanych z zatokami oraz udrażnia nos. Nie jest jednak polecany dla dzieci i niemowląt.
• Tymiankowy - wykazuje silne właściwości antyseptyczne i rozrzedzające gęstą wydzielinę z nosa.
• Sosnowy - oczyszcza i odkaża. Pomaga przy katarze i zapaleniu oskrzeli.
• Z drzewa herbacianego - inhalacje na zatoki z tego olejku działają silnie antyseptycznie i przeciwbakteryjne. Jest skuteczny również przy infekcjach bakteryjnych.

Preparaty z apteki do domowej inhalacji

W aptekach znajdziesz szeroki wybór różnych produktów przeznaczonych do inhalacji, które mogą przynieść ulgę przy wielu dolegliwościach związanych z górnymi drogami oddechowymi. Farmaceuta pomoże Ci dobrać odpowiedni preparat do Twoich potrzeb. Jeżeli potrzebujesz preparatu dla dziecka, koniecznie poinformuj farmaceutę o jego wieku. Jeżeli jesteś w ciąży, ta informacja również może być istotna przy doborze preparatu do inhalacji.

W aptece możesz kupić następujące preparaty do inhalacji na zatoki:

• mieszanki olejków eterycznych w kroplach do inhalacji na katar, np. mieszanka olejku eukaliptusowego, miętowego, sosnowego i terpentynowego. Zalecane przy przeziębieniu i katarze, najczęściej mogą stosować je dzieci powyżej 7 roku życia. Mają działanie przeciwzapalne, zmniejszają obrzęki i ułatwiają oddychanie;
• ampułki z solą fizjologiczną o różnych stężeniach - do inhalacji na zatoki i katar zawierające różne stężenia chlorku sodu. Szczególnie istotną kwestią jest, czy dany roztwór jest izotoniczny, czy hipertoniczny. Roztwory izotoniczne (np. NaCl 0,9% i NaCl 1,5%) służą do nawilżania suchych śluzówek i mają właściwości oczyszczające. Stosuje się je szczególnie u dzieci, również u noworodków i niemowląt. Roztwory hipertoniczne (NaCl 3%) efektywniej usuwają gęstą wydzielinę z nosa i zmniejszają obrzęki, mogą być używane przez dzieci od 1 miesiąca życia;
• ampułki zawierające ektoinę - leki do inhalacji na katar z ektoiną mają działanie nawilżające śluzówkę, ochronne, zapobiegają wysuszaniu i rozrzedzają wydzielinę. Ektoina jest szczególnie polecana w katarze alergicznym, jest też bezpieczna dla dzieci;
• preparaty mieszane z kwasem hialuronowym - kwas hialuronowy przede wszystkim nawilża i odbudowuje uszkodzoną błonę śluzową, dzięki czemu zalegająca w nosie wydzielina usuwana jest skuteczniej. Najczęściej w aptekach można spotkać preparaty łączące kwas hialuronowy z solą fizjologiczną lub olejkami eterycznymi, co daje bardzo dobre efekty stosowania;
• bromek ipratropium - lek do inhalacji zmniejszający ilość wydzielanego kataru. Często można spotkać krople do nosa z tą substancją. Zapobiega ona również skurczom oskrzeli;
• solanki - są to płyny do inhalacji na zatoki, które zawierają duże ilości minerałów takich jak np. jod, bromki, krzemiany i chlorki. Mają działanie antyseptyczne, regenerujące nabłonek dróg oddechowych, rozrzedzające wydzielinę i nawilżające. Zawarte w nich związki wzmacniają odporność. Są jednak przeciwwskazane dla chorych na gruźlicę, nowotwory, u osób ze skłonnością do krwawień i nadczynnością tarczycy.

Reklama

Jak wykonać inhalacje na zatoki i katar?

Inhalacje można wykonywać zarówno z użyciem specjalistycznego sprzętu - inhalatora (nebulizatora), jak i domowymi sposobami. Jak zrobić inhalacje na katar, gdy nie masz pod ręką inhalatora? Możesz wykonać inhalację parową. Wystarczy zagotować wodę w czajniku, przelać do szerokiej miski i dodać do niej np. kilka kropel olejku eterycznego, wrzucić suszone zioła lub łyżeczkę soli kuchennej. Następnie pochyl się nad miską, przykryj głowę ręcznikiem i wdychaj opary. Inhalacja, aby była skuteczna, powinna trwać ok. 10-15 minut. Ile razy dziennie wykonywać takie inhalacje na zatoki? Optymalna ilość to 2-3 razy dziennie, np. rano, w południe i wieczorem (ale nie przed samym snem).

Inhalacje z użyciem inhalatora są prostsze - wlej do odpowiedniej komory ampułkę preparatu lub ilość określoną przez producenta. Usiądź w wygodnej pozycji, włącz ulubiony film lub miej pod ręką książkę. Podczas inhalacji dobrze jest się zrelaksować, co pomaga szybciej pokonać infekcję. Załóż na twarz maskę i włącz inhalator. Koniecznie dopilnuj, aby maska ściśle przylegała do twarzy, ponieważ ma to duży wpływ na skuteczność zabiegu. Inhalacja trwa do momentu, aż urządzenie przestanie emitować mgiełkę. Zwykle trwa to 10-20 minut. Inhalacje na zatoki nebulizatorem również wykonuje się 2-3 razy dziennie, zależnie od wskazań producenta danego preparatu lub lekarza.

Reklama

Inhalacje na katar i zatoki dla dzieci i kobiet w ciąży

Inhalacje można stosować już u niemowląt, jednak zawsze warto skonsultować się z pediatrą, zwłaszcza jeśli dziecko jest bardzo małe lub ma dodatkowe problemy zdrowotne.

Na co zwrócić uwagę podczas inhalacji u dzieci?

• Nie wykonuj inhalacji tuż przed snem - wieczorna inhalacja na katar dla dzieci powinna odbywać się minimum dwie godziny przed snem. Para i wdychane z nią substancje mogą pobudzać odruchy kaszlu, które utrudniają zaśnięcie.
• Bezpieczeństwo - para wydobywająca się z domowej inhalacji w misce lub garnku może być zbyt gorąca dla dziecka i grozi poparzeniem. Takie inhalacje można stosować u starszych dzieci, które ukończyły 6 rok życia. Inhalacje na gęsty katar u starszych dzieci mogą odbywać się z dodatkiem majeranku, szałwii czy rumianku.
• Zastosuj odpowiednie urządzenie - inhalacje na katar dla niemowlaka należy wykonywać z użyciem inhalatora, który rozpyla lek na drobną mgiełkę. Jest to najbezpieczniejsza metoda inhalacji dla bardzo małych dzieci.
• Ostrożnie dobieraj preparaty do inhalacji - u niemowląt i małych dzieci lepiej unikać stosowania olejków eterycznych czy samodzielnie zrobionych roztworów soli. Może to grozić podrażnieniami lub reakcją uczuleniową. Z czego zrobić inhalację na katar dla dziecka? Najlepiej stosować odpowiednio dobrane do wieku preparaty apteczne. W wyborze pomoże Ci farmaceuta lub lekarz. Przykładowo, do inhalacji na wodnisty katar u dziecka warto wybierać preparaty z ektoiną. Inhalacje na gęsty katar najlepiej przeprowadzać z 3% roztworu soli fizjologicznej (u noworodków 1,5%, 3% można stosować od 1 miesiąca życia).
• Łączenie leków w inhalacji - nie wszystkie leki można ze sobą łączyć w jednej inhalacji. Zanim zainhalujesz dziecko sprawdź, co z czym można bezpiecznie połączyć, a jakie inhalacje robić oddzielnie. Dotyczy to szczególnie leków na receptę na katar i kaszel z takimi substancjami czynnymi jak np. bromek ipratropium czy ambroksol.
• Higiena - inhalacja na zatoki dla dzieci powinna odbywać się za pomocą czystych przyrządów. Pamiętaj o regularnym myciu takich części inhalatora jak zbiorniczek, wiatraczek rozpylający oraz maseczki i ustniki. Do tego celu wystarczy ciepła woda z płynem do mycia naczyń. Co jakiś czas wymieniaj filtry powietrza w inhalatorze (najlepiej zgodnie ze wskazaniami producenta).

Inhalacje na zatoki w ciąży to również skuteczny i bezpieczny sposób na walkę z przeziębieniem. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach:

• naturalne składniki  -  najbezpieczniejsze są inhalacje z soli fizjologicznej lub naparów z ziół takich jak rumianek czy szałwia. Te składniki mają działanie łagodzące i przeciwzapalne;
• olejki eteryczne stosuj z umiarem - olejki takie jak eukaliptusowy czy miętowy, mogą być skuteczne w udrożnianiu nosa, ale w ciąży należy stosować je z ostrożnie i tylko po konsultacji z lekarzem. Niektóre olejki mogą wywoływać skurcze macicy;
• temperatura pary - przy domowej inhalacji w misce lub garnku para wodna nie powinna być zbyt gorąca, aby nie podrażniać dróg oddechowych;
• długość inhalacji - kobiety w ciąży są podatne na zasłabnięcia i zawroty głowy, a zbyt długie wdychanie ciepłej pary pod ręcznikiem może je wywołać. Jest to kwestia indywidualna, jednak lepiej zrobić krótszą inhalację;
• pozycja podczas inhalacji  -  podczas inhalacji najlepiej siedzieć w wyprostowanej pozycji, aby para mogła swobodnie dotrzeć do dróg oddechowych;
• dobór preparatu - przy zakupie preparatu do inhalacji z apteki poinformuj farmaceutę, że jesteś w ciąży.