Składniki odżywcze w diecie nerkowej
Choroby nerek to bardzo szerokie pojęcie, obejmujące różnorodne schorzenia tego organu. Nie ma jednoznacznych wytycznych mogących odpowiadać ich każdej dysfunkcji.
Są jednak produkty i składniki odżywcze, na które należy zwracać szczególną uwagę, niezależnie od schorzenia nerek. Są to:
- białko,
- sód,
- fosfor,
- potas,
- tłuszcz,
- płyny.
Odpowiednia dieta stanowi niezwykle ważny element leczenia chorób nerek, np. kolki nerkowej. Jest także niezbędna podczas przyjmowania dializ.
Dlatego lekarze prowadzący często kierują pacjentów do dietetyków, którzy specjalizują się w układaniu jadłospisów dla chorych osób (choć oczywiście nie tylko).
Niektóre składniki odżywcze należy ograniczyć, dlatego odpowiednie opracowanie jadłospisu może być skomplikowane.
Szczególnie ważne jest, by samodzielnie nie wybierać diety, gdyż można zrobić sobie tym jeszcze większą krzywdę.
Przykład stanowi dieta ketogeniczna, która nie jest wskazana dla osób z chorobami nerek (w tym kamicą nerkową). W przypadku chorych dzieci dietę powinien uzgodnić z rodzicami lekarz.
Białko
Ograniczaj je w diecie w przypadku niewydolności nerek. Zwiększ jego spożycie przy zespole nerczycowym czy kamicy fosforanowej i szczawianowej. Dostarczane białko powinno być pełnowartościowe. Znajdziesz je w mleku, twarogu, rybach, chudym mięsie czy białku jaja kurzego.
Ciężko Ci wyobrazić sobie obiad bez sporego kotleta? Spróbuj zapiekanki ziemniaczanej, faszerowanej cukinii czy papryki, a także kotlecików z kalafiora (przepisy poniżej), risotta z warzywami i małą ilością mięsa.
Sód
Niestety sód naturalnie występuje w pokarmach w dużej ilości. Konieczne w diecie nerkowej jest ograniczenie jego spożycia.
Warto zatem zmniejszyć spożycie:
- wędlin,
- marynat,
- konserw,
- przetworów mięsnych,
- serów żółtych,
- produktów wędzonych,
- kiszonek,
- gotowych przekąsek, np. chipsów.
Sól kuchenną zamień na zioła. Na początku może być trudno odzwyczaić kubki smakowe, ale zdecydowanie warto się o to postarać.
Fosfor
Z reguły musisz ograniczyć ilość fosforu. Chore nerki mogą nie być w stanie usunąć go w wystarczającej ilości z krwi. A to równa się ograniczeniu:
- serów żółtych i topionych,
- śledzi,
- podrobów,
- żółtka jaj,
- kakao,
- czekolady,
- konserw,
- wędlin.
Dotyczy to zwłaszcza takich schorzeń, jak kamica fosforanowa i niewydolność nerek.
Potas
Przy niewydolności nerek znacznie go ograniczaj. Niestety owoce i warzywa są jego doskonałym źródłem (uważaj zwłaszcza na awokado, pomidory, ziemniaki i banany).
W związku z tym, co wybierać? Owoce i warzywa, które można jeść, mając chore nerki to m.in.:
- jabłka,
- jagody i owoce jagodowe,
- wiśnie,
- czerwone winogrona,
- śliwki,
- żurawinę,
- kapustę,
- czerwoną paprykę,
- brokuły,
- kalafior,
- cukinię,
- bakłażan,
- czosnek,
- cebulę,
- szparagi.
Rada: płucząc, mocząc, gotując i odlewając kilka razy wodę z ziemniaków, skutecznie zmniejszasz ilość zawartego w nich potasu.
Warto również przygotować dla lekarza listę przyjmowanych leków, gdyż niektóre z nich również mogą wpływać na poziom tego pierwiastka w organizmie.
Tłuszcz
Ten składnik ogranicza w przypadku nerczycy. Generalnie staraj się wybierać raczej lekkostrawne tłuszcze roślinne tj.:
- oliwę z oliwek,
- oleje roślinne.
Należy natomiast kompletnie zapomnieć o ciężkostrawnych tłuszczach:
- zwierzęcych,
- smalcu,
- tłustych wyrobach mięsnych.
Płyny
W zależności od stanu, w jakim się znajdujesz, konieczne może okazać się ograniczenie płynów. Ma to na celu uniknięcie przewodnienia organizmu, np. w przypadku niewydolności nerek ze skąpomoczem.
Najczęściej jednak zaleca się, by zwiększyć spożycie płynów (np. w przypadku kamic nerkowych). Zawsze jednak powinieneś kontrolować ich ilość.
Reklama
Przykładowe przepisy w diecie nerkowej
Jadłospis przygotowany przez dietetyka bądź zlecony przez lekarza prowadzącego bazuje głównie na diecie niskobiałkowej.
Konieczne może być uzupełnienie białek w diecie nerkowej innymi źródłami kalorii, np. węglowodanami.
Ważne, aby wszelkie zmiany żywieniowe powinny być wprowadzane pod okiem specjalistów.
Przykładowy jadłospis przygotowany dla osoby chorej na nerki może wyglądać następująco:
- śniadanie - omlet z białek ze szpinakiem, pomidorami i zielonym ogórkiem,
- obiad - kotleciki z kalafiora lub faszerowana papryka,
- kolacja - pieczywo niskobiałkowe z chudym twarogiem z łyżką jogurtu i szczypiorkiem.
Kotleciki z kalafiora
Główkę kalafiora ugotuj do miękkości. Następnie rozdrobnij dokładnie. Dodaj ok. 100g kaszy manny (można zastąpić ugotowaną kaszą jaglaną) i 2 łyżki bułki tartej. Dodaj natkę pietruszki i zioła według uznania (oszczędź sobie soli). Uformuj małe kotleciki i upiecz je w rozgrzanym piekarniku.
Faszerowana papryka
Potrzebujesz małej papryki, małej cukinii, cebuli, ząbku czosnku i 4 łyżek brązowego ryżu / kaszy jęczmiennej. Ryż / kaszę ugotuj. Paprykę wydrąż. Cebulę posiekaj, czosnek rozgnieć.
Cukinię pokrój w niewielkie kawałki i podgotuj aż zmięknie. Dodaj czosnek i cebulę. Wymieszać z ryżem / kaszą. Dopraw dowolnymi ziołami. Nafaszeruj paprykę i zapiekaj ją aż zmięknie.
Pamiętajmy jednak, że schorzenia nerek są poważnym problemem zdrowotnym i każdorazowo powinny być konsultowane indywidualnie. Dieta i posiłki powinny być dostosowane do potrzeb każdej osoby.
