Udary, zapalenia płuc, oskrzeli czy ciężkie choroby narządów ruchu to najpowszechniejsze przyczyny powodujące długotrwałe unieruchomienie osoby starszej. Zdarza się, że seniorzy ulegają poważnym wypadkom, np. złamaniu szyjki kości udowej, które mogą całkowicie uniemożliwiać poruszanie się. Zostają wtedy przykuci do łóżka. A człowiek nie jest przystosowany do długiego leżenia. Dlatego konsekwencje unieruchomienia są groźne i trudne do usunięcia.
Konsekwencje unieruchomienia
Skutki długotrwałego przebywania w łóżku osoby starszej to: osłabienie organizmu, spadek odporności, zmniejszenie sił, zanik mięśni, odleżyny, zapalenie płuc, zator płucny, nasilenie osteoporozy czy infekcje dróg moczowych.
Zapalenie płuc. U osób starszych w wyniku zmian związanych z procesem starzenia się, dochodzi do zmniejszenia powierzchni wymiany oddechowej. Upośledzenie oddychania seniorzy zawdzięczają również zanikowi nabłonka rzęskowego i pęcherzyków płucnych. Płuca tracą zdolność samooczyszczania się, bo osłabieniu ulegają odruchy kaszlowe. To wszystko prowadzi do zalegania wydzieliny oskrzelowej, która jest świetną pożywką bakterii i w rezultacie dochodzi do rozwoju zapalenia płuc.
Odleżyny, martwice i ubytki skóry. Długotrwałe leżenie nie sprzyja także krążącej krwi. Do pewnych partii ciała krew ma ograniczony lub zupełnie zahamowany dostęp. W takich miejscach spada ukrwienie tkanek i tworzą się odleżyny. Odleżyny dotyczą miejsc nieruchomych, ściśle przylegających do podłoża, czyli narażonych na ciągły ucisk i są to: okolice pośladków, kości krzyżowej, ogonowej, wzdłuż kręgosłupa, łopatek, w okolicy stawu biodrowego.
Zatorowość płucna. Nieruchome leżenie może sprzyjać tworzeniu się skrzeplin. Złogi na ogół tworzą się w dużych tętnicach kończyn dolnych, zamykają światło naczynia i uniemożliwiają płynne krążenie krwi (co sprzyja odleżynom). Zakrzep może ulec oderwaniu od ściany naczynia i wraz z krwią być przeniesiony w małe tętnice i zupełnie pozbawić krwi ważne życiowo narządy. Szczególnie operacje w starszym wieku sprzyjają tego typu incydentom. Organizm zwiększa wtedy krzepliwość krwi, aby goić rany i nie dopuścić do krwotoku, a to z kolei zwiększa ryzyko zatorów.
Zakażenia układu moczowego. W sytuacji, kiedy chorzy leżą w mokrych pampersach dosięgają ich infekcje układu moczowego.
Reklama
Obłożnie chorzy wymagają rehabilitacji
Osoba obłożnie chora wymaga stałej opieki. Ważne żeby ten pod czyją kuratelą znajduje się pacjent, pamiętał o zaleceniach lekarza czy rehabilitanta. To, że chory leży nie zwalnia z masażu, oklepywania i nacierania skóry, ćwiczeniach oddechowych czy gimnastyce biernej i czynnej kończyn.
Cały czas trzeba mieć na uwadze, aby nie doszło do powstania odleżyn czy przykurczów kończyn. A po przejściu choroby jak najszybciej wdrożyć rehabilitację, aby pobudzić krążenie, wzmocnić siłę mięśni i nie dopuścić do zniedołężnienia.
- Zmiana bielizny, podkładów, pościeli po każdym zabrudzeniu, dokładne umycie, wysuszenie i pudrowanie skóry.
- Czystą skórę warto natłuścić oliwką, maścią na odleżyny albo płynem i pianką zapobiegającym ich powstawaniu.
- Należy zmieniać ułożenie chorych, co 3-4 godziny. Najlepiej, aby chorzy leżeli na materacach przeciwodleżynowych, a w miejscach najbardziej narażonych na odleżyny kładziemy specjalną poduszkę czy krążek.
- Aby poprawić ukrwienie skóry trzeba oklepywać miejsca szczególnie zagrożone odleżynami uwypukloną ręką.
Kiedy pojawia się zaczerwieniona skóra czy postępujące rany naskórka można stosować:
BŁONY PÓŁPRZEPUSZCZALNE
- OpSite - Smith & Nephew
- Tegaderm - 3M
- Bioclusive - Johnson & Johnson
HYDROŻELE
- Aquagel - Kik Gel
- IntraSite Gel - Smith & Nephew
- Hydrosorb-Hartmann
HYDROKOLOIDY
- Granuflex – ConvaTec
- Comfeel – Coloplast
- Hydrocol- Hartmann
- Tegasorb – 3M
DEKSTRANOMERY
- Debrisan – Pharmacia
- Acudex – Polfa
- Iodosorb- Perstorp Pharma
ALGINIANY
- Kaltostat – ConvaTec
- Kaltogel – ConvaTec
- Sorbalgon-Hartmann
OPATRUNKI POLIURETANOWE
- Allevyn – Smith & Nephew
- Tielle – Johnson & Johnson
- Biatain – Coloplast
- Permafoam-Hartmann
INNE/MIESZANE
- Aquacel, Aquacel Ag – Convatec
- Granugel – ConvaTec
- Versiva - ConvaTec
- Purilon-Coloplast
- Nu-Gel-Johnson&Johnson
- ActisorbSilver 220 – Johnson & Johnson
Niezbędna gimnastyka dla obłożnie chorych
Już po 10 dniach od unieruchomienia mogą się tworzyć przykurcze mięśniowe i stawowe. Dlatego dąży się do tego, by jak najszybciej podjąć próby uruchomienia chorego. Aby zapobiec powstawaniu skrzeplin w kończynach dolnych zaleca się gimnastykę bierną wykonywaną z fizjoterapeutą. Takie ćwiczenia powinny być wykonywane parę razy dziennie po kilka minut. Odpowiednia rehabilitacja zapobiega także przykurczom mięśniowym oraz poprawia stan skóry, jej elastyczność i jędrność.
Nie wolno pomijać wykonywania ćwiczeń oddechowych. Plecy chorego muszą być oklepywane nawet kilka razy dziennie dla poprawy krążenia i ukrwienia skóry.
