Na czym polega trawienie?
Skomplikowany proces, który polega na rozłożeniu złożonych tłuszczów, białek oraz węglowodanów do prostszych związków, takich jak: aminokwasy, cukry proste, kwasy tłuszczowe, sole mineralne, witaminy, glicerol i wodę, określany jest trawieniem pokarmów. Dzięki niemu organizmowi o wiele łatwiej przyswoić sobie substancje z pożywienia.
Miejscem, gdzie przebiega proces trawienia pokarmów, jest układ pokarmowy. Pierwszy etap odbywa się już w jamie ustnej, gdzie dochodzi do rozdrabniania jedzenia. Enzymy trawienne wspomagają procesy trawienia na poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego. Krew i limfa odpowiadają za wchłanianie pokarmów.
Reklama
Gdzie odbywa się trawienie pokarmu?
W przewodzie pokarmowym odbywa się trawienie pokarmu. Najpierw w jamie ustnej dochodzi do mechanicznego podzielenia się jedzenia, przez co na kolejnych etapach o wiele łatwiej o rozkład składników w wyniku trawienia chemicznego.
Trawienie wspomagają tzw. gruczoły trawienne, do których można zaliczyć:
- ślinianki – ich zadaniem jest wytwarzanie śliny, która m.in. rozwadnia pokarm oraz zawiera amylazę rozkładającą skrobię na proste węglowodany, dochodzi tu więc do wstępnego trawienia cukrów; to właśnie w jamie ustnej rozpoczyna się trawienie cukrów;
- wątrobę – to największy gruczoł trawienny układu pokarmowego; wytwarza żółć niezbędną w procesie trawienia tłuszczów; na dobę może jej wyprodukować około 1-1,5 l;
- trzustkę – to gruczoł wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego. Wydziela enzymy niezbędne do trawienia tłuszczów, białek oraz skrobi.
Do miejsc, gdzie są trawione białka, zaliczyć należy: żołądek, dwunastnicę oraz odcinki jelita cienkiego. Natomiast trawienie tłuszczów zachodzi w dwunastnicy i początkowym odcinku jelita grubego.
Tam wydzielana i magazynowana jest żółć, wytwarzana wcześniej przez wątrobę. Intensywne trawienie cukrów złożonych odbywa się w jelicie cienkim dzięki amylazie trzustkowej.
Reklama
Etapy trawienia
Jak już wspomnieliśmy, trawienie rozpoczyna się w jamie ustnej. Wydziela się wówczas amylaza ślinowa, która rozkłada węglowodany oraz cukry złożone na prostsze substancje. Ukształtowany dzięki ślinie pokarm w kęs, zostaje połknięty. Mija gardło i przełyk, a następnie trafia do żołądka.
To tam jedzenie miesza się z sokiem żołądkowym, wydzielanym przez gruczoły trawienne zlokalizowane w błonie śluzowej żołądka. Sok żołądkowy charakteryzuje się niskim odczynem, około 1,5-2,5 pH.
To tu, w żołądku, rozpoczyna się trawienie białek i odbywa się dzięki pepsynie, enzymowi wydzielanemu ze ściany żołądka. Jej nieaktywna wersja aktywuje się dopiero, gdy pH jest na odpowiednio niskim poziomie.
Zbyt wysokie pH soku żołądkowego może uniemożliwić pepsynie rozpoczęcie trawienia białek. Pepsyna powoduje, że wiązania peptydowe ulegają rozerwaniu. Powstałe polipeptydy trafiają do dwunastnicy. Tam ich trawienie jest zatrzymane.
Kolejnym przystankiem jest jelito cienkie, gdzie pod wpływem takich enzymów trzustkowych jak: elastaza, trypsyna i chymotrypsyna, białka ulegają rozpadowi do aminokwasów.
W przypadku trawienia tłuszczów istotną rolę odgrywa trzustka, która wydziela lipazę. Enzym trafia do dwunastnicy. W tym miejscu trawiony jest tłuszcz oraz większość cholesterolu. Sole kwasów żółciowych w jelicie cienkim powodują, że kwasy tłuszczowe ulegają tam emulgacji.
To właśnie z tego powodu u niektórych chorych, np. po zabiegu cholecystektomii, czyli usunięcia pęcherzyka żółciowego, pojawiają się tzw. stolce tłuszczowe, bo tłuszcze są usuwane wraz z kałem.
Niestrawione resztki pokarmowe, których organizm nie potrafi rozłożyć na prostsze substancje, są wydalane.
Reklama
Ile trwa trawienie?
Według danych opublikowanych na rządowej Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej, żucie zajmuje 20-60 sekund, stamtąd pokarm dostaje się do żołądka w kilka sekund. Natomiast czas, ile trawi się jedzenie to zazwyczaj 2-4 godziny.
Wchłanianie składników to proces trwający kolejne 3-5 godzin. Zanim organizm pozbędzie się niestrawionego jedzenia z jelita, minie około 10 godzin. Cały proces trwa więc od kilkunastu godzin, ale może trwać znacznie dłużej.
To, jak długo trawi się jedzenie, często zależy od stanu zdrowia człowieka, ale również tego, co jest zjadane. Aktywność fizyczna, wiek, masa ciała czy płeć to czynniki, które mają wpływ na to, ile trwa proces trawienia.
Równie istotne jest przyjmowane pożywienie. Produkty lekkostrawne są szybciej trawione i zalicza się do nich: produkty zbożowe, wybrane owoce i warzywa, jedzenie gotowane, chude mięso i sery, a także kefir czy maślankę.
Znacznie wolniej trawione są tzw. produkty ciężkostrawne takie jak: jedzenie smażone w głębokim tłuszczu, orzechy, słodycze, alkohol, rośliny strączkowe.
Reklama
Jak poprawić trawienie?
Usprawnienie trawienia to sposób na to, by nie tylko dobrze się czuć, ale również zyskać zgrabną sylwetkę. Jak poprawić trawienie żołądka? Przede wszystkim należy zatroszczyć się o dietę lekkostrawną. Posiłki zjadać w mniejszych porcjach i o ustalonych porach. Aby zadbać o wspomaganie trawienia równie istotne jest regularne nawadnianie organizmu, minimum 1,5 litra wody dziennie.
Jak przyspieszyć trawienie? Poza odpowiednią profilaktyką można także sięgnąć po jedzenie z błonnikiem, który niczym szczotka ,,wymiata” jelita. Należy też dbać o regularną aktywność fizyczną.
Wiesz już, co jeść na lepsze trawienie. Warto wspomnieć, że w celu przyspieszenia całego procesu można stosować również różne zioła. Mogą to być, np: mięta, melisa, koper włoski, rumianek, itd.
Trawienie to dość skomplikowany proces rozkładu pożywienia dostarczanego do organizmu, dlatego warto wesprzeć organizm, by go przyspieszyć.
