Wymioty, biegunki, jadłowstręt, zaburzenia w odczuwaniu smaku, rany w śluzówce jamy ustnej - wszystkie te skutki uboczne chemioterapii trzeba wziąć pod uwagę układając jadłospis dla pacjenta z choroba nowotworową.
Ważne są tu nie tylko odpowiednie składniki odżywcze, ale także sposób przyrządzania potraw, ich tekstura oraz psychologiczne wsparcie pacjenta.
Odpowiednia dieta przy chemioterapii jest bardzo ważnym elementem leczenia, bo może wzmocnić pracę układu odpornościowego chorego, poprawić jego przemianę materii i chronić zdrowe narządy wewnętrzne, które są narażone są na uszkodzenie przez cytostatyki.
Po prostu dobrze odżywiony organizm jest silniejszym przeciwnikiem do walki z chorobą.
Składniki właściwej diety przy chemioterapii
Skutki uboczne chemioterapii mogą pojawić się już po paru godzinach od podania cytostatyku, który oprócz komórek nowotworowych uszkadza także na zdrowe komórki układu pokarmowego, układu krwiotwórczego oraz skóry. Dlatego podstawową zasadą diety przy chemioterapii jest lekkostrawność posiłków.
Powinny być one gotowane w wodzie, na parze lub pieczone w folii, nigdy zaś smażone.
W każdym posiłku powinny znajdować się białka - np. chude mięso, chude ryby, chude przetwory mleczne (lepiej, żeby były sfermentowane a nie świeże), jaja. Ważne jest też jedzenie warzyw i owoców (ok. 400g na dobę), dobrze, żeby połowa z nich była spożywana w postaci surowej.
Druga część może być podawana w postaci zup, soków przecierowych, musów.
Z diety przy chemoterapii powinno się wyeliminować zbędne tłuszcze oraz ograniczyć nadmierne dodawanie tłuszczów do posiłków. Do przyrządzania potraw można wykorzystać jednak niewielkie ilości oleju rzepakowego, lnianego lub oliwy z oliwek.
W diecie podczas chemioterapii nie może zabraknąć odpowiedniej ilości wody, pacjent powinien wypijać ok. 2 litrów płynów na dobę, w postaci:
- niegazowanej wody,
- soków owocowych i warzywnych,
- kompotów owocowych,
- słabych owocowych herbatek.
Odpowiednia ilość płynu w diecie przy chemioterapii pomoże w wypróżnianiu się, bo pacjent leczeni cytostatykami często cierpią na zaparcia.
Reklama
Co na nudności występujęce przy chemioterapii?
Wymioty i nudności też są częstymi objawami ubocznymi chemioterapii. Żeby je ograniczyć zaleca się, żeby pacjent nic nie jadł na dwie godziny przed i po przyjęciu cytostatyku. Nudności czasem mijają po zjedzeniu niewielkiej ilości czegoś kwaśnego, np. kapusty kiszonej lub ogórka kiszonego.
Można podawać też pacjentowi wodę z cytryną i imbirem. Nudności rzadziej wywołują potrawy przestudzone lub chłodne. Ważne też, żeby posiłki nie były zbyt duże, lepiej niech w ciągu dnia pacjent otrzyma 4-5 niewielkich objętościowo porcji.
Gdy pacjent odczuwa wstręt do jedzenia powinien otrzymywać posiłki, które są skoncentrowanym źródłem energii i składników odżywczych. Do zup można wtedy dodać kasze, makarony, ryż, mięso, jajka, a do deserów i twarożków zmielone orzechy i suszone owoce.
Gdy pacjent ma problem z jedzeniem mięsa, warto czerwone mięso zastąpić drobiowym, zmielić je i dodawać do sosów, zup, sałatek.
Czasem przeszkodą w jedzeniu jest metaliczny smak, jaki chory odczuwa w ustach, dlatego w diecie przy chemioterapii nie powinno zabraknąć ziół, które zniwelują ten nieprzyjemny smak.
Dobrze jest podać choremu także plaster świeżego ananasa, kilka borówek amerykańskich i żurawinę.
W aptekach można kupić także dobrze zbilansowane preparaty odżywcze dla pacjentów onkologicznych. Najczęściej mają one postać płynna, która najlepiej jest tolerowana podczas chemioterapii.
