Instrukcja prawidłowego wyciągania kleszcza krok po kroku
Kleszcze to postrach lasów, ogrodów i łąk. Z lęku przed nimi wiele osób rezygnuje ze spacerów czy wypoczynku na łonie natury nawet w najpogodniejsze dni, ponieważ pasożyty te przenoszą groźne dla ludzi i zwierząt choroby, takie jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu.
Do zachorowania prowadzi ukąszenie, podczas którego pajęczak zaraża swoją ofiarę chorobotwórczymi drobnoustrojami. Zwykle do wpuszczenia bakterii nie dochodzi jednak od razu po ukłuciu, ale kilka godzin po nim, kiedy kleszcz jest już dobrze „przymocowany” do skóry. Jego szybkie usunięcie może zatem uchronić przed zakażeniem.
Jak wyciągnąć kleszcza, by zapobiec groźnym chorobom? By wyjąć go prawidłowo i bezpiecznie, należy:
- Zdezynfekować miejsce ugryzienia. Dezynfekcja jest istotna zarówno po usunięcia kleszcza, jak i przed nim. Warto również odkazić narzędzie, którego używa się do usuwania pajęczaka.
- Złapać kleszcza blisko jego głowy. By to zrobić, osoba ukąszona musi przybrać pozycję, w której pasożyt będzie dobrze widoczny i łatwo dostępny. Jeśli do ukąszenia doszło w miejscu, gdzie trudno sięgnąć samemu (np. na plecach), należy poprosić o pomoc drugą osobę. Bez względu na wybrane do usuwania kleszcza urządzenie, bardzo ważne jest, by chwycić pajęczaka jak najbliżej skóry. Zapewnia to jego sprawne wyciągnięcie.
- Wyciągnąć kleszcza powoli i ostrożnie. Jego szarpanie czy wykręcanie nie jest dobrym pomysłem. Najlepiej wyjąć pajęczaka jednym, zdecydowanym, ale spokojnym pociągnięciem.
- Ponownie zdezynfekować miejsce wkłucia, np. przy pomocy wody utlenionej czy oktenidyny.
Jak wyjmować kleszcza, który wkłuł się już kilka dni wcześniej, ale nie został zauważony? Instrukcja wyjmowania pasożyta jest taka sama bez względu na czas, jaki minął od ukąszenia. Jeśli jednak kleszcz dłuższy czas utrzymywał się w skórze, należy szczególnie uważnie obserwować, czy nie pojawiają się objawy infekcji odkleszczowej.
Źródło: Opracowanie własne
Jak wyciągnąć bardzo małego kleszcza?
Kleszcze mają różną wielkość, w zależności od gatunku oraz etapu ich wzrostu. W Polsce gatunkiem atakującym najczęściej jest kleszcz pospolity (Ixodes ricinus). Dorosły osobnik osiąga wielkość około 4 mm, więc jest dobrze zauważalny gołym okiem, jednak czasem (zwłaszcza wiosną) w skórę wkłuwają się jego niedojrzałe osobniki, które mogą być nawet wielkości ziarnka maku. Co ważne - malutkie kleszcze przenoszą te same choroby, to dorosłe, dlatego ich usuwanie również jest bardzo istotne.
Jak wyciągnąć malutkiego kleszcza, czyli tzw. nimfę? Małego pajęczaka usuwa się właściwie tak samo, jak większego - spokojnym pociągnięciem, uchwyconego jak najbliżej jego głowy. Aby ułatwić sobie to zadanie, warto użyć jak najbardziej precyzyjnych narzędzi, np. pęsety o wąskich, ostro zakończonych końcówkach.
Jak wyciągnąć bardzo małego kleszcza, którego ledwo można dojrzeć gołym okiem? Najlepiej użyć przy wyciąganiu szkła powiększającego. Bez niego prawidłowe uchwycenie pajęczaka może być bardzo trudne. Przez szkło powiększające należy też dokładnie obejrzeć miejsce po małym kleszczu w skórze, by upewnić się, że wyszedł on w całości.
Jak wyjąć głowę kleszcza oraz jego resztki?
Co robić, gdy okazuje się, nie cały kleszcz został usunięty, a jedynie jego część? Jak wyciągnąć urwanego kleszcza ze skóry - jego głowę lub nóżkę? Noga kleszcza zaopatrzona jest z maleńkie pazurki, którymi łatwo uczepia się on podłoża. W skórę natomiast wbija się swoim aparatem gębowym, czyli szczękoczułkami, którymi następnie wysysa krew.
Nieumiejętne pociągnięcie pasożyta może spowodować, że któraś przyczepiona do skóry część nie zostanie usunięta. Jak wtedy wyjąć resztki kleszcza, które są maleńkie, a niekiedy też w ogóle nie wystają ponad powierzchnię skóry?
Kiedy w skórze zostaną same szczękoczułki, nie powinno się ich usuwać samodzielnie. Ich pozostanie nie zwiększa ryzyka zakażenia, a z reguły odpadają one po jakimś czasie same. Ponowne ich usuwanie, przy którym pojawia się krwawienie niesie ryzyko przeniknięcia patogenów, dlatego lepiej pozostawić je w skórze.
Jeśli w skórze pozostała cała głowa lub głowa wraz z częścią tułowia, należy spróbować ją wyciągnąć, w taki sam sposób jak całego pajęczaka. Jeśli próba się nie powiedzie, należy zgłosić się do lekarza, który usunie resztki za pomocą specjalistycznych narzędzi.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Reklama
Jak wyciągnąć kleszcza u dziecka?
Kleszcze atakują niestety nie tylko osoby dorosłe, ale pasożytują też na dzieciach. Wiadomo już, jak wyciągnąć kleszcza u człowieka dorosłego, więc teraz warto wyjaśnić, jak zrobić to u dziecka, którego skóra jest wyjątkowo delikatna i które z niepokojem reaguje na różnego rodzaju zabiegi.
Dzieci, szczególnie te najmłodsze, mają bardzo delikatną skórę, dlatego ukłucie kleszcza może powodować na niej zaczerwienienie i obrzęk utrudniający uchwycenie pajęczaka. Odczyn nie zawsze oznacza rozwój choroby odkleszczowej (chyba że ma postać rumienia wędrującego), jednak najlepiej zawsze skonsultować go z pediatrą.
Instrukcja usuwania pasożyta u najmłodszych jest taka sama, jak u pacjentów dorosłych. Do dezynfekcji najlepiej użyć skutecznej, ale delikatnej oktenidyny. Spirytus salicylowy może powodować przesuszenie lub wręcz podrażnienie cienkiej, wrażliwej skóry.
Jak wyjąć kleszcza dziecku, które boi się zabiegu i płacze? Nie należy robić nic na siłę i szarpać się z dzieckiem; nerwowa sytuacja nie sprzyja dokładnemu usunięciu pajęczaka. Dziecko należy uspokoić, odwrócić jego uwagę, dać mu do ręki pęsetę, by się z nią oswoiło. Zapewnić, że zabieg będzie zupełnie bezbolesny. Nie można straszyć malucha groźnymi konsekwencjami ukąszenia, by nie wywołać u niego ataku histerii. W razie problemów należy udać się z dzieckiem do lekarza.
Reklama
Jak wyjąć kleszcza domowym sposobem?
By wyciągnąć kleszcza, nie zawsze trzeba udawać się po pomoc do lekarza. Można spróbować zrobić to w domu, jak już zostało powiedziane. Najlepiej postępować zgodnie z opisaną wyżej instrukcją, nie zapominając o dwukrotnej dezynfekcji miejsca wkłucia.
Czy można wyciągnąć kleszcza palcami? Jak to zrobić? Palce nie są wystarczająco precyzyjne, by skutecznie wyjść małego kleszcza, który niedawno się wkłuł. Niekiedy udaje się usunąć dużego, nasyconego krwią osobnika psu lub kotu. U zwierząt, ze względu na ich sierść, moment zauważenia pasożyta następuje z reguły dużo później, niż u ludzi. Napity kleszcz osiąga rozmiar nawet około 1 cm i wtedy złapanie go palcami jest możliwe.
Jak wyjąć domowym sposobem małego kleszcza, zauważonego na gołej skórze człowieka? Najlepiej użyć przeznaczonego do jego usuwania narzędzia.
Stanowczo nie zaleca się „babcinych” metod, które stosowane były dawniej, bez odpowiedniej wiedzy. Do sposobów takich należy smarowanie kleszcza masłem lub olejem. Pod ich wpływem pasożyt zaczyna się dusić i wymiotuje do wnętrza skóry, co zwiększa ryzyko zakażenia groźną chorobą odkleszczową.
Reklama
Jak wyjąć kleszcza pęsetą i bez niej?
Pęseta jest narzędziem bardzo często używanym do usuwania kleszczy. Jest ona łatwo dostępna, wielu ludzi po prostu ma ją w domu, a przy tym charakteryzuje się wysoką precyzyjnością.
Jak wyjąć kleszcza pęsetą? Najlepiej wyciągnąć go, łapiąc jak najbliżej skóry i spokojnie, ale zdecydowanie pociągnąć. Nie należy przekręcać pęsety, ponieważ zwiększa to ryzyko oderwania tułowia od przyczepionej do skóry głowy. Kleszcz ma twardą powłokę, więc końcówki pęsety można dość mocno ścisnąć, by dobrze go złapać.
Jak wyciągnąć kleszcza bez pęsety? Jak już zostało wspomniane, dużego, opitego krwią pasożyta można uchwycić palcami - najlepiej wskazującym i kciukiem, jak najbliżej jego głowy. Metoda ta jednak jest mało skuteczna w przypadku malutkich osobników, takich jak nimfy kleszcza.
By wyjąć nimfę, najlepiej użyć pęsety precyzyjnej lub innego narzędzia, specjalnie przeznaczonego do usuwania kleszczy. Niektórzy potrafią usuwać je przy pomocy nici. Jak wyciągnąć kleszcza nitką? Cienką nitkę należy ułożyć dookoła pajęczaka, zawiązując ją na pojedynczy supeł, i powoli, delikatnie zaciskać jak najbliżej skóry. Gdy nić jest już ciasno zawiązana, trzeba ją pociągnąć zdecydowanym ruchem. Metoda ta wymaga wprawy i dużej precyzji, dlatego nie zaleca się jej osobom bez doświadczenia.
Inne narzędzie do usuwania kleszczy
W aptekach kupić można różnego rodzaju specjalne narzędzia do usuwania kleszczy. Urządzenia takie dostępne najczęściej to:
- lasso - co to takiego i jak wyciągnąć kleszcza lassem? Narzędzie to wielkością i kształtem podobne jest do plastikowego długopisu, ale na zakończeniu posiada wysuwającą się pętelkę. Po naciśnięciu przycisku pętelka się wysuwa i należy umieścić ją wokół pasożyta, jak najbliżej skóry. Po uwolnieniu przycisku pętelka zaciska się wokół kleszcza i wystarczy go już spokojnie pociągnąć;
- kleszczkarta - ten przyrząd do usuwania kleszczy u ludzi jest z kolei wielkości karty do bankomatu. W jednym lub dwóch rogach posiada specjalne nacięcie, dzięki któremu łatwo wyciągnąć kleszcza. Jak usunąć go kartą? Wystarczy przesuwać ją powoli po skórze (lekko dociskając do skóry jej brzeg) tak, by „złapać” pajęczaka w wycięcie na rogu karty. Zapewnia to jego uchwycenie przy samej skórze i zwiększa szansę na usunięcie całości;
- kleszczołapki - jak ich używać? Haczyki do usuwania kleszczy również posiadają trójkątne nacięcie, w które „łapie” się pasożyta, jednak w przypadku tego urządzenia zaleca się jego wykręcenie. Łapkami - dzięki ich kształtowi - łatwo obracać, aż pajęczaka zostanie całkowicie usunięty;
- pompka do usuwania kleszczy - wyglądem przypomina strzykawkę. Końcówkę pompki przykłada się ciasno do skóry tak, by kleszcz znalazł się w jej wnętrzu, a następnie pociąga drugi koniec. Pompka nie tylko wyciąga kleszcza, ale niekiedy też wysysa ze skóry wpuszczoną przez niego ślinę z patogenami, co zmniejsza ryzyko zachorowania na boreliozę.
Reklama
Jak postępować po wyjęciu kleszcza?
Kleszcza należy usunąć ze skóry możliwie najszybciej, ponieważ jego szybkie pozbycie się zmniejsza ryzyko zakażenia boreliozą i innymi chorobami przenoszonymi przez te insekty. Ale co zrobić po wyjęciu kleszcza? Czy należy zawsze udać się do lekarza
Zawsze należy odkazić miejsce ukłucia. Jeśli pasożyt zostanie szybko i skutecznie wyjęty, na skórze nie ma żadnego odczynu, ani nie pojawiają się inne niepokojące objawy, nie ma potrzeby wizyty w przychodni. Tak wcześnie wykonane badania na boreliozę i tak nie dadzą wiarygodnego wyniku, ponieważ ludzki organizm zaczyna wytwarzać przeciwciała dopiero po kilku tygodniach od ukąszenia.
Jeśli jednak pojawią się takie symptomy jak rumień wędrujący, osłabienie, gorączka czy bóle głowy, należy skonsultować je ze specjalistą.
Co zrobić z kleszczem, jak wyciągnie się go w całości? Gdy nie dzieje się nic niepokojącego, kleszcza należy zgnieść (najlepiej paznokciem lub twardym przedmiotem). Jeśli jednak na skórze pojawia się odczyn, można oddać go do badania. Aby to zrobić, należy zamknąć go w jałowym pojemniku i zawieźć lub wysłać do laboratorium.
