Grzybica pochwy - jak wygląda? Objawy i domowe sposoby

Jak wygląda grzybica pochwy? Objawy

Grzybica pochwy (drożdżyca pochwy) to potoczna nazwa infekcji intymnej zwanej fachowo kandydozą pochwy.

To najbardziej powszechna infekcja dróg moczowo-płciowych zaraz po bakteryjnym zapaleniu pochwy u większości kobiet w każdym wieku.

Stany zapalne okolic intymnych są jednym z głównych powodów wizyt u ginekologa. Zazwyczaj stanowią zakażenia bakteryjne lub grzybiczne.

Objawiają się w podobny sposób, dlatego ważne jest ich odpowiednie rozpoznanie.

Grzybicę pochwy wywołują najczęściej drożdżaki z gatunku Candida albicans, które na skutek zaburzenia prawidłowej mikroflory w pochwie, zaczynają w niej dominować.

W klasyfikacji ICD-10 kandydoza pochwy znajduje się pod numerem B37. 3, a w ICD-11 pod 1F23.10.

Główne objawy grzybicy pochwy to:

• pieczenie,
• upławy,
• swędzenie,
• ból miejsc intymnych w trakcie i po stosunku seksualnym,
• suchość pochwy,
• pęknięcia skóry,
• zaczerwienienie i obrzęk sromu,
• zmiana zabarwienia i struktury wydzieliny z pochwy z gładkiego przezroczystego, bądź lekko białawego bezwonnego śluzu, na wyraźnie białą, gęstą, grudkowatą konsystencję o słodkawym zapachu drożdży. Czasem upławy mogą mieć bardziej żółty kolor, w niektórych przypadkach ten symptom w ogóle nie występuje.

U większości kobiet dominują objawy miejscowe. Występują one głównie w początkowej fazie infekcji. Jeśli grzybica pochwy nie zostanie wyleczona, istnieje ryzyko, że zakażenie rozszerzy na sąsiednie narządy. Można wówczas doświadczyć, np. bólu krzyża.

Jak rozpoznać czy mamy do czynienia z grzybicą pochwy, czy z zapaleniem bakteryjnym? Dokładnej diagnozy można dokonać poprzez wymaz z pochwy i posiew, wraz z hodowlą. Wówczas dowiemy się czy powodem infekcji są drożdżaki, czy inne drobnoustroje.

Źródło: Opracowanie własne

Reklama

Skąd się bierze grzybica pochwy? Przyczyny

Do rozwoju kandydozy pochwy dochodzi zazwyczaj poprzez zakażenie na drodze endogennej. Oznacza to, że patogeny, które powodują infekcję żyją w organizmie człowieka, a przy sprzyjających warunkach pokonują bariery ochronne i rozwijają stan zapalny.

Grzyby, które najczęściej są przyczyną kandydozy mogą pochodzić np. z jelit, bądź bytują w pochwie nie dając objawów chorobowych.

Główną barierą ochronną pochwy jest prawidłowa mikroflora bakteryjna, a kluczową rolę odgrywają tu pałeczki kwasu mlekowego, czyli bakterie z rodzaju Lactobacillus.

Co w takim razie sprzyja zaburzeniom flory bakteryjnej i prowadzi do rozwoju kandydozy pochwy? Problem dotyka wielu kobiet, niezależnie od wieku, więc przyczyn może być wiele:

• nieprawidłowa higiena - z jednej strony to brak odpowiednio częstej higieny, szczególne podczas miesiączki, która osłabia możliwości obronne pochwy. Z drugiej, zbyt intensywne i częste mycie miejsc intymnych również zaburza naturalną równowagę mikroflory pochwy i ułatwia grzybom rozwijanie infekcji. Trzeba tu zwrócić uwagę na używanie środków o odpowiednim dla pochwy pH (płyny, żele do higieny intymnej), unikać nieodpowiednich mydeł i irygacji jeśli nie są one uzasadnione. Nie jest także wskazane korzystanie z cudzych ręczników, czy pożyczanie bielizny,
• przyjmowanie leków - w szczególności antybiotyków, kortykosteroidów, pigułek antykoncepcyjnych, czy tabletek stosowanych w terapii hormonalnej,
• osłabienie spowodowane chorobą - obniżona odporność organizmu,
• cukrzyca - wysoki poziom cukru sprzyja rozwojowi grzybów,
• zaburzenia hormonalne - obniżają kwasowość pochwy. Z tego powodu na kandydozę pochwy bardziej narażone są kobiety w ciąży oraz w okresie menopauzy,
• koniec cyklu miesiączkowego - kiedy to również dochodzi do wahań hormonalnych,
• awitaminoza - szczególny wpływ mają niedobory witamin z grupy B,
• długotrwały stres - osłabia układ odpornościowy,
• infekcje bakteryjne,
• korzystanie z basenów, saun, toalet w miejscach publicznych,
• partner - może nie mieć objawów, a być nosicielem infekcji. Dlatego przy nawracającej kandydozie warto, aby oboje partnerzy poddali się badaniom i kuracji,
• bielizna z tworzyw sztucznych - mało przewiewne ubrania,
• nieodpowiednia dieta - z nadmiarem węglowodanów,
• cukry proste - są idealną pożywką dla grzybów.

Do zakażeń grzybicznych często dochodzi podczas okresu. Pojawić się może również przed lub kilka dni po miesiączce. Opóźnienie okresu również może wpływać na infekcje, gdyż zwiększa ryzyko jej wystąpienia. Grzybica natomiast nie jest przyczyną zaburzeń miesiączkowania.

Reklama

Czy grzybica pochwy jest zaraźliwa?

Grzybica pochwy to powszechna infekcja, ponieważ bardzo łatwo się nią zarazić. Do zakażenia może dojść nie tylko przez niewłaściwą higienę czy nieodpowiednią bieliznę, ale także poprzez kontakt z nosicielem patogenów.

Często dochodzi do tego podczas kąpieli w basenie, korzystania z publiczenj toalety czy używania wspólnych przedmiotów, np. gąbek czy ręczników. Drożdżaki Candida albicans rozmnażają się niezwykle szybko. 

Grzybicą można zarazić też swojego partnera, mimo że jest to typowo kobieca przypadłość. U mężczyzny dochodzi wtedy do infekcji jego narządów intymnych. Leczenie partnera może być wówczas konieczne.

Zdarza się również, że to mężczyzna jest nosicielem i nie przejawia objawów. Istnieje wówczas prawdopodobieństwo, iż kandydoza u kobiety będzie nawracać.

Zazwyczaj do zarażenia dochodzi, gdy ma się obniżoną odporność. Taka sytuacja ma miejsce, np. po antybiotykoterapii, a także chemioterapii.

Reklama

Grzybica pochwy u dziecka

Infekcje intymne mogą rozwijać się u młodych dziewczynek, choć dochodzi do nich rzadziej niż u dorosłych. Przyczyną są grzyby Candida. Choć występują naturalnie na skórze, do zakażenia nimi może dojść, gdy zaczną się nieprawidłowo namnażać.

Niewłaściwa higiena, czyli stosowanie niedostosowanych produktów do potrzeb dziecka lub niedokładne obmywanie, najczęściej prowadzą do zaburzenia flory bakteryjnej. Ryzyko zakażenia zwiększa się także podczas noszenia ciasnej bielizny i odzieży z tworzywa sztucznego, które prowadzą do nadmiernej potliwości.

Choroby także mogą wpływać na rozwój grzybicy pochwy, np. niewyrównana cukrzyca. Ryzyko rozwoju tego rodzaju infekcji u dziecka zwiększa się także po przyjmowaniu antybiotyku, kiedy organizm jest osłabiony.

U niemowlaka natomiast przyczyną grzybicy pochwy najczęściej są nieodpowiednie pieluszki. Tak samo jak przy bieliźnie z tworzywa sztucznego, wywoływać one mogą nadmierną potliwość i prowadzić nawet do odparzenia skóry.

U nastolatek główną przyczyną infekcji grzybiczych pochwy są zachodzące w ich organizmach zmiany hormonalne. Najczęściej to wtedy właśnie pojawiają się pierwsze infekcje intymne.

Objawy grzybicy pochwy u dzieci są takie same jak u dorosłych kobiet. Jest to więc: ból, swędzenie, zaczerwienienie oraz pojawienie się białej wydzieliny, itd.

Zdecydowanie lepiej jest zapobiegać rozwojowi infekcji, niż ją leczyć. Przebieg diagnozy może być długi, gdyż trzeba wykonać różne badania w celu określenia rodzaju grzyba i identyfikacji przyczyny.

Reklama

Grzybica pochwy w ciąży

Za grzybicę pochwy w ciąży odpowiadają przede wszystkim zmiany hormonalne, głównie zwiększona produkcja estrogenów. Zazwyczaj infekcja zdarza się zaraz po zapłodnieniu.

Hormony zmieniają pH pochwy z kwaśnego na zasadowe, co zaburza florę bakteryjną w pochwie, a to z kolei przyczynia się do zwiększenia podatności na infekcje.

Ryzyko zapalenia pochwy wzrasta również:

• po antybiotykoterapii,
• stosowaniu niektórych leków
• w cukrzycy,
• przy nieprawidłowej diecie,
• przy niewłaściwej higienie miejsc intymnych.

Jeśli kobieta w ciąży odczuwa dolegliwości związane z infekcją pochwy powinna udać się do lekarza, który postawi ostateczną diagnozę i zaleci leczenie.

Nie należy pod żadnym pozorem próbować leczyć grzybicy samodzielnie. W ciąży może być to niezwykle niebezpieczne.

Warto także wiedzieć, że grzybica pochwy nie wpływa na zagnieżdżenie zarodka ani nie zbija plemników. Nie ma także naukowo udowodnionego wpływu infekcji na owulację.

Dowiedz się więcej o leczeniu infekcji intymnych w ciąży

Reklama

Nawracająca grzybica pochwy

O nawracającej grzybicy pochwy można mówić, gdy w ciągu roku pojawiła się przynajmniej trzy- lub czterokrotnie po użyciu antybiotyków, jak i bez ich udziału. Może pojawiać się nawet co miesiąc.

Najczęstszymi przyczynami są:

• niedoleczenie poprzedniej infekcji,
• nieprawidłowa kuracja (leki na kandydozę nie były celowane, a te o szerokim spektrum zastosowania nie poradziły sobie z konkretnym gatunkiem Candida),
• nieprawidłowa dieta bogata w cukry,
• współżycie z partnerem, który jest nosicielem grzybicy, nawet jeśli nie ma objawów,
• nieprawidłowa higiena,
• ogólne osłabienie organizmu, szczególnie układu odpornościowego,
• ciągłe kuracje antybiotykowe,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej,
• terapia hormonalna,
• przyjmowanie pigułek antykoncepcyjnych.

Do grzybicy pochwy nie dochodzi od śliny, ani podczas masturbacji czy seksu oralnego. Taka aktywność seksualna może jednak prowadzić do wystąpienia nawrotów infekcji.

Reklama

Kiedy udać się do lekarza z grzybicą pochwy?

Nie należy bagatelizować grzybicznej infekcji intymnej, ponieważ nieleczona może prowadzić do wielu powikłań.

Przy różnego rodzaju objawach zakażenia okolic intymnych kobiety często w pierwszej kolejności sięgają po płyny do higieny intymnej, probiotyki czy preparaty na infekcje intymne dostępne bez recepty.

Mogą one w pierwszej chwili złagodzić symptomy kandydozy, ale nie wyleczą jej do końca, dlatego w takiej sytuacji zawsze należy udać się od razu do lekarza i nie zwlekać z wdrożeniem odpowiedniego leczenia.

Diagnostyka grzybicy pochwy

Wykonanie testów w celu poznania przyczyny grzybicy pochwy jest bardzo ważne. Badania pomogą również określić rodzaj grzyba, by lekarz mógł dobrać odpowiedni sposób leczenia.

Ginekolodzy zaczynają od wywiadu, podczas którego oglądają srom, określają cechy wydzieliny i odczyn pH pochwy. Następnie zlecają wykonanie badań.

Najczęściej wystarczy pobranie wymazu z pochwy, w celu wykonania badania mykologicznego.  Polega ono na analizie próbki pod mikroskopem. W pewnych przypadkach potrzebne jest pobranie wydzieliny na posiew, a więc wykonanie hodowli, jednak jedynym wskazaniem do takiego działania jest brak reakcji na podawane leki, a także nawroty infekcji.

Hodowla bakteryjna umożliwia modyfikację leczenia tak, by było ono jak najbardziej skuteczne.

Jak leczyć grzybicę pochwy?

Nie istnieją domowe skuteczne sposoby na grzybicę pochwy. By wyleczyć tę dolegliwość należy zastosować leki przeciwgrzybiczne. Mogą być zarówno na receptę, jak i bez, jednak powinien je przepisać lekarz.

Jakie są zatem leki na grzybicę pochwy? Co na infekcje intymne? Leczenie grzybicy pochwy opiera się na stosowaniu takich preparatów jak:

• globulki dopochwowe o działaniu grzybobójczym,
• maści i kremy do smarowania miejsc intymnych,
• leki doustne w przypadku zaawansowanej, nawracającej kandydozy, lub gdy z jakiegoś powodu nie można zastosować globulek dopochwowych,
• dopochwowe lub doustne preparaty zawierające szczepy bakterii Lactobacillus (probiotyki).

Domowe sposoby na leczenie grzybicy pochwy

Co na grzybicę pochwy? W Internecie aż roi się od porad i pomysłów mówiących, na czym powinno polegać leczenie tej dolegliwości domowymi sposobami.

Niektórzy stosują napary z rumianku czy kory dębu. Inni grzybicę pochwy leczą sodą oczyszczoną, aloesem, octem jabłkowym, a nawet cytryną. Olejek z drzewa herbacianego natomiast uznawany jest za aktywny środek przeciw infekcjom. Stosowany jest także boraks, czyli kwas borowy, w początkowym etapie infkecji.

Lekarze ostrzegają jednak, że grzybicy nie należy leczyć samodzielnie. Tylko specjalista może przepisać nam leki, które skutecznie zwalczą chorobę.

Trzeba też pamiętać, że warto zapobiegać takim zakażeniom. Podczas kuracji antybiotykowych pić jogurty, kefiry i przyjmować probiotyki, a po zakończeniu leczenia grzybicy pochwy dobrze jest przez jakiś czas stosować dopochwowo preparaty zawierające pałeczki kwasu mlekowego.

Jeśli po jakimś czasie objawy grzybicy pochwy powrócą trzeba ponownie zgłosić się do ginekologa.

Niedoleczona, źle leczona, przewlekła i nawracająca może prowadzić do bardziej poważnych powikłań i chorób. W pierwszej kolejności przy okazji pojawienia się objawów infekcji kobieta powinna zgłosić się do lekarza.

Badanie wykaże z jakim gatunkiem Candida mamy do czynienia, a antymykogram pozwoli zdefiniować, który lek w tym konkretnym przypadku będzie najbardziej skuteczny.

Aby kurację rozpocząć wcześniej, ginekolog może przepisać lek przeciwgrzybiczny o szerokim spektrum działania, a po otrzymaniu wyników badań zastosować terapię celowaną (wymierzoną w konkretny gatunek Candida).

Leki bez recepty na grzybicę pochwy

Infekcje intymnie, w tym zakażenie pochwy, powinny być leczone po konsultacjach z ginekologiem. Część leków na kandydozę to leki przepisywane na receptę, ale istnieją również takie, które wspomagają leczenie infekcji intymnych i można je kupić bez recepty.

Wśród leków bez recepty na grzybicę pochwy można wyróżnić:

• probiotyki - stosowane są w celu uzupełnienia leczenia grzybicy pochwy, przy nawracającej kandydozie, bądź też profilaktycznie w stanach, w których kobieta może być bardziej narażona na infekcje. Występują w formie tabletek doustnych, płynów, żeli do irygacji, bądź kapsułek dopochwowych,
• maści, kremy i żele przeciwgrzybiczne stosowane miejscowo do smarowania miejsc intymnych,
• płyny do irygacji pochwy,
• czopki,
• preparaty doustne - leki homeopatyczne wspomagające kuracje infekcji intymnych. W leczeniu grzybicy pochwy sprawdzić może się pewna nowość bez recepty.

Na rynku jest dostępna doustna szczepionka przeciwgrzybiczna. Jak zapewnia producent, dwie dziesięciodniowe kuracje preparatem w dwudziestodniowym odstępie mają skutecznie zapobiegać nawrotom choroby. Wyniki badań klinicznych, jakie przeprowadzono w tym zakresie są bardzo obiecujące.

Kiedy grzybica pochwy jest wyleczona?

Długość kuracji uzależniona jest od stopnia zaawansowania kandydozy, ale zazwyczaj trwa od 7 do 14 dni. Należy pamiętać o tym, aby pod żadnym pozorem nie przerywać leczenia, nawet jeśli po trzech dniach objawy ustąpią, a kobieta poczuje się lepiej.

To nie oznacza to bowiem, że infekcja została całkiem wyleczona, a zbyt wczesne odstawienie leków, wiąże się z ryzykiem, że grzyby zaczną na nowo się namnażać i dolegliwość powróci.

Po kilku dniach od zakończonej kuracji lekarz może zalecić kontrolne badanie na posiew w celu sprawdzenia czy wszystko wróciło do normy.

Jakie są konsekwencje nieleczonej grzybicy pochwy? Powikłania

Nieleczona grzybica pochwy zazwyczaj w końcu przechodzi w stan utajniony. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż na tym etapie nie daje żadnych objawów.

Może to prowadzić do zakażenia:

• kanału szyjki macicy,
• jajowodów,
• innych narządów wewnętrznych.

Mogą się pojawić przydatki w wyższych odcinkach dróg rodnych, co często skutkuje powstaniem zrostów zapalnych, które utrudniają zajście w ciążę. W skrajnych przypadkach mogą one doprowadzić nawet do bezpłodności.

Nieleczona infekcja grzybiczna jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, a w szczególności do płodu. Dojść może do przedwczesnego porodu, poronienia, czy nawet zarażenia dziecka.

Ile trwa nieleczona grzybica pochwy?

Grzybica pochwy może zdawać się wieczna, gdy pozostaje nieleczona. Zazwyczaj po pewnym czasie objawy ustępują, jednak zazwyczaj taka dolegliwość z czasem nawraca.

Grzybica pochwy, szczególnie w zaawansowanym stopniu, nie zniknie sama. Objawy mogą jedynie złagodnieć na pewien okres.

Jak zapobiegać grzybicy pochwy?

W celu zapobiegania grzybicy pochwy i ochrony przed nawracającymi infekcjami intymnymi ważne jest wyłączanie czynników, które sprzyjają rozwojowi grzybów.

W utrzymywaniu prawidłowej flory bakteryjnej miejsc intymnych pomagają:

• prawidłowa higiena okolic intymnych - używanie odpowiednich kosmetyków. Zbyt częste mycie okolic intymnych powoduje osłabienie naturalnej mikroflory pochwy, co zwiększa podatność na kandydozę. Przy częstszym myciu podczas menstruacji należy użyć kosmetyków o odpowiednim pH (takich też powinno używać się na co dzień), a czasem nawet wystarczy woda. Długie kąpiele najlepiej zamienić na szybki prysznic, a z pewnością nie leżeć w wannie codziennie. Do mycia nie używać gąbek, czy myjek. Wycierać się tylko własnym ręcznikiem,
• odpowiednia dieta - dobrze zbilansowana lekkostrawna dieta z ograniczeniem węglowodanów. Najlepszą pożywką dla drożdży jest cukier, dlatego warto go wyłączyć z posiłków,
• unikanie korzystania z publicznych toalet - jeśli już zaistnieje taka potrzeba to pamiętanie o tym, aby nie siadać bezpośrednio na desce sedesowej,
• ograniczenie korzystania z saun, jacuzzi, basenów,
• wspomaganie organizmu probiotykami - szczególnie w okresie obniżonej odporności i przy kuracjach antybiotykowych.
• przewiewne ubrania, bawełniana bielizna,
• podpaski nie tampony.