Jak zapobiec udarowi mózgu? Czy można się przed nim uchronić?

Udar mózgu

Udar mózgu określa się jako ostra niewydolność krążenia mózgowego, do której dochodzi na skutek niedokrwienia lub krwotoku. Objawia się ogniskowymi lub uogólnionymi zaburzeniami czynności mózgu, utrzymującymi się dłużej niż 24 godziny. Zaburzenia uogólnione prowadzą do utraty przytomności, natomiast ogniskowe charakteryzują się zanikiem funkcji neurologicznych związanych z lokalizacją zmian w mózgu.

Do klinicznych objawów udaru mózgu zaliczają się:

• niedowłady i porażenia twarzy lub kończyn,
• zaburzenia czucia,
• zaburzenia mowy,
• zaburzenia widzenia,
• zawroty głowy,
• bóle głowy,
• zaburzenia równowagi.

Wyróżnia się dwa typu udarów mózgu:

• udar niedokrwienny – charakteryzujący się zamknięciem lub zwężeniem światła naczynia mózgowego lub doprowadzającego krew do mózgowia, bywa nazywany zawałem mózgu;
• udar krwotoczny – charakteryzujący się pęknięciem naczynia mózgowego i wylewem krwi w obrębie mózgowia, dlatego udar krwotoczny potocznie nazywany jest „wylewem”.

Zarówno niedokrwienny jak i krwotoczny udar mózgu wymaga bezwzględniej hospitalizacji, ponieważ jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu.

Reklama

Przyczyny udaru mózgu

Udar mózgu jest chorobą o zróżnicowanej etiologii. Udar niedokrwienny najczęściej jest konsekwencją miażdżycy, czyli pogrubienia i stwardniania naczyń krwionośnych. Czynnikami prowadzącymi do rozwoju miażdżycy jest nadciśnienie tętnicze, za wysokie stężenie cholesterolu oraz cukrzyca. Udar niedokrwienny może też być spowodowany zatorem pochodzącym z serca. Powstawanie skrzeplin w sercu jest najczęściej efektem migotania przedsionków – dość powszechnej choroby serca. Skrzeplina tworzy się także u pacjentów po przebytym zawale mięśnia sercowego.

Wśród przyczyn udaru krwotocznego mózgu wymienia się:

• nieleczone nadciśnienie tętnicze,
• nieleczoną cukrzycę,
• pęknięcie tętniaka mózgu.

Reklama

Jak uniknąć udaru mózgu?

Udar mózgu jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonów na świecie. Zwykle przychodzi nagle, ale znając czynniki ryzyka, można próbować mu zapobiec. W jaki sposób? Niezwykle ważne jest leczenie chorób, które prowadzą do udaru mózgu. Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, chorobami serca, za wysokim poziomem cholesterolu oraz miażdżycą powinni bezwzględnie się leczyć oraz wykonywać badania diagnostyczne. Ponadto wyróżnia się tzw. objawy ostrzegawcze udaru, których nie wolno lekceważyć. Często zanim dojdzie do ostrej niewydolności krążenia mózgowego pojawiają się charakterystyczne objawy zwiastujące udar, które samoistnie ustępują.

Uwagę pacjenta powinny zwrócić:

• zaburzenia czucia po jednej stronie ciała,
• opadanie kącika ust,
• osłabienie kończyn po jednej stronie ciała,
• zaburzenia mowy,
• zaburzenia widzenia,
• zawroty głowy.

Szacuje się, że u 10 procent chorych w ciągu miesiąca od wystąpienia objawów ostrzegawczych dochodzi do udaru mózgu.

Reklama

Udar mózgu - pierwsza pomoc

Postępowanie z osobą po przebytym udarze mózgu:

1. Jeżeli zauważysz u osoby objawy mogące wskazywać na udar jak najszybciej wezwij służby medyczne (nr 999 lub 112) dokładnie podając objawy oraz czas ich wystąpienia (będzie to istotne dla późniejszego leczenia). Czynnikiem warunkującym późniejszą skuteczną rehabilitację jest czas, w jakim poszkodowany trafia na neurologię.
2. Oceń podstawowe parametry życiowe takie jak: oddychanie, krążenie, stan przytomności. Jeśli chory nie oddycha udrożnij drogi oddechowe według schematu opisanego w artykule Resuscytacja krążeniowo-oddechowa.
3. Jeżeli u chorego wystąpił atak padaczkowy postępuj według schematu opisanego w artykule Utrata przytomności.
4. Kontroluj temperaturę ciała chorego – zapobiegaj nagłym zmianom temperatur.
5. Jeżeli chory jest nieprzytomny, ale ma zachowany oddech i krążenie – zastosuj ułożenie w pozycji bezpiecznej opisane w artykule Utrata przytomności.
6. Kontroluj stan chorego do czasu przybycia służb medycznych.

Reklama

Profilaktyka udaru mózgu

Nie tylko pacjenci w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia udaru mózgu powinni wykonywać badania diagnostyczne. Do ostrej niewydolności krążenia mózgowego może dojść także u osoby zdrowej. Dlatego każdy powinien okresowo kontrolować:

• ciśnienie krwi,
• stężenie cholesterolu
• oraz poziom cukru we krwi.

W profilaktyce udaru mózgu ważne jest odstawienie używek. Zwłaszcza palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu znacząco podnoszą ryzyko udaru mózgu. Warto także pamiętać, że prawdopodobieństwo wystąpienia niewydolności krążenia mózgowego jest mniejsze u osób regularnie uprawiających sport, odżywiających się zdrowo, unikających stresu, a także dbających o dobry sen.

Reklama

Jak zapobiec udarowi mózgu? Zrób w domu EKG

W profilaktyce udaru mózgu ważna jest diagnostyka. Należy pamiętać, że niektóre badania diagnostyczne można wykonać samodzielnie w domu. Zwłaszcza pacjenci z nadciśnieniem tętniczym powinni prowadzić dzienniczek pomiaru ciśnienia. Na rynku medycznym pojawił się w ostatnim czasie ciśnieniomierz z możliwością przeprowadzenia badania EKG w warunkach domowych. Dzięki urządzeniu Veroval 2 w 1 można sprawdzić pracę serca w dowolnym miejscu i czasie w zaledwie 30 sekund. Wynik badania jest przekazywany użytkownikowi w prosty i intuicyjny sposób. Co bardzo istotne, ciśnieniomierz Veroval 2 w 1 jest w stanie wykryć migotanie przedsionków, będące jedną z głównych przyczyn niedokrwiennego udaru mózgu.