Życie ludzkie można podzielić na trzy etapy: dzieciństwo, dorosłość i starość. Każdy etap rządzi się własnymi prawami, bo różne są cele, jakie musi spełnić. Starość, choć jest ostatnim okresem życia, wcale nie musi być pasywna. Traktowana jako mało atrakcyjna, jest przecież naturalną fazą życia.
Choć starzenie się jest nieuchronne, można przyspieszyć ten proces niewłaściwym stylem życia czy niedogodnymi warunkami środowiskowo - bytowymi. Bo nie tylko choroby wpływają na szybkość starzenia. Zanieczyszczone powietrze, woda, radiacja, niewłaściwe żywienie, używki, stres - to wszystko może prowadzić do znacznego skrócenia życia człowieka. Poniżej opisane zostaną zmiany zachodzące w ludzkim organizmie w wieku starczym.
Starzenie zaczyna się wcześnie
W naszych komórek w wyniku starzenia dochodzi do ogromnej liczby zmian. Kończy się etap, kiedy organizm przygotowany był, aby sprostać celom prokreacyjnym. Starość zamyka tą fazę. Jeśli każda zmiana przybliża nas do starości, to tak naprawdę starość zaczyna się znacznie wcześniej niż sobie to wyobrażamy.
Już po 30 rż pojawiają się pierwsze zmarszczki czy siwe włosy. Z każdym rokiem przybywa nowych dolegliwości. Odpowiedź wydaje się prosta - człowiek jak wszystko na świecie, także się zużywa. Traci zdolność do akomodacji oka i wyraźnego widzenia, zaczyna mieć kłopoty ze słyszeniem niektórych dźwięków, wypadają mu zęby i włosy, marszczy się skóra, wiotczeją mięśnie, sztywnieją naczynia krwionośne i kruszeją kości. Szwankuje pamięć, a organizm staje się bardziej podatny na choroby, które przezwyciężyłyby we wcześniejszych okresach życia.
Reklama
Starość pogarsza wzrok, słuch i smak
Z biegiem lat wzrok ulega pogorszeniu, widziane przedmioty ulegają rozmazaniu, tracą na ostrości, przestaje być widoczny mały druk. ¾ seniorów ma problemy z widzeniem rzeczy blisko (stają się dalekowzroczni), a u znacznej grupy rozwija się katarakta. Problemy ze słuchem zauważa, co trzecia osoba powyżej 65 roku życia. Seniorzy skarżą się także na pogorszenie zdolności rozpoznawania zapachów i smaków.
Reklama
Starzenie się skóry
Zmarszczki pojawiają się na twarzy znacznie wcześniej niż w samej starości. Na powstanie wpływ mają ekspresja mimiczna, zanik podskórnej wyściółki tłuszczowej i zmniejszająca się elastyczność skóry. Dzieje się tak, dlatego, że u starszych osób spada metabolizm, coraz wolniej zastępowanie są starsze komórki nowymi, a wszelkie rany goją się wolniej. Na skórze osób po 70 roku życia zauważyć można punkty ciemniejszego pigmentu oraz tzw. plamy starcze (przebarwienia).
Reklama
Włosy siwieją i słabną
Piękne wcześniej, lśniące, pełne koloru włosy, po 60 rż robią się siwe, matowe. Dlaczego tak się dzieje? Otóż za barwę włosa odpowiadają melanocyty, które w upływem czasu przestają spełniać swoje funkcje i obumierają. Zmniejsza się także wydajność mieszków włosowych. Włosy nie regenerują się tak szybko jak w czasach młodości, stają się za to cienkie i łamliwe.
Osoby starsze tracą włosy na rękach i nogach, ale za to owłosienie może pojawić się w innych mało wygodnych miejscach. U mężczyzn można zauważyć sztywne i szorstkie włosy w uszach, brwiach czy w nosie. Kobiety natomiast skarżą się na pojawiające się owłosienie na podbródku i górną wargą.
Reklama
Kości w starości
Układ kostny osób starszych przestaje być wytrzymały na urazy i złamania. Kości ulegają demineralizacji, co wpływa także na ich masę. Po 60 roku życia kości mogą być nawet aż o 8% lżejsze, u mężczyzn to odchylenie od normy wynosi 3%. Dlatego powszechnym problemem geriatrycznym jest złamanie szyjki udowej.
Reklama
Stawy sztywnieją
Miejsca styku kości – stawy, z biegiem czasu także ulegają zużyciu. Stopniowo ubywa kolagenu i elastyny – substancji odpowiedzialnych za sprawne poruszanie. Powstają twarde chrząstki, zwapnienia. Chrząstka staje się coraz cieńsza i bardziej podatna na urazy.
Reklama
Mózg maleje
Mózg człowieka starzeje się nierównomiernie. Wraz z wiekiem zmniejsza się wielkość i ciężar tkanki mózgowej.
Obserwuje się zanik neuronów, co objawia się spadkiem koncentracji, kłopotami z pamięcią czy snem. Spada także liczba komórek Purkinjego w móżdżku, co skutkuje upośledzeniem funkcji motorycznych. Zmniejszenie ilości komórek nerwowych wiąże się ze zmniejszeniem przepływu krwi w mózgu, osłabieniem wchłaniania glukozy i tlenu.
Zanik mięśni
Mięśnie stanowią tkankę, której degradacja zależy od trybu życia. Zanik mięśni obserwuje się i u osób intensywnie uprawiających sporty, przechodzących kilkakrotne kontuzje i takich, które zupełnie nie ćwiczyły. W pierwszym przypadku spadek siły i masy mięśnia może być wynikiem znacznej degradacji, natomiast w drugim przypadku przyczyną jest brak używania mięśnia.
Płuca zmniejszają objętość
Wraz z postępującym procesem starzenia się zwiększa się ilość powietrza zalegającego w płucach, a w konsekwencji zmniejsza się zdolność oddychania. Organizm dostaje mniejszą ilość tlenu. W wiekiem u człowieka obserwujemy obniżenie objętości, giętkości i elastyczności płuc. Jest to wynikiem zmian kolagenowych w tkance płuc. Ponadto z wiekiem dochodzi do osłabienia mięśni oddechowych, międzyżebrowych oraz przepony.
Układ krwionośny starzeje się pierwszy
Starzenie układu krwionośnego zaczyna się najpierw od naczyń. Naczynia doprowadzające krew do serca stają się w upływem lat mało elastyczne. Często są zaczopowane złogami cholesterolowymi. Serce w takim przypadku musi więcej pracować żeby przepompować taką samą ilość krwi. Większa praca serca to także większe uszkodzenie komórek i większe zapotrzebowanie organizmu na tlen.
Układ pokarmowy i wydalniczy spowalnia
Perystaltyka jelit ulega znacznemu osłabieniu. Produkowane są również mniejsze ilości soków trawiennych, co sprzyja często występujących obstrukcjom.
W przypadku nerek zmniejsza się zarówno ich wymiar jak i wydajność. Krew w związku z tym gorzej jest oczyszczana ze szkodliwych substancji. Filtracja nerek u człowieka w wieku starczym spada o 50% procent w porównaniu z % poziomem filtracji u dwudziestolatka.
Układ rozrodczy też się starzeje
Hormony płciowe pełnią olbrzymią rolę szczególnie w życiu kobiety. Wraz ze spadkiem w ich produkcji kończy się zdolność posiadania potomstwa, czyli pokwitanie. Zmiany jednak nie dotyczą tylko i wyłącznie układu rozrodczego, obejmują cały organizm kobiety.
I tak, skóra kobiet staje się wówczas bardziej wiotka, piersi robią się obwisłe, natomiast w tali, ramionach i udach odkłada się tłuszcz. Zmiany w wydzielaniu hormonów u mężczyzn nie są tak dotkliwe dla ich układu rozrodczego. Mężczyzna nawet po 60 r.ż. jest w stanie spłodzić dziecko.
bm
