Prawidłowy kolor stolca
Barwa, konsystencja czy zawartość, potrafią wzbudzić zainteresowanie, a często również niepokój. I słusznie!
Należy pamiętać, że świadczą one o stanie zdrowia, a zmiany prawidłowego koloru stolca mogą wskazywać na różne schorzenia. Kolor kału zależy od wielu czynników, w tym przede wszystkim od spożywanych pokarmów i wypijanych płynów.
Stolec składa się bowiem z wody, pokarmu oraz bakterii. Właściwy kał to brązowy (od barwy jasno- do ciemnobrązowej). Ponadto zdrowy kał powinien być dobrze uformowany (ani zbyt miękki, ani za twardy) i nie zawierać widocznych resztek pokarmowych.
Kał można podzielić na:
- czarny (smoliste),
- czerwony,
- żółty,
- tłuszczowy,
- biały,
- zielony.
Jego barwa nie zawsze musi stanowić powód do niepokoju, ponieważ barwa masy kałowej najczęściej zależy od rodzaju produktów zawartych w diecie.
Jednak, kiedy:
- zmiana koloru utrzymuje się dłużej niż kilka dni, chociaż dieta jest zróżnicowana,
- stolce są źle uformowane, zbyt luźne, bądź zbyt gęste (pojawiają się biegunki lub zaparcia),
- zmianie koloru stolca towarzyszą inne dolegliwości, jak chociażby bóle brzucha należy udać się do lekarza, które zleci odpowiednie badania i zdiagnozuje problem.
Reklama
O czym świadczy kolor kału?
Czarny stolec
Co oznacza czarny stolec? Taki kolor zawsze powinien wzbudzić niepokój, gdyż może świadczyć o niebezpiecznych schorzeniach. Najpoważniejszą przyczyną czarnego zabarwienia stolca jest krwawienie z przewodu pokarmowego, które może być spowodowane:
- chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy,
- żylakami przełyku,
- owrzodzeniem przełyku,
- pęknięciem błony śluzowej żołądka.
Objaw ten nasuwa również podejrzenie choroby zapalnej jelit lub nowotworu jelita. Po stwierdzeniu u siebie takiego objawu nie należy jednak wpadać od razu w panikę. Nie zawsze bowiem świadczy on o krwawieniu, a jego przyczyną niekoniecznie musi być choroba.
Czarny kał może też wystąpić po spożyciu niektórych produktów, takich jak:
- czarne jagody,
- wiśnie,
- buraki,
jak również po stosowaniu preparatów żelaza, związków bizmutu oraz innych barwiących środków farmakologicznych.
W celu weryfikacji pochodzenia niepokojącego zabarwienia kału pomocne jest wykonanie testu na obecność krwi utajonej w stolcu, który jest prosty w użyciu i dostępny niemal w każdej aptece bez recepty.
Jeśli badanie wyjdzie pozytywnie, należy koniecznie zgłosić się do lekarza!
Źródło: Opracowanie własne
Zielony stolec
Zielony stolec może być też symptomem wielu poważnych chorób, ale niekoniecznie musi być związany z konkretnym schorzeniem.
Co oznacza zielona kupa? Może pojawić się w przypadkach.
- Zatruć pokarmowych, np. salmonellozy - zmianie zabarwienia kału towarzyszy wówczas biegunka, bóle brzucha, nudności i wymioty, wysoka gorączka, bóle głowy i ogólne złe samopoczucie. W przypadku zaobserwowania u siebie podobnych objawów należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
- Zespołu jelita drażliwego.
- Wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
- Choroby Leśniowskiego-Crohna.
- Zaburzenia wchłaniania.
- Alergii pokarmowych.
- Zakażeń pasożytniczych.
- Celiakii.
Na zielony kolor kału ma również wpływ żółć, która przechodząc przez jelito, zmienia swój kolor z zielonego na żółty, a następnie pod wpływem flory bakteryjnej przewodu pokarmowego – na brązowy, skąd bierze się prawidłowy kolor stolca.
Zielone zabarwienie stolca może być spowodowane przyśpieszeniem przejścia treści pokarmowej przez jelito, które sprawia, że żółć nie zdąży zmienić barwy z zielonej na brązową. Taki stan rzeczy może mieć miejsce np. podczas stosowania środków przeczyszczających.
Oprócz przyspieszonego pasażu treści pokarmowej przez jelito zmiana koloru stolca na zielony może być też wywołana antybiotykoterapią, która prowadzi do zaburzenia naturalnej flory jelitowej i pojawienia się niekorzystnych mikrobów, których działalność wpływa na barwę kału.
Z tego względu podczas stosowania antybiotyków niezwykle istotne jest równoczesne przyjmowanie probiotyków oraz spożywanie jogurtów i kefirów.
Zielony kolor mas kałowych może też wystąpić w sytuacji, gdy spożywamy zbyt duże ilości produktów zawierających chlorofil – zielony barwnik występujący w roślinach, a więc w sałacie, szpinaku, kapuście, brokułach, a także w wielu spożywanych przez nas suplementach diety.
Obowiązuje zasada, że jeżeli zmianie zabarwienia stolca na zielony nie towarzyszą żadne inne objawy, z lekarzem należy skonsultować się, jeśli barwa stolca nie powróci do normy w przeciągu 2–3 dni.
Reklama
Zielona kupka u dziecka
Zielona kupka u niemowlaka w większości przypadków nie oznacza zmian chorobowych. Pierwszy stolec wydalony przez noworodka to tzw. smółka, która charakteryzuje się ciemnozielonym kolorem oraz gęstą, kleistą konsystencją.
Po smółce pojawiają się u malucha tzw. stolce przejściowe, które przyjmują zazwyczaj zielono-brunatne bądź zielono-żółte zabarwienie.
Również karmienie noworodka piersią ma wpływ na kolor kału, który często jest zielony. Zielona kupka bywa również odzwierciedleniem diety malucha.
Gdy jednak zielony stolec pojawi się u starszego dziecka (np. dwu-, trzyletniego), może stanowić objaw m.in. infekcji bakteryjnych bądź wirusowych, żółtaczki, stanu zapalnego, zakażenia grzybiczego, podwyższonego poziomu żelaza, zatrucia pokarmowego, alergii pokarmowej, czy niewłaściwego wchłaniania jelitowego.
Reklama
Jasny kolor stolca
Co oznacza jasny stolec? Występuje przeważnie w przypadku dolegliwości ze strony dróg żółciowych. W przypadku utrudnionego odpływu żółci produkowanej w wątrobie do światła przewodu pokarmowego, może dojść do cholestazy (żółtaczki pozawątrobowej).
Odbarwiony, biały stolec będzie w tym przypadku objawem braku bilirubiny.
Przyczyn takiego stanu rzeczy może być bardzo wiele. Do najbardziej powszechnych należą:
- kamica przewodów żółciowych,
- rak głowy trzustki,
- zwężenie dróg żółciowych spowodowane stanem zapalnym lub procesem
- nowotworowym,
- infekcyjne zapalenia wątroby,
- rzadziej ciąża (tzw. cholestaza ciężarnych),
- niektóre leki,
- choroby metaboliczne, takie jak np. mukowiscydoza.
Odbarwienie kału często jest połączone z występowaniem ciemniejszego koloru moczu. Ponadto do objawów ogólnych towarzyszących cholestazie zaliczamy: świąd skóry, żółtaczkę, zaburzenia trawienia, powiększenie wątroby i śledziony.
Jeśli pacjent zaobserwuje u siebie odbarwienie stolca z towarzyszącym zażółceniem twardówki oka lub uporczywym świądem skóry, powinien niezwłocznie zgłosić się do lekarza!
Reklama
Żółty stolec
Żółty stolec u dorosłej osoby, który utrzymuje się przez dłuższy czas, może być oznaką wielu chorób, w szczególności ze strony układu pokarmowego.
Żółty wygląd stolca może wskazywać na:
- choroby trzustki (niedobór enzymów trawiennych, nowotwór trzustki, celiaklia),
- choroby wątroby,
- schorzenia pęcherzyka żółciowego (stan zapalny, kamica pęcherzyka żółciowego),
- nieprawidłową pracę jelit,
- mukowiscydozę.
W przypadku rozwoju stanów chorobowych, poza zmianą koloru kupy na żółty, mogą wystąpić silne bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, brak łaknienia, osłabienie, czy podwyższona temperatura. Wszystko zależy od rozwoju konkretnego schorzenia, które daje dodatkowe swoiste objawy.
Żółtawy, połyskliwy stolec, na którego powierzchni można zaobserwować kropelki tłuszczu, może oznaczać tzw. stolec tłuszczowy. Podstawą do wizyty u lekarza staje się przewlekły stan występowania takiej formy kału, bowiem istnieje wówczas podejrzenie niewydolności lub raka trzustki, choroby jelit, czy celiakii.
Są również sytuacje kiedy żółty wygląd stolca nie musi oznaczać zmian chorobowych w organizmie, a jest spowodowany dietą bogatą w karoten. Ten naturalny barwnik znajduje się przede wszystkich w marchewce, ale również w pomidorach, papryce, melonie, czy szpinaku.
