Czym jest kac?
Kac to złe samopoczucie fizyczne i psychiczne, którym towarzyszą różne dolegliwości, jak np. ból głowy, zgaga lub wymioty. Występuje on na drugi dzień po epizodzie spożycia nadmiernej ilości alkoholu. Kac zazwyczaj trwa od kilku do 24 godzin, jednak zdarza się, że jego czas wynosi nawet 2 czy 3 dni. Jest to kwestia zależna od płci, wieku, wagi i innych czynników.
Prawdopodobnie większość doświadczyła go chociaż raz w swoim życiu. Jak wynika z badań ankietowych przeprowadzonych przez Jana Chodkiewicza wśród studentów łódzkich szkół wyższych, prawie 50 proc. badanych w czasie studiowania upiło się więcej niż jeden raz, a ponad 20 proc. studentów kilkakrotnie lub częściej.
Co warto podkreślić, jedynie 1 proc. studentów odpowiedziało, że nie pije alkoholu pod żadną postacią.
Czym jest i na czym polega kac? Najprościej rzecz ujmując, to wszelkie negatywne skutki wypicia nadmiernej ilości alkoholu etylowego, występujące zazwyczaj następnego dnia po konsumpcji alkoholu.
Reklama
Jakie są przyczyny kaca?
Generalnie alkohol etylowy jest dla organizmu trucizną, zwłaszcza dla wątroby, która odpowiada za metabolizm etanolu.
Droga wypitego trunku jest następująca: najpierw trafia on do żołądka i jelit, skąd przedostaje się do krwioobiegu, a następnie do wątroby, która przekształca alkohol w aldehyd octowy, który następnie jest przekształcany w kwas octowy, a ten w dwutlenek węgla i wodę.
Aldehyd octowy jest silnie toksyczny dla wątroby i może prowadzić do uszkodzenia komórek wątrobowych. Ponadto w trakcie tych przemian metabolicznych wytwarzają się wolne rodniki tlenowe, które także są zdolne do uszkadzania komórek. Co bardzo istotne, nagromadzenie w organizmie aldehydu octowego jest jedną z podstawowych przyczyn kaca.
Podstawowymi czynnikami, które mają wpływ na powstanie kaca są:
- odwodnienie,
- hiperglikemia,
- zatrucie aldehydem octwoym,
- niedobór witaminy B12 i glutaminiany;
Szacuje się, że zdrowa wątroba jest w stanie przetworzyć 10 gramów czystego alkoholu w ciągu godziny. Taką zawartość czystego alkoholu ma około 200 ml 5-procentowego piwa, 25 ml 40-procentowej wódki i 100 ml 10-procentowego wina. Ilość alkoholu wypita w nadmiarze, czyli oczekująca na przetworzenie w wątrobie, jest możliwa do zmierzenia w wydychanym powietrzu lub we krwi.
Zasadniczo im wyższe stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu lub we krwi, tym większe ryzyko pojawienia się kaca następnego dnia.
Warto posłużyć się tutaj definicjami stanu nietrzeźwości z kodeksu karnego. Stan nietrzeźwości zachodzi wtedy, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, zaś zawartość alkoholu w 1 dm sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Reklama
Objawy kaca
Złe samopoczucie po alkoholu może mieć różnoraką postać. Najczęściej objawia się poprzez:
- ból głowy,
- nieustające uczucie pragnienia,
- suchość w jamie ustnej,
- nadwrażliwość na światło i hałas,
- ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu,
- brak apetytu,
- nudności lub wymioty,
- bóle mięśni.
Podstawowe objawy kaca alkoholowego są wywołane obecnością w organizmie aldehydu octowego. To właśnie ten związek powoduje nudności, wymioty i bóle głowy. Wymiotowanie na kacu to swoisty odruch obronny organizmu, który stara się ochronić tkanki przed uszkodzeniami, pozbywając się toksycznych substancji.
Ból głowy na kacu może ponadto być spowodowany nie tylko obecnością aldehydu octowego, ale także czystego alkoholu, który po wchłonięciu do krwioobiegu powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, także tych otaczających mózg, co może skutkować dolegliwościami bólowymi.
Ból mięśni po alkoholu jest z kolei spowodowany zaburzeniami elektrolitowymi. Alkohol wykazuje działanie moczopędne przez co doprowadza do odwodnienia organizmu. Wraz z wodą z organizmu wydalane są także cenne mikro i makroelementy oraz witaminy.
Po nocy zakrapianej alkoholem w organizmie będzie brakować witamin z grupy B, magnezu, potasu, wapnia i cynku. W efekcie czego mogą pojawić się bóle mięśniowe i skurcze. Odwodniony organizm domaga się nawodnienia, co można rozpoznać po suchości w jamie ustnej.
Reklama
Co zrobić, żeby nie mieć kaca?
Wiele osób poszukuje informacji o tym, jak uniknąć kaca. W Internecie można znaleźć wiele porad w tym zakresie. Internauci dzielą się wiedzą odnośnie tego, co robić, aby nie mieć kaca dzień po imprezie, jednakże niegasnąca popularność tej tematyki zdaje się być potwierdzeniem tego, że skuteczna metoda zapobiegania kaca nie istnieje.
Większość osób z pewnością zgodzi się z poglądem, że jedynym skutecznym sposobem na uniknięcie kaca jest picie z umiarem. Nie zawsze jednak sprawdza się to w praktyce, gdyż wpływ alkoholu na organizm zmienia się pod wpływem różnych czynników. Wypicie takiej samej dawki alkoholu raz może doprowadzić do kaca, a innym razem nie.
Wynikać to może z przemęczenia organizmu, dlatego przed imprezą zakrapianą alkoholem należy wyspać się odpowiednio długo.
W ciągu dnia poprzedzającego picie alkoholu warto się najeść. Zalecane są zwłaszcza produkty bogate w witaminę C, a także tłuste potrawy. Tłuszcz znajdujący się pokarmach tworzy bowiem w żołądku i jelitach warstwę, które spowalnia wchłanianie alkoholu. W takich potrawach powinny znaleźć się także węglowodany i białko.
Witamina C z kolei jest antyoksydantem, czyli związkiem pomagającym zwalczyć wolne rodniki, wytwarzane w czasie metabolizowania alkoholu. Warto także pamiętać, że sposób działania alkoholu na organizm jest uzależniony od wagi ciała, płci oraz historii picia.
Reklama
Po jakim alkoholu nie ma kaca?
To, czy następnego dnia pojawi się kac czy nie, zależy także od rodzaju wypitego alkoholu, jego ilości oraz szybkości picia. Jeżeli chodzi o rodzaj trunku, to przyjmuje się, że jasne alkohole powodują mniejszego kaca niż ciemne [Carlton K. Erickson].
Oznacza to, że kac po winie białym czy wódce powinien być mniejszy niż po winie czerwonym czy po whisky.
Większego kaca można się także spodziewać po gazowanych napojach alkoholowym, czyli po piwie czy szampanie. Dwutlenek węgla znajdujący się w tych trunkach powoduje szybsze upijanie się, a dodatkowo może nasilać dolegliwości gastryczne. Jednakże samopoczucie będzie zależało od ilości wypitego alkoholu z bąbelkami.
Co warto podkreślić, teoretycznie wódka należy do alkoholi jasnych, które powodują nieco mniejszego kaca, ale zazwyczaj jest ona spożywana w połączeniu z innymi napojami, często gazowanymi, które mogą nasilać złe samopoczucie następnego dnia.
Reklama
Co jest dobre na kaca?
Zastosowanie się do powyższym rad nie zawsze chroni przed pojawieniem się negatywnych skutków picia alkoholu. Wówczas z pomocą przychodzą metody na kaca. Co warto podkreślić, co kraj, to inny obyczaj radzenia sobie z poalkoholowym bólem głowy czy innymi dolegliwościami.
Co najlepiej na kaca polecają Polacy? Co jeść na kaca? Wśród metod prym wiedzie zjedzenie pożywnego śniadania, najlepiej składającego się z jajek, które zawierają cysteinę pomocną w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Zaleca się także, by zjeść następnego dnia produkty, zawierające cukier, który dostarczy energii potrzebnej między innymi do spalania alkoholu.
Dobrze, jeśli będą to produkty stopniowo uwalniające cukier do krwi, a przy okazji zawierające białko, potas i magnez. Do takich zaliczają się płatki zbożowe, musli z jogurtem naturalnym, orzechy, banany.
Dobre na kaca jest też nawodnienie organizmu. Należy jednak zaznaczyć, by dzień po spożywaniu trunków pić przede wszystkim wodę. Można dodatkowo zaopatrzyć się w elektrolity na kaca, które uzupełnią niezbędne makro i mikroelementy, wypłukane z organizmu na skutek picia alkoholu. Nawodnienie w takiej syutacji jest najważniejsze.
Kolejnym domowym sposobem na kaca, praktykowanym przez Polaków, jest chłodny prysznic, który nie tylko orzeźwi, ale dodatkowo zwęzi naczynia krwionośne. Polacy polecają także kawę, ponieważ znajdująca się w niej kofeina także przyczynia się do zwężenia naczyń krwionośnych.
Podczas trwania kaca warto także wybrać się na spacer, który pomoże dotlenić wyczerpany po imprezie organizm.
Reklama
Leki na kaca
Co o leczeniu kaca mówi nauka? Na próżno szukać fachowej literatury dotyczącej niwelowania skutków wypicia dużej ilości alkoholu. Specjaliści skupiają się raczej na negatywnych skutkach alkoholizmu aniżeli jednorazowego upojenia alkoholowego.
Można jednak znaleźć informacje odnośnie zażywania tabletek na kaca. Lekarze podkreślają, by nie zażywać tabletek przeciwbólowych dzień po piciu alkoholu, zwłaszcza tych, które zawierają paracetamol, gdyż może to wpłynąć bardzo niekorzystnie na pracę wątroby oraz nerek.
Zaś niesteroidowe leki przeciwzapalne w połączeniu z etanolem mogą doprowadzić do uszkodzenia błony śluzowej żołądka.
Poszukując odpowiedzi na pytanie, co pomaga na kaca, warto skupić się na domowych sposobach aniżeli leczeniu farmakologicznym. Należy pamiętać, że wszystkie dolegliwości odczuwane na skutek wypicia zbyt dużej ilości alkoholu zazwyczaj samoistnie ustępują, dlatego nie wymagają specjalistycznego leczenia.
Wyjątek stanowią stany nagłe, które mogą być spowodowane nadmierną ilością alkoholu, do których zalicza się m.in. ostre zapalenie trzustki.
Należy jednak zaznaczyć, że schorzenie manifestuje się ostrym, bardzo uporczywym bólem brzucha zlokalizowanym po lewej stronie (dokładnie w nadbrzuszu) i promieniującym do pleców. Objawy ostrego zapalenia trzustki są zazwyczaj tak silne, że trudno je zbagatelizować.
W przypadku wystąpienia takich dolegliwości należy jak najszybciej wezwać lekarza lub pojechać na szpitalny oddział ratunkowy. Podczas typowego kaca wskazany jest jedynie odpoczynek, sen i nawadnianie organizmu, zaś w przyszłości większy umiar w piciu alkoholu, niezależnie od okoliczności.
