Okres wakacyjny większości kojarzy się z przyjemnością i odpoczynkiem. Niestety problemy zdrowotne i choroby nie wybierają miejsca. Dobrze zatem wcześniej pomyśleć o możliwościach ubezpieczenia zdrowotnego, jakie oferuje NFZ w trakcie pobytu poza granicami Polski.
Karty EKUZ dają ochronę zdrowotną, ale w ściśle określonym zakresie. Wydawane są na precyzyjnie określonych zasadach i podlegają szczegółowym przepisom prawnym. Znajomość tej tematyki, krok po kroku, pozwoli uniknąć problematycznych sytuacji w czasie ewentualnej choroby.
Czym jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego pozwala na korzystanie ze świadczeń zdrowotnych w krajach Unii Europejskiej (EU) oraz krajach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Zasady ogólne wydawania takiej karty i możliwości korzystania z tego dokumentu określa precyzyjnie decyzja nr S1 z dnia 12 czerwca 2009 r. dotycząca Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego, wydana przez Komisję Administracyjną ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Zdrowotnego. Ten organ działa w oparciu o przepisy Parlamentu Europejskiego, szczegółowo regulując uprawnienia w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych osób, posiadających ubezpieczenie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia oraz członków ich rodzin. Dzięki takim rozwiązaniom prawnym Unia Europejska, na podstawie traktatu o UE i traktatu o funkcjonowaniu UE wprowadziła jedną z kluczowych zasad współpracy państw w ramach Unii, a mianowicie zasadę koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w tym także zdrowotnego.
Reklama
Co obejmuje Europejska Karta Zdrowia?
EKUZ jest potwierdzeniem posiadania ubezpieczenia w ramach NFZ, które może być wykorzystywane w innych krajach, niż Polska. Takie ubezpieczenie zdrowotne obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej i państwach członkowskich EFTA, do których zaliczają się:
- Islandia,
- Liechtenstein,
- Norwegia,
- Szwajcaria.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w art. 51 wyraźnie określa, iż EKUZ potwierdza prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, przysługujące na terytorium innym niż Rzeczpospolita Polska. Wydanie karty EKUZ odbywa się na zasadach i w zakresie, określonych w przepisach o koordynacji.
Reklama
Jak wyrobić kartę EKUZ?
Europejska Karta Zdrowia jest wydawana, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przez oddział wojewódzki funduszu zdrowia, wskazany w zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, zgodnie z art. 51 pkt. 1 i 2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ta karta zastępuje już od 2002 r. papierowe formularze. Jej zadaniem jest uproszczenie procedur, bez zmian w zakresie praw i obowiązków osoby ubezpieczonej.
Wspomniany dokument ma postać plastikowej karty, bez zdjęcia i uprawnia do świadczeń w ramach opieki zdrowotnej, głównie w trakcie wyjazdów w celach turystycznych. W przypadku wyjazdów zagranicznych w celach zarobkowych warto posiadać dodatkowe ubezpieczenie do pracy zagranicą, w rozszerzonym zakresie.
Oto ogólne zasady wydawania Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (zgodnie z wytycznymi Decyzji nr S1 dotyczącej EKUZ z 2009 r.):
- karta musi odpowiadać jednolitemu wzorowi, określonemu przez Komisję Administracyjną,
- dokument jest osobista kartą, wystawiana na nazwisko jej posiadacza i tylko tej osoby dotyczy,
- karta jest wydawana bezpłatnie,
- przysługuje osobom, posiadającym ubezpieczenie zdrowotne w ramach NFZ,
- okres ważności karty jest dokładnie określany przez powołane do tego instytucje państwowe i podany na karcie,
- karta jest ważna do momentu, w którym nie upłynął podany na niej okres ważności,
- możliwość korzystana z tego dokumentu tylko w przypadkach pobytu czasowego zagranicą,
- zakaz używania karty, gdy celem zagranicznego pobytu jest tylko i wyłącznie uzyskanie opieki zdrowotnej poza terenem Rzeczypospolitej Polskiej.
Prawo do skorzystania z publicznej opieki lekarskiej za granicami Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje tylko w przypadkach niezbędnych i w ramach bezpłatnej zagranicznej służby zdrowia. Korzystanie ze świadczeń płatnych na obszarze danego państwa niestety nie podlega zwrotowi kosztów przez NFZ. Posiadanie takiej karty gwarantuje duże bezpieczeństwo medyczne w trakcie wyjazdów. Pierwszym krokiem do uzyskania EKUZ jest złożeniewniosku o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Reklama
Wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego
EKUZmoże być wydana wyłącznie osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego.Aby ją otrzymać należy wypełnić wniosek i go podpisać. Na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia znajdują się druki wniosków do pobrania. Wniosek można złożyć także przez IKP. Aby uniknąć błędów warto zapoznać się wcześniej z przygotowanymi wzorami i instrukcjami, jak wyrobić kartę EKUZ.
Przepisy prawa przewidują 2 rodzaje wniosków:
- dotyczące pobytu czasowego – turystycznego, związanego z nauką lub innym dłuższym pobytem czasowym,
- dotyczące wyjazdu z związku z wykonywaniem pracy – tak zwany wyjazd pracowniczy.
W niektórych przypadkach do wypełnionego wniosku trzeba dołączyć dodatkowe dokumenty:
- uczniowie i studenci - muszą dołączyć skan legitymacji szkolnej lub studenckiej,
- osoby wyjeżdżające w związku z wykonywaniem pracy - skan dokumentu A1 ze strony internetowej ZUS. Jest to formularz potwierdzający, że pracownik podlega przepisom o zabezpieczeniu społecznym. Zadaniem tego dokumentu jest stwierdzenie opłacania składek w innym państwie. Wzór można znaleźć na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- osoby bezrobotne - skan wypełnionego dokumentu U2, pobranego z Urzędu Pracy. Każdy zarejestrowany bezrobotny z prawem do zasiłku ma prawo do poszukiwania pracy w innym kraju UE oraz prawo do transferu tego zasiłku za granicę.
Wypełniony i podpisany wniosek, wraz z dodatkowymi dokumentami, należy dostarczyć do właściwego oddziału NFZ. Zgodnie z §2 ust. 2 Zarządzenia nr 81/2020/DWM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie okresu ważności oraz trybu wydawania EKUZ w związku z pobytem czasowym w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE/EFTA, wniosek składa się w oddziale wojewódzkim NFZ ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku braku miejsca zamieszkania właściwym jest ten oddział wojewódzki, który został wybrany przy zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego (tak zwany oddział właściwy).
Przepisy wyżej wspomnianego zarządzenie Prezesa NFZ w §2.1 określają kilka możliwości złożenia takiego wniosku:
- złożenie wniosku EKUZ osobiście,
- złożenie wniosku przez osobę upoważnioną przez wnioskodawcę, ale warunkiem koniecznym jest posiadanie wypełnionego przez zainteresowanego dokumentu, upoważniającego do takiego pełnomocnictwa (druk dostępny na stronie NFZ),
- przesłanie wniosku za pośrednictwem poczty,
- złożenie wniosku za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej. Istnieje możliwość przesłania wniosku o EKUZ faksem do oddziału NFZ lub online.
Reklama
EKUZ online
Przepisy prawne z zakresu trybu postępowania o wydanie karty EKUZ dają możliwość złożenie takiego wniosku online. Jeżeli wnioskodawca ma dostęp do internetu i urządzeń skanujących , może zeskanować i przesłać mailowo wniosek, bez konieczności osobistego stawiennictwa we właściwym oddziale NFZ. Wystarczy wysłać przygotowane dokumenty na adres: ekuz@nfz.gov.pl. Warunkiem koniecznym do ich przyjęcia i rozpoczęcia procedury wyrabiania karty EKUZ przez internet jest przekazanie dokumentów podpisanych (i dotyczy to każdego sposobu składania wniosku). Bez podpisu wnioskodawcy taki wniosek nie zostanie rozpoznany.
Drugą formą wnioskowania online jest wysłanie wniosku za pomocą Elektronicznej Skrzynki Podawczej ePUAP. Co to jest ePUAP? To Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej, dzięki której wiele spraw urzędowych można załatwić bez wychodzenia z domu. Dotyczy to także składania wniosków EKUZ. Jest to bardzo wygodna forma, której nie ograniczają godziny urzędowania określonych instytucji, a bezpłatny profil zaufany zastępuje własnoręczny podpis. Na stronie www.gov.pl krok po kroku można prześledzić wszystkie etapy, konieczne do założenia bezpłatnego profilu zaufanego. Wystarczy założyć konto na ePUAP, posiadać numer PESEL i potwierdzić swoją tożsamość w internecie. Na tej stronie internetowej, w zakładce „załatw sprawy urzędowe przez internet na ePUAP” każdy w prosty sposób zarejestruje się na tej konkretnej platformie. Cała usługa jest całkowicie bezpłatna.
Reklama
Karta EKUZ – czas oczekiwania
W celu ułatwienia procedur, związanych z wydawaniem kart EKUZ została stworzona strona internetowa www.ekuz.pl, która posiada wszystkie niezbędne informacje. Odsyła ona jednocześnie do oficjalnej strony NFZ, aby szybko i bezpiecznie załatwić swoja sprawę. Czas oczekiwania jest uzależniony od sposobu złożenia wniosku. Osobista wizyta we właściwym oddziale NFZ ma jedną zaletę – Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest wtedy wydawana „od ręki”.
Wnioski nadsyłane w inny sposób (poczta, faks, droga elektroniczna) rozpatrywane są według kolejności i tutaj trzeba trochę poczekać na informację o odbiorze karty. Ale bardzo często ten czas nie przekracza 3 dni. Jedna i druga forma złożenia wniosku ma swoje zalety, a co najważniejsze, zawsze konieczność wizyty w oddziale NFZ jest jednorazowa, pod warunkiem właściwego wypełnienia wniosku o wydanie tej szczególnej karty NFZi dołączenia niezbędnych dokumentów.
Reklama
Ile jest ważna karta EKUZ?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego NFZ posiada różny termin ważności, w zależności od tego, komu została przyznana. W §1 Zarządzenia nr 81/2020/DWM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie okresu ważności oraz trybu wydawania EKUZ w związku z pobytem czasowym w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim UE/EFTA, szczegółowo określono, na jaki czas wydawane są karty EKUZ:
- pracownicy, rolnicy, przedsiębiorcy, renciści, studenci i członkowie rodzin z tych grup – 18 miesięcy,
- emeryci – 5 lat,
- bezrobotni, zarejestrowani w urzędach pracy i inni ubezpieczeni – 2 miesiące,
- nieubezpieczone kobiety w ciąży i dzieci posiadające obywatelstwo polskie albo status uchodźcy – 6 miesięcy,
- osoby, uzyskujące wsparcie pomocy społecznej na podstawie kryteriów dochodowych – 90 dni,
- kobiety w okresie połogu, posiadające obywatelstwo polskie i mieszkające w Polsce – 42 dni.
NFZ karta EKUZ to niezbędny dokument przy wyjazdach zagranicznych. Warto ją posiadać w czasie wypoczynku w krajach UE i państwach członkowskich EFTA lub w trakcie pracy zarobkowej, nauki i studiów na terytorium tych państw.
