Czy po szczepieniu może wystąpić katar?
Tradycyjna szczepionka to produkt leczniczy zawierający gotowy antygen. Jej podanie ma stymulować układ odpornościowy człowieka do wytworzenia przeciwciał, a tym samym - odporności na daną chorobę.
Dopuszczone do obiegu szczepionki są produktami przebadanymi i powinny być bezpieczne dla ludzkiego organizmu, jednak sam mechanizm ich działania wpływa na pracę układu immunologicznego, co może wywoływać różne jego reakcje.
Istnieją tzw. „niepożądane odczyny poszczepienne” (w skrócie NOP), do których należą przede wszystkim:
- gorączka,
- utrudnione oddychanie,
- zmiany skórne,
- złe samopoczucie ogólne,
- wstrząs anafilaktyczny.
Nie ma wyników badań potwierdzających tezę, jakoby katar po szczepieniu był reakcją organizmu na podaną szczepionkę. A jednak objawy takie jak wodnisty katar czy katar i kichanie niekiedy się pojawiają. Skąd zatem się biorą?
Po szczepieniu odporność może być nieco osłabiona, dlatego rośnie ryzyko występowania różnych dolegliwości. Niekiedy nieżyt nosa może być objawem rozwijającej się w organizmie infekcji, która przed podaniem szczepionki nie była jeszcze widoczna.
Zielony katar może świadczyć o stanie zapalnym zatok, przezroczysty - o zaczynającym się przeziębieniu.
Katar po szczepieniu u dzieci
Podobne objawy, jak u pacjentów dorosłych, po szczepieniu mogą wystąpić też u dzieci, w tym - u niemowląt i noworodków. U nich również chwilowy spadek formy po szczepieniu niekiedy przyczynia się do wystąpienia lub nasilenia pewnych dolegliwości.
Gdy dziecko po szczepieniu ma katar, traktuje się go jako objaw infekcji lub alergii i jako taki wymaga on konsultacji z lekarzem.
Nieżyt nosa u niemowlaka może znacząco utrudniać oddychanie, dlatego przy jego występowaniu należy dbać o drożność dróg oddechowych, np. stosując inhalacje z soli fizjologicznej.
U dziecka rocznego lub starszego stosuje się zwykle preparaty donosowe, np. żel z oksymetazoliną. Katar u niemowląt - czy to po szczepieniu czy w innych sytuacjach - należy zawsze skonsultować z pediatrą.
Reklama
Przyczyny kataru po szczepieniu
Jak już zostało wspomniane - przyczyn kataru po szczepieniu może być kilka, a nasilenie objawów niekiedy wiąże się z ogólnym osłabieniem poszczepiennym. Czy katar taki może być zaraźliwy?
To zależy od jego podłoża. Jeśli jest on spowodowany infekcją wirusową, to owszem, jeśli alergią - nie. Zwykle o nieżyt nosa, jako skutek uboczny szczepienia pytają rodzice zaniepokojeni wystąpieniem objawu u dziecka.
Wątpliwości w tym kontekście budzi np. katar po szczepieniu na:
- odrę, świnkę i różyczkę,
- grypę,
- ospę,
- żółtaczkę,
- krztusiec,
- rotawirusy,
- meningokoki,
- pneumokoki.
Popularne szczepionki (zarówno te pojedyncze, jak i tzw. szczepionki skojarzone - 5 w 1 i 6 w 1) nie wywołują kataru, dlatego jego pojawienie się akurat po ich podaniu z reguły jest kwestią przypadku i ma zupełnie inne podłoże.
Silny katar - szczególnie u dzieci - należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. Na łagodny katar u pacjentów dorosłych można zastosować spray z oksymetazoliną, który udrożnia nos i nawilża podrażnioną błonę śluzową.
Reklama
Katar po szczepieniu na COVID-19
W ostatnich latach najwięcej badań poświęconych zostało szczepionkom na COVID-19, ponieważ ze względu na sytuację pandemiczną musiały one w przyspieszonym trybie zostać dopuszczone do obiegu.
Wśród stwierdzonych skutków ubocznych tych preparatów znajdują się:
- ból w miejscu wykonania zastrzyku,
- zmęczenie,
- ból głowy,
- bóle mięśni i stawów,
- gorączka i dreszcze.
Katar po szczepieniu na koronawirusa nie jest reakcją poszczepienną, a gdy się pojawia, prawdopodobnie wywołany jest przez inny czynnik (infekcję, uczulenie, podrażnienie błony śluzowej).
Kaszel i katar po szczepieniu na COVID-19 (zarówno u dziecka, jak i osoby dorosłej) mogą świadczyć o infekcji górnych dróg oddechowych i powinny być zawsze skonsultowane z lekarzem.
Reklama
Objawy kataru po szczepieniu. Kiedy występuje i ile trwa?
Reakcja po szczepieniu może występować w różnych odstępach czasu. Przyjmuje się, że wszelkie objawy poszczepienne pojawiają się w okresie 4 tygodni od zastrzyku.
Rozwijający się w tym czasie katar nie jest jednak z reguły spowodowany samym podaniem preparatu. Czy występowanie dolegliwości zmniejsza skuteczność szczepionki?
Rozwój infekcji po szczepieniu nie powinien mieć żadnego wpływu na rezultat zastrzyku, ponieważ przeziębienie wywołuje wytwarzanie innych przeciwciał niż te, które produkowane są przez układ immunologiczny w konsekwencji szczepienia.
Kiedy występuje i ile trwa katar po szczepieniu?
Dawniej mówiło się, że leczony katar trwa tydzień, a nieleczony siedem dni. Współcześnie jednak istnieje wiele preparatów niwelujących przykre objawy kataru, a przede wszystkim - udrażniających nos i umożliwiających swobodne oddychanie.
Katar po szczepieniu - bez względu na to, czy pojawia się on 2 czy 3 dni po zastrzyku - może trwać nieco dłużej niż w innej sytuacji, ze względu na osłabienie organizmu szczepionką.
Jeśli jednak pojawia się on na skutek zwykłego przeziębienia, powinien ustąpić w tydzień lub kilka dni. Dzień czy dwa po szczepieniu pacjent może odczuwać ogólne pogorszenie samopoczucia i spadek formy, co często powoduje wrażenie nasilenia różnych dolegliwości.
Jeśli jednak utrzymują się one przez dłuższy czas, należy udać się do lekarza. Warto pamiętać, że po szczepionkach nie wszystkie leki są zalecane, dlatego terapię trzeba zawsze uzgodnić ze specjalistą.
