Zobacz nasz test inhalatorów:
Czy katar w ciąży zdarza się często?
Katar w ciąży jest częstą dolegliwością. Objawów nieżytu nosa doświadcza większość kobiet, przy czym bardzo różne może być tło tych dolegliwości. Do typowych i powszechnie znanych przyczyn należą zakażenia wirusowe i bakteryjne oraz alergie, czyli nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego na działanie określonych substancji, takich jak choćby pyłki roślin. Ale też występuje w tym szczególnym okresie życia katar ciążowy, który ma podłoże hormonalne.
Zwiększona pula czynników sprawczych oraz daleko idąca deregulacja układu odpornościowego pod wpływem „szalejących” hormonów sprawiają, że przyszłe mamy są na występowanie kataru narażone w większym stopniu, niż ogół populacji.
Objawy nieżytu nosa są zróżnicowane. Mogą występować takie dolegliwości, jak między innymi:
- niedrożność i związane z tym trudności z oddychaniem, uczucie dyskomfortu a nawet lekka bolesność;
- wyciek wydzieliny, która w zależności od rodzaju schorzenia może być rzadka lub gęsta, przezroczysta lub zabarwiona;
- ściekanie wydzieliny z jamy nosowej po tylnej ściance gardła, silnie drażniące śluzówki dróg oddechowych i przyczyniające się do kaszlu;
- przekrwienie błon śluzowych nosa;
- świąd nosa, a często również swędzenie oczu, łzawienie, zaczerwienienie powiek;
- podrażnienia, krwawienia, obtarcia, przesuszenie śluzówek i inne tego typu uciążliwości związane z działaniem wydzieliny, ale też czynnościami takimi jak przedmuchiwanie nosa czy nadużywanie kropli do nosa.
Czy zatkany nos w ciąży powinien stanowić powód do zaniepokojenia? Jakie są rodzaje kataru u ciężarnych? Jak sobie radzić z tego typu schorzeniami? Odpowiedź na palące pytania znajdziesz poniżej.
Reklama
Rodzaje kataru w ciąży
Wyróżnić można trzy podstawowe rodzaje kataru w ciąży, z czego dwa są niespecyficzne, trzeci zaś występuje jedynie u ciężarnych i tuż po porodzie. A są to:
- Katar infekcyjny, czyli związany z typowymi zakażeniami, najczęściej powodowanymi przez wirusy odpowiedzialne za rozwój przeziębienia lub grypy, czasem też bakterie oraz grzyby. Katar wirusowy zwykle jest bezbarwny, natomiast zielony lub żółty (ropny) wyciek świadczy o schorzeniach bakteryjnych. Te drugie co do zasady są groźniejsze. Większość chorób objawiających się katarem ma też liczne inne symptomy, takie jak ból gardła, gorączka lub stan podgorączkowy, dreszcze, bóle mięśni, stawów i głowy, uczucie rozbicia, osłabienie. Infekcyjny nieżyt w ciąży jest zjawiskiem częstym ze względu między innymi na osłabione działanie układu immunologicznego.
- Katar alergiczny powodowany jest nadreaktywnością układu odpornościowego, który w nieprawidłowy sposób reaguje na kontakt z określonymi substancjami. Choć dla większości osób czynniki te są całkowicie obojętne, u alergików wywołują one kaskadę reakcji zapoczątkowaną wytworzeniem przeciwciał klasy IgE, a kończącą się wystąpieniem objawów nieżytu. Do głównych alergenów uruchamiających ten mechanizm należą pyłki kwitnących traw, zbóż i drzew, roztocza kurzu domowego, grzyby, pleśnie oraz sierść zwierząt. Ponieważ wiele z nich może się stale znajdować w otoczeniu, nieżyt często ma charakter ciągły. Do typowych symptomów należą w tym przypadku: wodnisty katar, kichanie czy świąd. Należy przy tym podkreślić, że natężenie i częstotliwość występowania objawów mogą w czasie ciąży rosnąć, co ma związek z zaburzeniem funkcjonowania układu immunologicznego pod wpływem zmian hormonalnych. Co więcej, choć większość alergii występuje od wczesnych lat życia, możliwe jest, że objawy po raz pierwszy ujawnią się właśnie w czasie ciąży.
- Katar hormonalny, czyli ciążowy nieżyt nosa. Szacuje się, że problem ten może dotykać od 18 do nawet 30 procent ciężarnych (dane: H. Zielińska-Bliźniewska i inni). Jego etiologia nie jest do końca znana, ale zakłada się, że przyczyną są zachodzące w organizmie zmiany hormonalne, w tym w szczególności wzrost stężenia estrogenów. Schorzenie to objawia się w sposób zbliżony do innych nieżytów - główne jego manifestacje to przekrwienie śluzówki oraz wyciek wodnistej wydzieliny. A różnice? Jak wynika z definicji, rozpoznanie jest możliwe, gdy nie występują inne objawy zakażenia dróg oddechowych i kiedy nie można wskazać przyczyny alergicznej. Drugim kryterium rozpoznania jest czas występowania kataru - dzieje się to wyłącznie w ciąży oraz w ciągu nie więcej, niż 2 tygodni po porodzie, a symptomy dają o sobie znać przez minimum 6 tygodni. Najczęściej katar hormonalny pojawia się w pierwszym trymestrze, ale nie jest to regułą.
Reklama
Ile trwa katar w ciąży i czy jest niebezpieczny?
Ile trwa katar w ciąży? Od kilku dni do kilku miesięcy. Wszystko zależy od jego przyczyny. Infekcyjny zwykle utrzymuje się około 1-2 tygodni i ma tendencje do samoustępowania, nawet jeśli nie jest wdrożone jakiekolwiek leczenie.
Alergiczny może trwać kilka dni, ale też wiele tygodni a nawet miesięcy - w tym przypadku wszystko zależy od ekspozycji na czynniki uczulające. Pylenie roślin ma charakter sezonowy, zatem po jego ustaniu kończy się też alergia. Jeśli jednak ktoś jest uczulony choćby na roztocza bytujące w domowej przestrzeni, może się zmagać z objawami chronicznie.
Natomiast katar hormonalny, tak jak wspomniano wyżej, trwa od 6 tygodni wzwyż. W skrajnych przypadkach może się utrzymywać przez kilka miesięcy.
Czy katar w ciąży szkodzi dziecku? Nieżyt sam w sobie nie stanowi żadnego zagrożenia. Niebezpieczne jednak mogą być infekcje, których jest on objawem. Nawet zwykła grypa zwiększa ryzyko poronienia, jeśli ciężarna zachoruje na nią w I trymestrze.
W kolejnych zaś miesiącach (w II i III trymestrze) choroba może być przyczyną innych komplikacji, takich jak poród przedwczesny, opóźnienie rozwoju płodu, czy niska masa urodzeniowa dziecka.
Należy pamiętać, że w ciąży nie jest dozwolone przyjmowanie wielu leków, które stosuje się na co dzień, dlatego objawy schorzeń mogą być bardziej intensywne i długotrwałe, co zwiększa zagrożenie dla ciąży. Z drugiej strony niektóre farmaceutyki również stanowią czynnik ryzyka. Choć więc katar wydaje się dolegliwością trywialną i nieszkodliwą, nigdy nie powinien być lekceważony.
Alergiczny nieżyt nosa nie jest niebezpieczny dla matki i dziecka. Problem w tym, że bardzo często współwystępuje on z astmą oskrzelową, ta zaś generuje bardzo poważne ryzyka. W tym przypadku możliwe są między innymi:
- poronienie,
- poród przedwczesny,
- urodzenie martwego dziecka,
- stan przedrzucawkowy,
- niska masa urodzeniowa,
- cukrzyca ciążowa
i wiele innych problemów zdrowotnych. Katar ciążowy, pojawiający się na tle endokrynologicznym, nie jest uważany za groźny. Zmiany hormonalne stojące u jego podstaw są naturalne, organizm nie jest poddany działaniu żadnych zarazków, a inne objawy mogące potencjalnie zwiększać ryzyko komplikacji praktycznie nie występują.
Reklama
Co na katar w ciąży? Spray, krople, leki i inne preparaty
Jak zlikwidować katar w ciąży? W tym szczególnym okresie życia niedozwolone jest korzystanie z wielu leków i wyrobów medycznych, zatem paleta dostępnych środków zostaje mocno ograniczona.
Ciężarne nie powinny używać na przykład popularnych kropli do nosa z ksylometazoliną, oksymetazoliną oraz podobnymi substancjami o działaniu sympatykomimetycznym, które łagodzą objawy nieżytu oddziałując na współczulny układ nerwowy.
Co zamiast tego? Czy są leki na katar w ciąży? W aptekach dostępne są produkty przeznaczone dla tej specjalnej grupy pacjentek. Są to różnego typu krople, spraye, maści oraz preparaty do inhalacji i płukania zatok (irygacji), zawierające substancje o działaniu stosunkowo łagodnym, neutralnym dla matki i dziecka.
W ich składzie można znaleźć między innymi:
- hipertoniczne roztwory wody morskiej,
- izotoniczne roztwory soli (sól fizjologiczna),
- chlorek sodu, sodę oczyszczoną,
- olejki (na przykład eukaliptusowy, sosnowy, miętowy, cytrynowy),
- oleje (np. sezamowy).
Zwykle są one zarejestrowane jako wyroby medyczne, dlatego można je kupić bez recepty. Trzeba jednak podkreślić, że w okresie ciąży konsultacja z lekarzem jest wskazana w przypadku najdrobniejszych nawet dolegliwości i przed zastosowaniem każdego produktu leczniczego.
Reklama
Domowe sposoby na katar w ciąży
Płukanie nosa wodą morską lub roztworami soli fizjologicznej to jeden z najbezpieczniejszych, najskuteczniejszych najczęściej polecanych domowych sposobów na katar w ciąży. Irygacje oczyszczają nos, łagodzą przekrwienia śluzówki i działają odkażająco.
Dużą ulgę w katarze przynoszą także inhalacje w ciąży. Są to proste zabiegi, które powodują rozrzedzenie zalegającej wydzieliny i przywracają drożność nosa. Można do tego celu wykorzystywać olejki eteryczne, ale wyłącznie w niewielkich stężeniach. Bezpieczniejsze są inhalacje z suszonych ziół i przypraw - np. rumianku, szałwii i majeranku. Ich wykonanie jest bardzo proste. Do miski z gorącą wsypuje się określoną dawkę suszu, a następnie pochyla nad naczyniem, nakrywa głowę ręcznikiem i zaczyna głęboko oddychać.
Co jeszcze można stosować na zatkany nos w ciąży? Sprawdzają się „babcine” sposoby:
- herbata z malinami,
- woda z miodem i cytryną,
- napar z kwiatów lipy,
- syrop z cebuli,
- kanapki z czosnkiem.
Witamina C i rutyna zawarte w cytrynie i malinach, czy będąca naturalnym antybiotykiem allicyna uwalniająca się z czosnku, w wielu przypadkach pozwalają skutecznie uporać się nie tylko z katarem, ale też z innymi objawami przeziębienia w ciąży.
Ważną rolę odgrywa również sen - wypoczęty organizm bardziej efektywnie walczy z wirusami. Z tego względu nie warto też forsować się w czasie dnia.
Istotne jest nawilżenie organizmu, dlatego zaleca się picie dużych ilości wody. Należy też dbać o zachowanie właściwej wilgotności powietrza w mieszkaniu, zwłaszcza w sypialni (40-60 procent).
Wbrew panującym dawniej przekonaniom, temperatura w domu nie powinna być zbyt wysoka. Nie zaleca się też długich i gorących kąpieli. Lepszym rozwiązaniem jest szybki i nieprzesadnie ciepły prysznic.
