Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Pigwa - właściwości. Co z niej zrobić i kiedy ją zrywać?

Pigwa to owoc, który pojawia się w sadach aż do później jesieni. Zawiera sporo witaminy C, dlatego można stosować go w walce z przeziębieniem. Większość odmian pigwy posiada owoce, które nie nadają się do jedzenia na surowo. Jednak istnieją i takie odmiany, które dobrze smakują bez obróbki termicznej. Dowiedz się więcej o pigwie i tym, do czego można ją wykorzystać.
Owoce pigwy na talerzu
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Pigwa to roślina mylona z pigwowcem, występująca w wielu odmianach. Zasadnicza większość z nich nie nadaje się do jedzenia na surowo.
  • Pigwa wydaje owoce, których kształt jest bezpośrednio uzależniony od tego, jaką odmianę reprezentuje.
  • Pigwa jest skarbnicą witaminy C przez co może być stosowana jako naturalny lek na odporność. Co jeszcze zawiera?
Spis treści

Reklama

Jak wygląda i jak smakuje pigwa?

Pigwa to drzewo dające duże żółte owoce, przypominające w zależności od odmiany gruszki albo jabłka. Dorasta do nawet 5 metrów. Jednak jej wysokość oraz kształt owoców w dużej mierze zależą od tego, jaką odmianę reprezentuje. Liście pigwy są owalne - z wierzchu wyróżniają się kolorem zielonym.

Ojczyzną pigwy jest region azjatycki. Roślina pochodzi najprawdopodobniej z Kaukazu, choć niektóre źródła donoszą, że można było spotkać ją również na greckiej Krecie. W starożytnej Grecji pigwę uznawano za afrodyzjak.

Obecnie rośliny pigwy rosną w Turcji - to jeden z największych producentów, dostarczający na rynek około 25% owoców pigwy. Chiny, Argentyna, Maroko, Rumunia i Iran to kolejne kraje zajmujące się uprawą tego drzewa. Pigwa popularna jest także na Węgrzech i w Bułgarii.

Często mylnie pigwa nazywana jest pigwowcem. Warto wspomnieć, że choć pigwa i pigwowiec należą do tej samej rodziny botanicznej, są dwiema różnymi roślinami. Podstawowa różnica pomiędzy pigwą a pigwowcem to fakt iż pigwa jest drzewem, a pigwowiec krzewem.

Jak smakuje pigwa? Owoce z drzewa pigwy zwykle nie nadają się do jedzenia na surowo. Są wówczas twarde, cierpkie i gorzkie w smaku. Jednak, gdy poddasz je obróbce termicznej, zyskują wiele walorów smakowych i staną się znakomitym dodatkiem do dań słodkich oraz wytrawnych.

Pestki z pigwy – podobnie jak pestki pozyskane z wielu innych owoców - zawierają amigdalinę. Substancja ta może przekształcać się w przewodzie pokarmowym w cyjanowodór, który jest toksyczny. Mimo to wiele osób decyduje się na przygotowanie nalewki na bazie pigwowych pestek.

Odmiany pigwy

Istnieje tak wiele typów pigwy, że odpowiedzenie na pytanie, jaka pigwa jest najlepsza, to w zasadzie coś niemożliwego. Znane rodzaje to pigwa:

  • jabłkowa - jej owoce kształtem przypominają jabłka. Ta odmiana nadaje się do przetworów. Sprawdza się również jako dodatek do mięsa;
  • gruszkowa - charakteryzuje się gruszkowatym kształtem oraz żółtą skórką. Nadaje się do wyrobu miodu, dżemu, a także nalewek;
  • miękkoowocowa - jako jedna z nielicznych nadaje się do jedzenia na surowo. Nie nadaje się jednak do przechowywania;
  • ursynowska - to odmiana o polskim pochodzeniu. Jej owoce przypominają zaokrąglone gruszki.

Uprawa pigwy - kiedy zrywać owoce?

Okazuje się, że uprawa pigwy w Polsce nie jest tak trudna m.in. z racji tego, że to roślina mrozoodporna. Ważne jednak, by zadbać o glebę, na jakiej będzie rosła. roślina

Gdzie sadzić pigwę? Jej wymagania glebowe są raczej wysokie. Sadzenie powinno odbywać się na glebach żyznych, na próchniczej ziemi o kwaśnym odczynie.

Jak sadzić drzewo pigwy? Najpierw należy wykopać dołek na około 30 cm. Następnie wystarczy umieścić w nim roślinę, zasypać, a potem podsypać obornikiem. To metoda chroniąca przed wysuszeniem podłoża.

Kiedy przycinać pigwę? Tego typu pielęgnację rośliny należy przeprowadzić, gdy pojawiły się już pąki, ale nie ma jeszcze liści. Taki czas przypada na marzec lub kwiecień. Usuwa się pędy uszkodzone i przemarznięte. Rozmnażanie pigwy odbywa się w sposób wegetatywny.

Warto wspomnieć, że pigwa w ogrodzie narażona jest na te same dolegliwości co np. grusza. Popularne choroby pigwy to m.in. bakteryjna zaraza ogniowa, kiedy to liście gwałtownie przybierają brązową barwę. Choroba może prowadzić również do zamarcia całego drzewa. Mączniak, brunatna plamistość liści, a także monilioza to inne problem, które mogą dotknąć tę roślinę.

Kiedy zrywać pigwę? Zazwyczaj pierwsze zbiory pigwy mogą odbyć się już w pierwszej połowie października, jednak wszystko zależy od tego, jaką odmianą tego owocu dysponujesz.

Sezon może przesunąć się nawet do końca listopada.

Jak działa ozonator żywności? Zobacz nasz test redakcyjny:

Reklama

Właściwości pigwy. Czy jest zdrowa?

Jak twierdzą Monika Mieszczakowska-Frąc oraz Dorota Kruczyńska na łamach publikacji “Skład polifenolowy owoców pigwy”, pigwa to bardzo wartościowa roślina. Właściwości zdrowotne wykazują zarówno owoce, nasiona, skórka, jak i liście pigwy.

Pigwa redukuje stany zapalne, zmniejsza ryzyko chorób układu krążenia, chorób nowotworowych. Owoc reguluje różnego rodzaju zaburzenia jelitowo-żołądkowe, może także chronić przed wystąpieniem anemii.

Owoce pigwy zawierają również dużą ilość kwasu neochlorogenowego, który skutecznie zwalcza wolne rodniki. Wykazują one także działanie przeciwgrzybicze, antybakteryjne oraz przeciwwirusowe.

Roślina ta cechuje się także dużą zawartością polifenoli. Wiele właściwości zdrowotnych pigwa zawdzięcza obecności potasu, miedzi, żelaza.

Z uwagi na to, że w pigwie znajduje się więcej witaminy C niż w większości cytrusów jest ona skuteczniejszym sposobem na wzmacnianie odporności od wielu innych owoców.

W 100 g owocu, jakim jest pigwa, znajduje się około 60 kcal.

Reklama

Na co pomaga pigwa?

Na podstawie właściwości i składu opisanego powyżej, można łatwo określić na co dobra jest pigwa. Poniżej przedstawiamy jej zastosowanie.

Przede wszystkim należy docenić właściwości lecznicze pigwy. Stosuje się ją na odporność. Pigwa z miodem to także domowy lek na przeziębienie. Nie można pominąć również działania pigwy w leczeniu kaszlu. Co ciekawe, roślina ta pomaga także w dolegliwościach trawiennych, dobrze radząc  sobie np. z refluksem. Chroni również jelita oraz wątrobę.

Napar z pigwy wspomaga odchudzanie z uwagi na to, że oczyszcza organizm z toksyn i ogranicza wchłanianie cukrów.

Pigwa znajduje zastosowanie również w kosmetyce. Ekstrakt z nasion pigwy ogranicza tempo procesów starzenia, a zawarta w owocach witamina C odżywia cerę i działa wzmacniająco na naczynka.

Pigwa działa pozytywnie na włosy, wzmacniając cebulki.

Reklama

Jak obierać pigwę?

Pigwa to owoc, który wyróżnia się twardą skórką. Warto jednak pamiętać, że tak naprawdę obieranie pigwy nie jest konieczne.

Jeżeli jednak już się na to decydujesz, dobrze, byś znał poniższą metodę na to, jak wydrylować pigwę.

Na początku owoc powinien zostać przekrojony na pół. Gdy to zrobisz, usuń gniazda nasienne. Teraz skórkę podważ nożem od strony cięcia i przesuwaj nóż ku górze. Obieraj w ten sposób owoc pasek po pasku.

Nie zapominaj, że obieranie tego owocu jest opcjonalne. Podczas gotowania skórka zmięknie i odejdzie od owocu. Wówczas będzie można ją wykorzystać np. do przygotowania przetworów.

Reklama

Jak jeść pigwę?

Większość odmian pigwy nie nadaje się do jedzenia na surowo. Z reguły więc pozostaje zdecydować się na przetwarzanie pigwy w efekcie czego świeża pigwa zmieni formę na:

  • suszoną - tego rodzaju pigwą można wzbogacać smak wigilijnego kompotu;
  • pieczoną -świetnie smakuje w obecności jogurtu, który łagodzi jej słodki smak;
  • smażoną - wystarczy pigwę usmażyć wraz z dodatkiem wody na patelni i w ten sposób zyskać smaczny dodatek do herbaty;
  • kiszoną - to rodzaj przetworu, który później można poddać pasteryzacji, by przedłużyć jego przydatność do spożycia. To pigwa przygotowana w solance i kardamonie;
  • w occie - to rozwiązanie na pigwę marynowaną;
  • karmelizowaną - można karmelizować ją z cukrem i białym winem. Taka pigwa będzie stanowić świetny dodatek np. do pieczonej kaczki.

Reklama

Przetwory z pigwy

Warto wspomnieć, że pigwa jest niezwykle wdzięcznym owocem jeżeli chodzi o różnego rodzaju przetwory. To taki prawdziwy dar jesieni.

Co zrobić z pigwy? Wybór jest w tym przypadku dość urozmaicony. Można zdecydować się na takie rozwiązania jak np.:

  • nalewka z pigwy,
  • sok z pigwy na zimę,
  • syrop,
  • dżem,
  • konfitura.

Inne, mniej znane przetwory z pigwy na zimę to np. musztarda czy ocet z pigwy. Aby przyrządzić przetwory z tego owocu, zwykle należy pokroić go na kawałki i podgrzać w garnku. Następnie uzyskany miąższ z różnymi dodatkami przekłada się do wyparzonych słoiczków i mocno zakręca.

Jak przechowywać pigwę? Uzyskane przetwory najlepiej poddać procesowi pasteryzacji. Istnieją metody na sucho i na mokro. Jeżeli chcesz zapasteryzować pigwę na mokro wystarczy, że wyłożysz garnek ściereczką, a następnie umieścisz w nim słoiki i zalejesz je wodą tak, by nie dotykała wieka.

Potem całość gotuj przez kilkanaście minut. Słoiki przechowuj w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu, np. do góry dnem.

Dania z pigwą - na słodko i na wytrawnie

Pigwa jest owocem na tyle uniwersalnym, że sprawdzi się zarówno jako dodatek do dań słodkich, jak i tych wytrawnych

Znane są takie dania z pigwą jak np.:

  • zupa,
  • ciasto,

a nawet,

  • galaretka.

Pigwowe nadzienie dobrze smakuje również zawinięte w naleśnik.

Owoc ten świetnie pasuje również do mięsa. Konfitury przygotowane na jego bazie można dodać jako dip do różnych potraw, np. do kurczaka.

Na uwagę zasługuje chociażby jesienna zupa dyniowa, do której można dodać oprócz pigwy, także imbir czy pomarańczę.

Aby zrobić taką zupę należy najpierw pokroić dynię, a następnie upiec ją w piekarniku aż stanie się miękka.

Kawałki trzeba zagotować wraz z bulionem, a potem wszystko zblendować. Na koniec dodać wspomniane przyprawy.

Z czym łączyć pigwę?

Pigwa to taki owoc, który w niektórych połączeniach naprawdę lepiej smakuje. Jeżeli dodatkowo chcesz zapewnić sobie prawdziwy zastrzyk cennych składników odżywczych, to zdecyduj się na takie duety z tym owocem jak pigwa:

  • z żurawiną - to ogromna dawka witaminy C i witamin z grupy B o słodko-kwaśnym smaku. Sprawdzi się idealnie jako nadzienie do przetworów;
  • z dynią - taka kombinacja pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie jelit i układu pokarmowego. To świetny pomysł na dżem;
  • z aronią - dobrze smakują razem. Nadają się np. jako składniki do soku;
  • z gruszką - aby konfitury z pigwy były nieco słodsze, można je “dosłodzić” dodając słodkie gruszki. To znacznie zdrowsze rozwiązanie niż dosypywanie cukru;
  • z cytryną - połączenie idealne na zwalczanie przeziębienia. Mnóstwo witaminy C wzmocni odporność i doda energii;
  • z jabłkiem - to prawdziwe źródło błonnika i cennych witamin.

Zamiast decydować się na pigwę z cukrem, postaw na ten owoc z miodem. Będzie znacznie zdrowszy.

Inne ciekawe połączenia to pigwa z imbirem, z pomarańczą, a nawet z dodatkiem rumu czy cynamonu.

Czy można jeść pigwę w ciąży?

Ogólnie rzecz biorąc, ciąża czy karmienie piersią nie jest przeciwwskazaniem do tego, by jeść pigwę i spożywać przetwory z tego owocu. Jednak trzeba tu pamiętać o umiarze i o tym, by picie soku z pigwy w ciąży nie stało się rytuałem.

Jeżeli ciężarna chce sięgnąć po pigwę, najlepszą formą jest pigwa suszona dodawana np. do herbaty. W przypadku, gdy przyszła mama chciałaby na stałe włączyć pigwę do swojego jadłospisu, powinna skonsultować to z lekarzem.

Nadmiar pigwy u ciężarnych może sprzyjać pojawianiu się przykrych dolegliwości żołądkowych, dlatego przyszłe mamy powinny ograniczyć systematyczne przyjmowanie tego produktu spożywczego.

Przetwory z pigwy z uwagi na zazwyczaj wysoką zawartość cukrów prostych nie są polecane w przypadku cukrzycy ciążowej.

Przeciwwskazania do spożywania pigwy

Pomimo ewidentnych walorów związanych ze spożywaniem pigwy i wyrobów na jej bazie, np. soku z pigwy istnieją przeciwwskazania do ich przyjmowania. Surowy owoc ma niski indeks glikemiczny, jednak ten poddany obróbce ma już wyższy ten parametr.

Z uwagi na dużą zawartość cukru w przetworzonej pigwie np. w  sok z pigwy nie są wskazane u osób z cukrzycą.

Czy pigwa uczula? Okazuje się, że uczulenie na ten owoc jest rzadkie, jednak nie oznacza to, że nie występuje.

Zwykle alergia na pigwę pojawia się u osób, które cierpią z powodu alergii na morele, śliwki albo brzoskwinie. Dzieje się tak, z uwagi na to, że wymienione tu owoce mają w swoim składzie podobne białka.

Pigwy nie należy spożywać w przypadku diety ubogopotasowej. Co ciekawe, pigwy i jej przetworów nie wolno łączyć z lekami, np. popijać tabletek sokiem z pigwy.

Dzieje się tak z uwagi na to, że substancje zawarte w pigwie mogą zmniejszać wchłanianie składników z lekarstw.

Dawkowanie i skutki uboczne pigwy

Wiele osób zastanawia się, czy pigwa zakwasza organizm. Otóż owoc ten pomimo naturalnie kwaśnego smaku nie zakwasza organizmu.

W przypadku podawania pigwy małym dzieciom należy zachować ostrożność i obserwować jak mała dawka np. syropu na nie wpłynie. Dla większych dzieci syrop z pigwy może być stosowany jako naturalne lekarstwo.

Bezpieczna dawka soku lub syropu z pigwy to około 50 ml dziennie. Większe ilości przyjmowane systematycznie przez wiele dni mogą prowadzić do problemów żołądkowych.

Cena pigwy

Ile kosztuje pigwa? Koszt, jaki trzeba będzie ponieść za pigwę, jest zależny od kilku czynników.

Po pierwsze, znaczenie ma moment zakupu. Cena owoców pigwy w sezonie, gdy sady obrodziły, jest znacznie niższa niż ta poza sezonem. Wpływ na cenę ma także odmiana pigwy.

Istotny element wpływający na to, jak kształtują się ceny pigwy, to także miejsce zakupu. Mniej zapłacisz kupując pigwę bezpośrednio u rolnika zajmującego się sprzedażą albo na giełdzie niż w sklepie.

Wpływ na cenę tego owocu ma z pewnością ilość, jaką postanawiasz kupić. Jeżeli planujesz dokonać zakupów na tony, poniesiesz mniejszy koszt niż, gdy decydujesz się na zakup owoców na kilogramy.

Ile kosztuje kilogram pigwy? W listopadzie 2022 roku koszt tego owocu na internetowych giełdach rolnych plasował się na poziomie około 6-8 złotych za kilogram.

Czytaj również

Bibliografia

  • M. Mieszczakowska-Frąc, Skład polifenolowy owoców pigwy, Przemysł spożywczy 1 (12), s. 17-20, https://www.researchgate.net/publication/321812086_Sklad_polifenolowy_owocow_pigwy, [dostęp: 29.11.2022].
  • A. Wojdyło, Ocena możliwości zastosowania owoców pigwy pospolitej w produkcji przetworów o wysokiej zawartości polifenoli i aktywności przeciwutleniającej, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, ISSN 1898–1151, https://www.dbc.wroc.pl/Content/7445/PDF/Ocena_mozliw_zastos_owoc_pigwy_Wojdylo_Aneta_DBC.pdf, [dostęp: 29.11.2022].
  • Dr D. Kruczyńska i inni, Pigwa wieloowocowa, Miesięcznik Praktycznego Sadownictwa, grudzień 2020, http://www.inhort.pl/files/program_wieloletni/PW_2015_2020_IO/spr_2020/1.4_Kruczynska_Pigwa_wielkoowocowa_MPS_SAD_12.pdf, [dostęp: 29.11.2022].
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Artykuł napisany przez
Katarzyna Augustyniak-Woźnica - dziennikarka wyróżniona w konkursie Kryształowe Pióra 2024
Dziennikarka, przyszła prawniczka. Autorka wielu publikacji o tematyce społeczno-kulturalnej, marketingowej, prawniczej, kulinarnej, medycznej i dziecięcej. Absolwentka dziennikarstwa i komunikacji społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i studentka prawa na Uniwersytecie Opolskim. Prywatnie opiekunka kotki Kici.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Owoce
Syrop z czarnego bzu - przepis i właściwości. Jak go zrobić w domu?
Syrop z dzikiego bzu
Pigwa a pigwowiec - właściwości. Jak wyglądają i czym się różnią?
Owoc pigwa
Kiwano - właściwości, wartości odżywcze i wygląd. Jak jeść i jak smakuje?
Pomarańczowy owoc z kolcami
Podobne artykuły
Czy awokado to owoc
Czy awokado to owoc czy warzywo?
Owoce pigwy na talerzu
Pigwa - właściwości. Co z niej zrobić i kiedy ją zrywać?
Mężczyzna sadzi borówkę amerykańską
Plantacja borówki amerykańskiej – warunki i koszt założenia
Dzika róża - jakie ma właściwości? Przepisy na przetwory
Owoce figi
Figa - właściwości, wartości odżywcze i skutki uboczne? Jak obrać i jeść figę?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy zauważasz pogorszenie kondycji swoich włosów?
Opakowanie produktu Merz Spezial