Co to jest kifoza piersiowa?
Kifoza piersiowa to fizjologiczne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi, służące między innymi stabilizacji pionowej postawy człowieka, amortyzacji obciążeń pionowych oraz zwiększeniu pojemności klatki piersiowej.
Kifoza piersiowa nie jest zatem ani chorobą, ani wadą anatomiczną, ani jakimkolwiek innym problemem zdrowotnym, wręcz przeciwnie. Pod jednym wszak warunkiem – że mieści się we właściwych granicach. Prawidłowy zakres kifozy piersiowej wynosi 20 do 40 procent. Wszystkie krzywizny, które są większe, określane są mianem hiperkifozy, będącej stanem patologicznym, powodującym negatywne konsekwencje zdrowotne oraz wymagającym leczenia. Patologiczne jest również wychylenie w drugą stronę, a więc sytuacja gdy kifoza piersiowa osiąga wartość poniżej 20 procent. W takiej sytuacji mówimy o hypokifozie.
Reklama
Nadmierna kifoza piersiowa
Nadmierna kifoza piersiowa to tak zwane „okrągłe plecy”. Obiegowa nazwa idealnie oddaje charakter tej patologii – sylwetka dotkniętego nią pacjenta jest zgarbiona, a tylna część ciała przybiera wyraźnie kulisty kształt.
Charakterystyczne są też takie modyfikacje postawy, jak:
- wysunięcie głowy do przodu,
- pochylenie ramion do przodu, zaokrąglenie linii barków,
- zapadnięcie się klatki piersiowej,
- nienaturalne zwiększenie odstępu między łopatkami.
Reklama
Skąd się bierze kifoza piersiowa pogłębiona?
Kifoza piersiowa pogłębiona jest zaburzeniem o wieloczynnikowej patogenezie. Najczęściej do jej wystąpienia przyczyniają się determinanty anatomiczne i chorobowe, takie jak:
- Choroba Scheuermanna, polegająca na wpukleniu krążków międzykręgowych i powstawaniu charakterystycznych guzków, występująca w okresie dziecięcym
- Skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa
- Krzywica, zwana chorobą angielską, przechodzona przez dzieci w wieku lat 2-3, związana z niedoborem witaminy D i zaburzeniem gospodarki wapniowo-fosforowej.
- Wady postawy różnego typu
- Złamania kręgów
- Gruźlica, w wyniku której powstaje tak zwany garb gruźliczy
- Choroby nowotworowe
- Słaby wzrok, wymuszający konieczność pochylania się w czasie czytania czy pisania.
Oprócz tego niezwykle istotne są czynniki środowiskowe, w tym przede wszystkim te, które mają wpływ na utrwalenie niewłaściwej postawy. Należą do nich:
- mało aktywny tryb życia, brak sportu, spędzanie większej części dnia za biurkiem
- przyjmowanie przygarbionej postawy w czasie siedzenia i chodzenia, a zwłaszcza aktywności takich, jak praca przy komputerze, przeglądanie treści na telefonie komórkowym oraz czytanie książek.
Co ciekawe, specjaliści zwracają też uwagę na rolę czynników psychogennych. Doskonałym przykładem jest tzw. kifoza wstydliwa, kształtująca się u dziewcząt w okresie dojrzewania, krępujących się swojej cielesności, pragnących zgarbioną sylwetką ukryć wysoki wzrost i powiększający się biust.
Reklama
Czym grozi pogłębienie kifozy piersiowej?
Pogłębienie kifozy piersiowej ponad dopuszczalny poziom 40 procent, skutkować może poważnymi zaburzeniami funkcjonowania ustroju, nie tylko układu mięśniowo-szkieletowego, ale też na przykład oddechowego.
Do najczęściej spotykanych skutków hiperkifozy piersiowej należą:
- przyspieszenie procesów zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa i związane z tym ograniczenie jego ruchomości,
- przeciążenie i nadmierne napięcie niektórych partii mięśni stabilizujących kręgosłup oraz osłabienie innych,
- pogłębienie lordozy kręgosłupa na odcinku lędźwiowym ponad dopuszczalny poziom,
- pojawienie się dolegliwości bólowych, związanych z napięciem mięśni, ścięgien i więzadeł, a także uciskiem na różnego typu nerwy znajdujące się w obrębie klatki piersiowej,
- zaburzenie funkcji oddechowych, trudności z łapaniem oddechu,
- powikłania krążeniowe, zaburzenia przepływu krwi.
Reklama
Kifoza piersiowa spłycona
Stanem również patologicznym, choć przeciwnym do wyżej opisanego, jest kifoza piersiowa spłycona, a więc taka, gdzie krzywizna kręgosłupa nie przekracza 20 procent. W tym przypadku mówimy nie o uwypukleniu, lecz spłaszczeniu pleców w przekroju poprzecznym. Tego typu postawa „na baczność” nie jest tak groźna, jak „okrągłe plecy”. Zazwyczaj nie powoduje dolegliwości bólowych, ani ciężkich powikłań. Należy jednak uważnie kontrolować sytuację i stosować środki zapobiegające pogłębianiu wady.
Nieleczona może się przekształcić z kifozę zniesioną, która oznacza całkowite spłaszczenie kręgosłupa. W takiej sytuacji przestaje on należycie spełniać swoją rolę, stając się zbyt podatnym na obciążenia pionowe. Zwiększa to ryzyko urazów, przenosi też zbyt dużą odpowiedzialność na mięśnie okalające kręgosłup.
Reklama
Ćwiczenia na kifozę piersiową
Podstawą terapii w przypadku patologicznej kifozy jest fizjoterapia. Ćwiczenia na kifozę piersiową powinno się wykonywać pod nadzorem wyspecjalizowanego rehabilitanta lub samodzielnie, po zasięgnięciu szczegółowych instrukcji od fizjoterapeuty.
Celem rehabilitacji jest:
- rozciągnięcie mięśni, które uległy przykurczowi (głównie piersiowe),
- wzmocnienie mięśni osłabionych (między innymi mięśni prostownika grzbietu odcinka piersiowego, mięśni ściągających łopatki oraz mięśni karku),
- utrzymanie prawidłowej ruchomości kręgosłupa,
- wyrobienie właściwych nawyków ruchowych i przywrócenie prawidłowej postawy ciała,
- wyrobienie prawidłowych nawyków oddechowych.
Istnieje szereg ćwiczeń, które pozwalają skorygować patologiczną kifozę, przynosząc pacjentowi doraźną ulgę i zmniejszając ryzyko niepożądanych powikłań. A oto kilka przykładowych ćwiczeń na kifozę piersiową:
- połóż się na brzuchu, pod klatkę piersiową połóż zwinięty ręcznik. Ręce wyciągnij do przodu, lekko rozciągając przy tym trzymaną w obu dłoniach taśmę rehabilitacyjną. Głowę utrzymuj w linii prostej z tułowiem. Pozostając w tej samej pozycji przełóż taśmę za głowę – staraj się ściągnąć łopatki,
- wykonaj klęk podparty. Utrzymaj kąty proste między tułowiem a kończynami. Przejdź do siadu klęcznego, wyciągając ręce daleko w przód,
- stań z rękamiswobodnie opuszczonymi wzdłuż tułowia. Chwyć taśmę rehabilitacyjną i przełóż ją pod stopami. Naciągnij gumę lekko uginając ręce w łokciach.
Reklama
Operacyjne leczenie kifozy piersiowej
Tego typu ćwiczenia na kifozę, przy zastosowaniu odpowiednich działań profilaktycznych, w większości przypadków są wystarczającym antidotum. Pod warunkiem, że pacjent rzetelnie podchodzi do fizjoterapii, a stwierdzona wada nie jest zbyt duża. W przypadku, gdy patologiczne skrzywienie przekracza 65 stopni, stanowi to wskazanie do wykonania operacji korygującej. Zabieg przeprowadza w znieczuleniu ogólnym, z udziałem anestezjologa, z dostępem od przodu lub od tyłu. Jego istotą zazwyczaj jest usztywnienie kręgosłupa metalowym elementem.
Oprócz operacyjnego leczenia kifozy piersiowej, stosuje się też niekiedy zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak:
- ciepłolecznictwo,
- elektroterapia,
- hydroterapia.
