Co to jest kiwano i jak wygląda?
Współcześnie w sklepach pojawiają egzotyczne owoce, o których istnieniu kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu w Polsce mało kto w ogóle wiedział. Jednym z takich owoców jest kiwano (ang. melano fruit). Jak ono wygląda i skąd pochodzi?
Otóż kiwano - choć nazwa dla niektórych może brzmieć nieco z japońska - pochodzi z Afryki. Dziko rośnie ono od rejonów RPA po Sudan, a nawet Półwysep Arabski. Owoc kiwano ma charakterystyczny wygląd. Zwykle osiąga wielkość około 15 cm, a jego gruba pomarańczowa skórka pokryta jest grubymi, ostro zakończonymi kolcami.
Skrywa ona równie egzotycznie wyglądające wnętrze - zielonkawy miąższ o konsystencji kisielu zawierający kilkaset białawych nasion. Ze względu na delikatny i słodki smak, kiwano bywa nazywane melonem, w rzeczywistości jednak to raczej… ogórek. Jest to więc owoc, czy może warzywo?
Powstaje ono z kwiatów i zawiera nasiona, a ponadto posiada słodki smak, więc zaliczane jest do owoców. Z biologicznego punktu widzenia zalicza się do rodziny dyniowatych i jest gatunkiem ogórka.
Jak się uprawia kiwano?
Gdzie i jak rośnie kiwano? Roślina ta ewidentnie jest ciepłolubna, dlatego rośnie dziko w najgorętszych rejonach Afryki. Do jej wzrastania potrzebna jest temperatura minimum 15 stopni Celsjusza, zaś do przetrwania - minimum 5.
Kiwano rośnie bardzo podobnie jak zwykłe ogórki - na długich, płożących się łodygach. Liście owłosione, kształtem podobne są do liści innych dyniowatych. Z jednej rośliny uzyskać można od kilku do kilkunastu soczystych owoców.
Czy istnieją uprawy kiwano w Polsce? „Rogaty ogórek” może być uprawiany w naszym klimacie pod folią lub w warunkach szklarniowych. Nasiona kiwano kiełkują, kiedy stworzy im się odpowiednie warunki, a późniejsze wzrastanie następuje szybko.
Uprawę kiwano warto rozpocząć w doniczce, a dopiero później wysadzić do gruntu gotowe sadzonki.
Reklama
Właściwości i wartości odżywcze kiwano
Czy kiwano wykazuje prozdrowotne właściwości i czy warto po nie sięgać ze względów innych niż smakowe?
Wartości odżywcze, jakie zawiera ten słodki ogórek to:
- węglowodany, będące głównym źródłem energii dla ludzkiego organizmu. Kiwano zawiera ich 8 g na 100 g produktu;
- białko (1,8 g);
- tłuszcze (1,3 g);
- minerały: sód, potas, żelazo, magnez, wapń;
- witaminy: C, B6, A, E;
- kwasy tłuszczowe - głównie linolowy i oleinowy.
Choć kiwano to gatunek ogórka, a o ogórkach powszechnie (choć mylnie) mówi się, że to sama woda, owoc zawiera cenne dla ludzkiego zdrowia mikro- i makroelementy.
Witaminy i minerały w kiwano
Witaminy i minerały w nim zawarte biorą udział w wielu ważnych procesach fizjologicznych:
- działają przeciwutleniająco,
- pozytywnie wpływają na wygląd skóry, włosów i paznokci,
- regulują poziom cukru we krwi,
- wspomagają pracę mięśni,
- wspierają wzrok,
- podnoszą odporność.
„Kolczasty ogórek” jest przy tym mało kaloryczny, dlatego może dostarczać cennych substancji osobom będącym na dietach odchudzających. 100 g kiwano to tylko 43 kalorie. Owoc może być też spożywany w ciąży, kiedy zapotrzebowanie kobiecego organizmu na witaminy i składniki odżywcze jest większe.
Reklama
Jak jeść kiwano i jak smakuje?
Ponieważ dla Europejczyków afrykański ogórek jest owocem egzotycznym, nie każdy wie, jak się zabrać za jego jedzenie. Nasuwają się pytania w rodzaju: jak wybrać kiwano, jak je obrać, jak pokroić?
Owoc smakuje najlepiej, kiedy jest dojrzały. Ma on wówczas mocno żółtą lub pomarańczową skórkę i właśnie takie „okazy” najlepiej wybierać w sklepie.
Jak smakuje kiwano dojrzałe? Przede wszystkim jest słodkie, a oprócz tego - delikatnie kwaskowate. Jego nasiona są miękkie, a miąższ przypomina luźną galaretkę lub kisiel.
Kolczastego ogórka można obrać, okrawając skórkę ostrym nożem, ponieważ jednak jest ona gruba i dość twarda, najlepiej przekroić owoc na pół i po prostu wydrążyć miąższ łyżką. Jak jeść kiwano? Wydrążony łyżeczką miąższ z nasionami można spożywać samodzielnie lub też dodawać go do różnych potraw - sałatek, deserów i innych dań.
Reklama
Co można zrobić z kiwano? Zastosowanie w kuchni
Nie wszystkim odpowiada samodzielne jedzenie afrykańskiego ogórka. Dla niektórych jego smak bywa zbyt mało wyrazisty, jednak ciekawa konsystencja miąższu i duża ilość jadalnych nasion sprawiają, że owoc staje się atrakcyjnym dodatkiem do potraw - zarówno słodkich, jak i wytrawnych.
Co można zrobić z kiwano? W Internecie można znaleźć można wiele przepisów, np. na:
- sałatki z kiwano - znajdą się wśród nich słodkie sałatki owocowe oraz sałatki „na słono”, np. typu greckiego, z oliwkami i serem feta; zielony miąższ kiwano jest dobrym „łącznikiem” między innymi składnikami sałatki i może niekiedy zastąpić w tej roli sos lub oliwę,
- koktajl z kiwano - słodki ogórek wymieszany z jogurtem naturalnym to lekkostrawne i zdrowe śniadanie lub lunch,
- desery z kiwano - owoc może być atrakcyjnym dodatkiem do galaretki, bitej śmietany czy też lodów.
Oprócz miąższu i nasion w kuchni warto wykorzystać także skórkę kiwano. Co prawda, nie nadaje się ona do zjedzenia, ale stanowi ciekawy element estetyczny. W przepołowionej łupinie owocu podać można deser lub sałatkę, co z pewnością nada potrawie dodatkowego waloru.
Reklama
Gdzie kupić i ile kosztuje kiwano?
Kupowanie owoców egzotycznych współcześnie jest powszechną praktyką, a ich dostępność ciągle rośnie dzięki nowoczesnym metodom transportu i przechowywania.
Gdzie kupić kiwano? Afrykańskiego ogórka dostać można w wielu marketach, a także niektórych mniejszych sklepach spożywczych, warzywniakach, na targach.
Czy cena kiwano jest przystępna? Jedna sztuka melano fruit kosztuje około 6-7 złotych. Biorąc pod uwagę, że pojedynczy „rogaty ogórek” waży około 250 g, daje to cenę 25-30 zł za kg. Kiwano jest więc droższe niż niektóre rodzime owoce, rosnące powszechnie w naszym klimacie, jednak spożywanie go od czasu do czasu nie wiąże się z wysokimi kosztami.
Ze względu na wymienione wcześniej wartości odżywcze i właściwości owocu, warto po niego sięgać np. w okresie obniżonej odporności lub zwiększonego zapotrzebowania na witaminy i minerały.
