Czym jest koci pazur i jak wygląda?
Koci pazur to roślina znana pod wieloma nazwami. W Polsce mówi się o niej Vilcacora albo czepota puszysta, z kolei łaciński odpowiednik tych określeń to: Uncaria. Gatunków Uncaria jest około 60, jednak tylko 2 wykazują działanie prozdrowotne: Uncaria tomentosa i Uncaria guianensis. Różnica pomiędzy nimi jest niewielka. Kolce tej pierwszej są mniej zagięte niż drugiej. Poza tym w ziołolecznictwie, wykazują podobne właściwości.
Roślina ma formę pnącza należącego do rodziny marzanowatych. Wyróżnia się sercowatymi listkami, przez które przechodzi czerwonawy nerw. Liście zakończone są lekko wygiętymi kolcami. Termin „koci pazur” odnosi się właśnie do tych wyrostków, które przypominają pazury kota. Z kątów liści wyrastają kwiaty. Wygląd łodygi zależy przede wszystkim od jej wieku. Ta młoda jest omszona, natomiast ta starsza - naga. Pnącze może osiągnąć długość nawet do 30 metrów.
Gdy kwitnie, pojawiają się małe, żółte kwiaty, z charakterystycznymi czterema pręcikami i jednym słupku. W naturalnych warunkach rośnie na zboczach gór, zwykle na wysokości 200-900 m n.p.m. Spotkać ją można w lasach Amazonii, gdzie oplata swoją twardą łodygą inne rośliny.
Ojczyzną czepoty puszystej są północno-zachodnie tereny Ameryki Południowej, Centralnej oraz Karaibów, gdzie od wieków była elementem tradycyjnego ziołolecznictwa. Najdłuższą, udokumentowaną historię jej stosowania ma plemię Asháninka, żyjące na terenie centralnej części Peru. Wykorzystywało ją m.in. do leczenia astmy, reumatyzmu czy też wrzodów żołądka. Co więcej, Peru to jeden z największych producentów tego zioła na świecie. W Imperium Inków, czepota puszysta uchodziła za roślinę świętą.
Znacznie krótsza jest jej znajomość u mieszkańców Starego Kontynentu. Europejska historia tego tropikalnego pnącza sięga dopiero lat 30. XX wieku. Wtedy to polski zakonnik Ojciec Edmund Szeliga przebywał na misjach w Peru. To tam, od miejscowych Indian, uczył się o zastosowaniu roślin z dżungli, w tym zioła koci pazur.
Według przekazywanych opowieści, gdy zauważył, że stosowanie Vilcacora przynosi wiele sukcesów terapeutycznych, w tym nawet związanych z leczeniem groźnych nowotworów, postanowił podzielić się z Europejczykami wiedzą o tej roślinie. Założył Instytut Fitoterapii Andyjskiej, z którego pomocy korzystają ludzie z całego świata.
Czy jednak koci pazur rzeczywiście przynosi zdrowie, zwłaszcza tym najciężej chorym? Zdaniem autorów publikujących na łamach „Nowin Lekarskich”, Marcina Wieczorka, Stanisława Sobiaka i Romana K. Meissnera, należy zachować dystans do wielu informacji pojawiających się w kontekście kociego pazura. Roślina nie jest remedium na nowotwory, ale jej połączenie z zaproponowaną terapią może wspierać leczenie chorób onkologicznych. Jednocześnie, warto mieć świadomość, że składniki obecne w Vilcacorze, m.in. polifenole i sterole, znajdują się w wielu rodzimych owocach i warzywach.
Vilcacora nie zawiera więc jakichś rzadko spotykanych substancji, by koniecznie starać się właśnie o jej przyjmowanie, choć oczywiście jej stosowanie może przynieść wiele korzyści dla zdrowia.
Reklama
Właściwości kociego pazura
Pierwsze badania związane ze składem, właściwościami i zastosowaniem czepoty puszystej prowadził austriacki etnolog i dziennikarz - Klaus Keplinger. Rozpoczął je we wczesnych latach 70. ubiegłego stulecia. Otrzymane przez niego wyniki były potem wielokrotnie uzupełniane przez naukowców, co pozwoliło im potwierdzić właściwości lecznicze Vilcacory.
W ekstraktach uzyskanych z tej rośliny znajduje się wiele dobroczynnych substancji, w tym:
- alkaloidy, m.in. hirsutynę o właściwościach przeciwbólowych. Alkaloidom przypisuje się też silne działanie przeciwskurczowe, przeciwwirusowe i zapobiegające rozwojowi wrzodów w układzie pokarmowym;
- polifenole, które odpowiadają za takie właściwości Vilcacory jak: wsparcie pracy układu pokarmowego, działanie antyoksydacyjne przewyższające nawet wpływ witaminy E. Przyjmowanie polifenoli to dobra profilaktyka antynowotworowa;
- triterpeny i ich pochodne - wyróżniają się działaniem antyzapalnym, antyoksydacyjnym, przeciwhistaminowym, przeciwmiażdżycowym, a także uspokajającym;
- sterole - charakteryzują się działaniem przeciwnowotworowym w stosunku do rozwoju raka żołądka, prostaty, jajników czy płuc;
- glikozydy - działają moczopędnie, przeciwwirusowo, uspokajająco, przeciwwrzodowo, a także cytostatycznie. To m.in. dzięki nim właściwości zioła koci pazur to również działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe.
Ponadto, koci pazur rozrzedza krew, co można traktować - w zależności od sytuacji - zarówno jako jego zaletę, jak i wadę. Zbyt duża gęstość krwi to większe ryzyko pojawiania się skrzepów, które mogą przyczynić się do zatorowości płucnej. Dlatego rozrzedzanie krwi to sposób na zmniejszenie ryzyka tej dolegliwości. Z drugiej strony, koci pazur może być zagrożeniem dla osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe czy przed zabiegami chirurgicznymi.
Reklama
Na co pomaga koci pazur?
W ludowej medycynie Amazonii koci pazur znajduje zastosowanie od przeszło 2000 lat. Korę gałęzi i korzeni oraz liście wykorzystuje się w naturalnym leczeniu:
- dysfunkcji żołądkowych, m.in. nowotworach i wrzodach żołądka,
- reumatyzmu,
- objawów astmy,
- objawów cukrzycy.
Znacznie krótsza jest historia wykorzystania kociego pazura na kontynencie europejskim. Pierwotnie w Europie sięgano po koci pazur jako sposób na leczenie nowotworów złośliwych. Czy jednak rzeczywiście Vilcacora leczy raka?
Tak jak już wspominaliśmy, koci pazur nie jest remedium na raka. Może jednak - z uwagi na swój wartościowy skład - wspierać terapię, choć nie dzieje się to zawsze. Jednocześnie, podobne składniki znajdziemy w wielu krajowych odmianach warzyw i owoców, to też sięganie po koci pazur można potraktować jako dodatkowy wydatek.
Jak twierdzi Julita Nowakowska, antymutagenne działanie kociego pazura wyraża się poprzez jego zdolność do naprawy uszkodzeń DNA. Właśnie w wyniku mutacji DNA powstaje bardzo wiele nowotworów. Można więc w tej właściwości tego zioła dostrzec jego funkcję antynowotworową.
Silne przeciwzapalne działanie Vilcacory znajduje zastosowanie w walce z/ze:
- zapaleniami wątroby,
- stanami zapalnymi stawów, np. na reumatyzm,
- stanami zapalnymi kości.
Koci pazur to jedno z ziół na boreliozę, które jest wykorzystywane w zwalczaniu tej choroby. To także jeden ze składników pomocnych na:
- przeziębienie,
- grzybicę, m.in. wywołaną drożdżakami z rodziny Candida,
- jelito drażliwe,
- pasożyty,
- rany,
- trądzik,
- astmę,
- rzeżączkę,
- przewlekłe zakażenia górnych dróg oddechowych.
Ponadto po koci pazur mogą sięgnąć panie w celu łagodzenia kobiecych dolegliwości, m.in. bólów miesiączkowych czy menopauzy.
Roślina może wspomóc oczyszczanie organizmu z toksyn, grzybów i pasożytów, stąd znajduje zastosowanie w terapii wyżej wymienionych dolegliwości. Ponadto, ze względu na dużą zawartość antyoksydantów, przyczynia się do eliminacji stresu oksydacyjnego, co przekłada się na wolniejsze starzenie organizmu, w tym skóry twarzy.
Na co stosuje się koci pazur? Obecnie docenia się go jako element walki z cukrzycą, z uwagi na to, że zmniejsza poziom glukozy na czczo, a także wspiera wrażliwość tkanek na insulinę. Bada się także jego wpływ na przebieg choroby Alzheimera.
Właściwości czepoty puszystej mają zastosowanie w profilaktyce miażdżycy. Hirsutyna, którą zawiera ta roślina, hamuje powstawanie blaszek miażdżycowych oraz skrzepów krwi w sercu, naczyniach krwionośnych i mózgu.
Koci pazur to także zioło, które wpływa na aktywność układu nerwowego, przynosząc ukojenie w trudniejszych sytuacjach. Nierzadko roślina jest wsparciem w terapii depresji czy też elementem stabilizującym nastrój. To substancja wykorzystywana również w tzw. zespole chronicznego zmęczenia.
Reklama
Jak stosować koci pazur?
Obecnie wyciągi z Vilcacory, kociego pazura, dostępne są w różnych wersjach. To składnik zawarty w różnych suplementach diety. Może być obecny w:
- tabletkach,
- kroplach,
- pastach do zębów,
- maściach,
- spray’u na gardło,
- suszu do parzenia.
Ponadto, kora kociego pazura jest do kupienia w formie mielonego proszku.
Szczegółowe zasady związane z tym, jak stosować koci pazur, znajdziesz na ulotce od producenta. Wielu z nich wskazuje, że kapsułki albo tabletki z kocim pazurem należy przyjmować w trakcie posiłków, obficie popijając je wodą. Co więcej, z reguły jedną porcję preparatu można przyjmować kilka razy dziennie. Z kolei według innych producentów, koci pazur stosuje się przed jedzeniem.
Jeżeli wolisz przyjąć to zioło w płynnej wersji, warto wiedzieć, jak je parzyć. Sposób parzenia naparu, np. herbaty z kocim pazurem jest nieco bardziej skomplikowany. Zazwyczaj na 1 dużą łyżkę zioła potrzeba 1 litra wody. Całość należy gotować na małym ogniu przez 25-30 minut, a po tym czasie zostawić na około 8 minut i odcedzić.
Warto pamiętać, by kropli kociego pazura nie przyjmować bezpośrednio, tylko rozcieńczać w wodzie albo w soku. W przypadku klasycznych produktów, zawierających ekstrakt z kociego pazura 1 porcja to około 15 kropli.
W sklepach z ziołami zakupisz również nalewkę z kociego pazura. Jeżeli masz jednak do dyspozycji zioło, to z powodzeniem samodzielnie ją przygotujesz. Przepis zakłada jej przyrządzenie w stosunku 1:5 na bazie 40-60% alkoholu.
Ostateczne stosowanie Vilcacory oraz dobór dawek kociego pazura zależy więc od wskazówek umieszczonych na ulotce.
Reklama
Przeciwwskazania do stosowania kociego pazura
Choć korzystanie z kociego pazura może pozytywnie wpływać na zdrowie, istnieje również szereg przeciwwskazań do jego stosowania. Przede wszystkim powinny zrezygnować z jego wykorzystania kobiety w ciąży i karmiące piersią. Zioło nie jest też wskazane dla dzieci.
Jak wiele innych ziół, również koci pazur może osłabiać działanie tabletek antykoncepcyjnych i wchodzić z nimi w interakcje. Dlatego w przypadku korzystania z antykoncepcji doustnej, należy omówić ze specjalistą bezpieczeństwo stosowania preparatów z Vilcacorą.
Z uwagi na to, że koci pazur w dużych ilościach zawiera taniny, czyli substancje mogące wywołać rozstrój żołądka, powinny z niego zrezygnować osoby z niewydolnością tego narządu.
Inne przeciwwskazania dla kociego pazura w diecie to:
- cukrzyca insulinozależna,
- niedociśnienie,
- hemofilia,
- choroby autoimmunologiczne, np. stwardnienie rozsiane albo toczeń,
- przeszczepy,
- białaczka.
Stosowanie kociego pazura u pacjenta np. z białaczką, może dodatkowo pogorszyć jego stan. Dlatego należy zachować tu ostrożność.
Przeciwwskazaniem dla Vilcacory jest oczywiście nadwrażliwość na jakikolwiek składnik zawarty w tej roślinie. Tymczasowo należy zrezygnować z suplementacji tego zioła na około 1-2 tygodnie przed operacją, ponieważ koci pazur wpływa na krzepliwość krwi. U osoby na co dzień przyjmującej takie zioło poddanej operacji, może dojść do nadmiernego krwotoku.
Reklama
Skutki uboczne stosowania kociego pazura
Właściwe stosowanie preparatów z tym ziołem, oparte o wskazania producenta, może uchronić przed ewentualnymi działaniami niepożądanymi Vilcacory. Nadmierne lub nieprawidłowe przyjmowanie tej rośliny może prowadzić do wielu nieprzyjemnych dolegliwości, w tym:
- senności,
- wysypki,
- biegunki,
- nadmiernie obniżonego ciśnienia krwi,
- bólów głowy.
Skutki uboczne kociego pazura mogą pojawić się również wtedy, gdy preparat zawierający tę substancję, jest zbyt długo przyjmowany. Po około 3 miesiącach regularnego stosowania tego zioła, należy zatem zrobić sobie przerwę, by uniknąć m.in. powyższych symptomów.
Reklama
Opinie na temat kociego pazura
W Polsce koci pazur jest coraz lepiej znany. Pojawiają się m.in. opinie o przeciwnowotworowym działaniu Vilcacory. Jednocześnie tego typu wyniki są przywoływane przede wszystkim przez ośrodki, które w swojej filozofii działania, stawiają głównie na wykorzystanie tej rośliny.
Ta rzekoma skuteczność nie znajduje odzwierciedlenia w wynikach rzetelnych testów. Kwestię popularności Vilcacory opisuje socjolog medycyny, prof. dr hab. Włodzimierz Piątkowski. Badacz wskazuje, że Gdańska Izba Lekarska miała problem z lekarzami, zaangażowanymi we współtworzenie pisma rekomendującego niepotwierdzoną rzetelnymi badaniami metodę leczenia.
Ponadto, American Cancer Society stoi na stanowisku, że nie przeprowadzono dokładnych badań naukowych na Vilcacorze i - tym samym - nie potwierdzono przypisywanych jej pozytywnych efektów w terapii nowotworów. Z kolei treści dotyczące pozytywnego wpływu na nowotwór dotyczą opowieści pojedynczych osób.
W Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przeprowadzono badania, które wskazują, że roślina ta pomagała przetrwać komórkom nowotworowym w przebiegu białaczki.
Koci pazur testowano także m.in. pod względem leczenia infekcji wywołanych przez Sars-Cov-2. Grupa badawcza pod kierownictwem prof. A.F. Yepes Perez z Uniwersytetu Antioquia w Kolumbii stwierdziła potencjalną skuteczność tej rośliny w terapii COVID-19.
Warto zachować pewien dystans i sceptycyzm w stosowaniu tej rośliny. Poza tym, w składzie tego zioła znajduje się wiele składników obecnych w rodzimych warzywach i owocach - to sugerowałoby podobny wpływ tych produktów na organizm.
Cena kociego pazura. Gdzie go kupić?
Koszt kociego pazura zależy przede wszystkim od formy, w jakiej chcesz go nabyć, wielkości opakowania, a także miejsca (tj. miasta), gdzie kupujesz. W sklepie zielarskim albo w aptece koszt ten waha się od kilkunastu do nawet kilkuset złotych.
Cena kociego pazura w formie tabletek to zwykle koszt 30-40 zł za 100 sztuk. Z kolei za koci pazur w formie nalewki zapłacisz około 5 zł za 10 ml. Biorąc pod uwagę, że zwykle buteleczka ma pojemność około 25 ml, jej koszt to około 25 zł. Aby zakupić 100 g suszonego zioła, trzeba wydać kilkanaście złotych, zazwyczaj 12-15 zł.
Koci pazur to coraz bardziej popularna roślina, w której wiele osób pokłada nadzieję na wyzdrowienie. Zawsze jednak warto ostrożnie podchodzić do przyjmowania ziół, zwłaszcza, gdy już na coś chorujesz i przyjmujesz leki. Takie zioło może negatywnie wpłynąć na stan zdrowia, a nawet wejść w interakcję z konkretnym środkiem.
