Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚
Poznaj najlepsze zamienniki jajek w kuchni. Kliknij i sprawdź 👈🥚

Kolagen w jedzeniu - gdzie można go znaleźć? Naturalne źródła i suplementacja

Kolagen to białko, które pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu. Jest podstawowym składnikiem budulcowym tkanek łącznych, stanowiąc aż 30% wszystkich białek w ludzkim ciele. To właśnie od niego zależy elastyczność i jędrność skóry, wytrzymałość ścięgien oraz kondycja stawów. Coraz więcej osób interesuje się naturalnymi sposobami uzupełniania kolagenu w diecie oraz jego suplementacją. Sprawdźmy, gdzie można znaleźć to cenne białko i jak najlepiej je przyswajać.
Kolagen w jedzeniu
źródło: 123rf.com/
W skrócie
  • Kolagen jest najpowszechniejszym białkiem w organizmie człowieka, a jego naturalna produkcja zaczyna spadać już po 25. roku życia. Można go jednak skutecznie uzupełniać poprzez odpowiednio skomponowaną dietę lub suplementację.
  • Najlepszymi naturalnymi źródłami kolagenu są produkty pochodzenia zwierzęcego, szczególnie rosół gotowany na kościach, galaretki mięsne oraz skóra ryb i drobiu. Dla lepszego przyswajania warto łączyć je z produktami bogatymi w witaminę C.
  • Osoby na diecie roślinnej, choć nie mogą spożywać naturalnego kolagenu, mają do dyspozycji wegańskie alternatywy oraz mogą wspierać naturalną produkcję kolagenu w organizmie poprzez spożywanie produktów bogatych w witaminę C, krzem i antyoksydanty.
SPRAWDŹ TEŻ: Kolagen do picia, w tabletkach czy w proszku?
Spis treści

Reklama

Jaką rolę pełni kolagen w diecie?

Kolagen w ludzkim organizmie stanowi aż 30% wszystkich białek. To niezwykłe białko strukturalne, zbudowane głównie z aminokwasów, występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego.

Regularnie spożywany kolagen w jedzeniu jest bardzo ważny ze względu na jego rolę w organizmie. Jako główny składnik tkanki łącznej, zapewnia prawidłową strukturę i wytrzymałość wielu narządom - od skóry, poprzez kości i stawy, aż po naczynia krwionośne i rogówkę oka. Samo spożywanie pokarmów bogatych w kolagen to jednak nie wszystko - organizm potrzebuje również odpowiednich składników odżywczych, szczególnie witaminy C, by mógł efektywnie wykorzystać to białko.

Znaczenie odpowiedniej podaży kolagenu w diecie wzrasta wraz z wiekiem. Dzieje się tak, ponieważ naturalna produkcja tego białka w organizmie stopniowo maleje po 25. roku życia, a po 60. roku życia właściwie całkiem ustaje. Niedobór kolagenu może prowadzić do widocznych zmian w wyglądzie skóry, osłabienia włosów i paznokci oraz problemów ze stawami. Dodatkowo, kolagen naturalny występujący w odpowiednich ilościach wspiera układ odpornościowy, tworząc barierę ochronną przed drobnoustrojami i toksynami.

W kontekście codziennej diety warto pamiętać, że kolagen może występować w różnych formach - od naturalnej postaci w mięsie i rybach, poprzez żelatynę powstającą podczas gotowania, aż po hydrolizowaną formę w suplementach. Każda z tych form ma swoje zalety i może być wykorzystywana w różny sposób.

Reklama

Naturalny kolagen w jedzeniu. Gdzie występuje?

W czym jest naturalny kolagen? Co jeść, by dostarczać organizmowi odpowiednie ilości tego białka? Przede wszystkim znajduje się ono w produktach pochodzenia zwierzęcego. Warto jednak pamiętać, że sam kolagen spożywany wraz z jedzeniem nie gwarantuje jego prawidłowego przyswajania - potrzebne są również składniki wspierające syntezę w organizmie.

Które produkty zawierają najwięcej kolagenu? Szczególnie bogate w to białko są:

  • rosół gotowany na kościach i chrząstkach,
  • galaretki z nóżek wieprzowych lub drobiowych,
  • skóra z ryb i mięs,
  • podroby (szczególnie ozory i policzki),
  • ryby morskie (zwłaszcza ich skóra).

Reklama

W czym jest kolagen? Źródła

Warto wiedzieć nie tylko, co zawiera kolagen, ale też, jak poprawić jego wchłanianie. Choć produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego zawierają spore ilości tego białka, nie zawsze jest ono odpowiednio przyswajane. Wchłanianie można jednak znacząco zwiększyć dzięki odpowiedniemu komponowaniu posiłków. Kluczową rolę odgrywa tutaj witamina C, niezbędna do prawidłowej syntezy kolagenu w organizmie. To właśnie dlatego warto łączyć produkty bogate w kolagen z tymi zawierającymi witaminę C.

Czy rosół ma kolagen?

Jeśli chodzi o kolagen w jedzeniu domowym, szczególnie wartościowy pod względem jego zawartości jest rosół gotowany na kościach z dodatkiem warzyw. Podczas długiego gotowania kolagen uwalnia się z kości i chrząstek do wywaru, tworząc łatwo przyswajalną formę. Dodatek warzyw, takich jak marchew, pietruszka czy seler, nie tylko wzbogaca smak, ale również dostarcza witamin wspierających przyswajanie substancji.

Czy w galaretce jest kolagen?

Galaretki mięsne, tak popularne w polskiej kuchni, stanowią kolejne cenne źródło kolagenu. Tradycyjnie przygotowywane z nóżek wieprzowych lub drobiowych, zawierają naturalną żelatynę, która jest produktem denaturacji kolagenu. Warto wiedzieć, że proces ten zachodzi w temperaturze 50-100°C, dlatego odpowiednia obróbka termiczna jest konieczna dla uzyskania istotnych właściwości. Galaretka z kurzych łapek na stawy jest starym, sprawdzonym sposobem i działa właśnie dzięki wysokiej zawartości białka strukturalnego.

Czy w galaretkach owocowych jest kolagen? Tak, ponieważ one również zawierają odzwierzęcą żelatynę, bez której nie mogłyby się ściągnąć i pozostawałyby płynne.

Reklama

Kolagen w diecie dla sportowców

Osoby aktywne fizycznie powinny zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią podaż kolagenu w diecie. Intensywny wysiłek fizyczny zwiększa zapotrzebowanie na to białko, które jest niezbędne do regeneracji tkanek i profilaktyki urazów. Kolagen dla sportowców, przyjmowany przed treningiem, może wspierać regenerację ścięgien i więzadeł. Jeśli naturalne źródła kolagenu okazują się niewystarczające, można rozważyć przyjmowanie go w formie suplementów.

Szczególnie skuteczne okazało się łączenie suplementacji kolagenem z witaminą C, przyjmowane około godziny przed aktywnością fizyczną. Takie postępowanie może zwiększyć syntezę kolagenu w tkankach i przyspieszyć proces regeneracji po treningu. Dla sportowców zaleca się dawki w przedziale 10-15g dziennie. Przy częstym i intensywnym ruchu warto niekiedy łączyć kolagen w jedzeniu z przyjmowaniem sprawdzonych, bezpiecznych preparatów.

Reklama

Czy suplementacja kolagenu ma sens?

Skoro wiadomo już, w jakim jedzeniu jest kolagen, warto zasięgnąć informacji o jego suplementacji. W ostatnich latach na rynku pojawiło się wiele preparatów zawierających to cenne białko. Najpopularniejszą ich formą jest hydrolizat kolagenu (HC), który powstaje w wyniku hydrolizy białka pochodzącego głównie ze skór bydlęcych, wieprzowych lub z ryb. Proces ten sprawia, że cząsteczki kolagenu są mniejsze i łatwiejsze do przyswojenia przez organizm.

Wyróżniamy kilka głównych rodzajów suplementów kolagenowych:

  • w tabletkach,
  • w płynie,
  • z dodatkiem witamin i minerałów,
  • morski,
  • hydrolizat kolagenu w proszku.

Suplementacja hydrolizowanym kolagenem może przynosić wymierne korzyści - poprawiać elastyczność skóry, wspierać regenerację chrząstki stawowej i zwiększać gęstość kości.

Kolagen morski

Kolagen pozyskiwany z ryb morskich, nazywany również kolagenem morskim, zyskuje coraz większą popularność ze względu na swoje wyjątkowe właściwości. Wyróżnia się przede wszystkim lepszą biodostępnością w porównaniu do kolagenu pochodzącego od zwierząt lądowych. Jest to związane z mniejszą wielkością cząsteczek, co ułatwia jego wchłanianie przez organizm.

Kolagen rybi ma również tę przewagę, że jest akceptowalny dla osób, które nie spożywają mięsa zwierząt lądowych. Ponadto, jego pozyskiwanie jest bardziej ekologiczne, gdyż wykorzystuje się części ryb, które normalnie stanowiłyby odpady produkcyjne przemysłu rybnego. Należy jednak pamiętać, że osoby uczulone na ryby powinny zachować ostrożność przy stosowaniu tego typu suplementów.

Producenci często wzbogacają preparaty z kolagenem rybim dodatkowymi składnikami, takimi jak witamina C, cynk czy kwas hialuronowy, co może zwiększać ich skuteczność. Na rynku dostępny jest w formie proszku, kapsułek lub płynu, a także jako składnik wzbogacający produkty spożywcze, na przykład soki czy napoje funkcjonalne.

Reklama

Czy kolagen jest bezpieczny?

Suplementy diety z kolagenem są generalnie uznawane za bezpieczne, jednak należy zachować rozsądek w dawkowaniu. Zalecane dzienne spożycie waha się od 2,5g do 15g, w zależności od celu suplementacji i indywidualnych potrzeb organizmu. Warto rozpocząć od mniejszych dawek i stopniowo je zwiększać, obserwując reakcję organizmu.

Naturalny kolagen rzadko powoduje występowanie skutków ubocznych. Te najczęściej zgłaszane z reguły są łagodne i obejmują:

  • uczucie pełności w żołądku,
  • problemy trawienne o niewielkim nasileniu,
  • nieprzyjemny posmak w ustach.

Kiedy przyjmować kolagen - na czczo czy po jedzeniu? Biorąc pod uwagę, że do jego dobrego wchłaniania potrzebne są niektóre składniki odżywcze, najlepiej brać go z jedzeniem lub bezpośrednio po nim.

Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych lub przyjmowania leków. Najlepsze efekty osiąga się, łącząc suplementację z odpowiednio zbilansowaną dietą bogatą w składniki odżywcze wspierające naturalną produkcję kolagenu w organizmie.

Pamiętać należy również, że suplementacja nie zastąpi zdrowego stylu życia. Dla utrzymania prawidłowego poziomu kolagenu w organizmie kluczowe znaczenie ma również odpowiednia ilość snu, unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce, niepalenie papierosów oraz regularna, umiarkowana aktywność fizyczna.

Reklama

Kolagen wegański

Wiele osób pozostających na dietach roślinnych, zastanawia się, w jakich warzywach i owocach jest kolagen. Białko to w ogóle w nich nie występuje, ale ich regularne spożycie wspiera naturalne procesy syntezy kolagenu przez organizm. Szczególnie cenne są:

  • produkty bogate w witaminę C (owoce cytrusowe, czarne porzeczki, aronia),
  • źródła krzemu (skrzyp polny, pokrzywa),
  • rośliny strączkowe dostarczające aminokwasów,
  • produkty bogate w antyoksydanty (jagody, borówki),
  • zielone warzywa liściaste.

Choć kolagen w pożywieniu wegańskim nie występuje, alternatywą dla niego może być spożywanie odpowiednio skomponowanych koktajli zawierających kompleks aminokwasów roślinnych, witamin i minerałów wspierających syntezę białka. Coraz więcej firm wprowadza też na rynek roślinne suplementy diety zawierające aminokwasy zwane kolagenem dla wegetarian i wegan.

 

Czytaj również

Bibliografia

  • Sobolewski K. Kolagen - podstawowe białko organizmu ludzkiego. Roczniki Naukowe Wyższej szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki. 2006.
  • Dybka K, Walczak P. Collagen hydrolysates as a new diet supplement. Scientific Bulletin of the Technical University of Lodz: Food Chemistry and Biotechnology. 2009;73:83-92.
  • tančik R, Zvarka J, Kubinec V, Rovensky J. Kolagen typu I w leczeniu bolesnej choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. Ostry Dyżur. 2012;1-2:21-24.
  • Banaś M, Pietrucha K. Typy i struktura białka kolagenowego. Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej. Chemia spożywcza i biotechnologia. 2009; Zeszyt 73, nr 1053.
  • Nowicka-Zuchowska A, Zuchowski A, Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru. Lek w Polsce, VOL 29 NR 11/12’19 (342/343).
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Odżywianie
W czym jest gluten, a co nie zawiera glutenu? Gdzie najwięcej?
Produkty bez glutenu
Najzdrowszy chleb – jaki na diecie? Zdrowe pieczywo
Chleb wieloziarnisty razowy
Zupka chińska — ile ma kalorii i jak ją zrobić? Czy można ją jeść w ciąży?
Zupka chińska na czerwonym tle
Podobne artykuły
Owsik pod mikroskopem
Czego nie lubi owsik? Dieta i zasady odżywiania
Ziemniaki
Zielone ziemniaki - czy można je jeść? Trucizna czy odmiana?
Gęsi smalec do smarowania
Na co jest dobry smalec gęsi? Poznaj jego właściwości i zastosowanie
Produkty do diety na zbilansowanie indeksu glikemicznego
Indeks glikemiczny - czym jest? Tabele produktów z niskim i wysokim IG
Jedzenie z glutaminianem sodu
Glutaminian sodu - jak dawkować? Szkodliwość i skutki uboczne

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Na jakie cechy preparatu na blizny zwracasz największą uwagę?
Contractubex