Co to jest kreatynina?
Kreatynina jest związkiem organicznym, który powstaje jako produkt uboczny metabolizmu mięśni. Jej poziom zależy od budowy ciała – ilości mięśni, a także od wieku i płci. Kreatynina trafia do krwioobiegu, ale po filtracji przez nerki nie jest wchłaniana do organizmu. Dodatkowo niewielkie jej ilości wydzielają same nerki, dlatego sprawdzenie stężenia związku we krwi jest skutecznym sposobem na badanie ich wydolności.
Reklama
Badanie kreatyniny – kiedy należy wykonać?
Badanie kreatyniny jest podstawowym badaniem wykrywającym nieprawidłowości działania nerek. Wykonuje się je kontrolnie oraz w przypadku zagrożenia uszkodzenia ich przez toksyny i leki. Oprócz tego badanie jest niezbędne w przypadku:
- dializoterapii i przeszczepu nerki - aby monitorować postępy leczenia;
- rezonansu magnetycznego z użyciem kontrastu - podawany kontrast znacznie obciąża nerki. Jeśli praca nerek nie będzie wystarczająca wykonanie badania może okazać się niemożliwe;
- tomografii komputerowej z podaniem kontrastu - tym przypadku ryzyko uszkodzenia nerek jest równie niebezpieczne.
- koronarografii - badania, które wykonywane jest u osób z chorobą niedokrwienną serca lub w przebiegu zawału. Polega na podaniu kontrastu, który uwidacznia tętnice wieńcowe doprowadzające krew do mięśnia sercowego;
- arteriografii - podobnie jak koronarografia polega na podaniu kontrastu, który wypełnia tętnice i naczynia krwionośne, przez co stają się widoczne;
- ciężkiej niewydolności innych narządów - aby wykluczyć dodatkowe uszkodzenie nerek;
- zabiegu chirurgicznego - badanie przeprowadzane jest rutynowo.
Reklama
Badanie kreatyniny – jak wygląda badanie?
Badanie kreatyniny jest bliźniaczo podobne do klasycznej morfologii. Wykonuje się je na czczo, więc badany nie powinien jeść przez ok. 8 godzin przed pobraniem krwi. Przed wyjściem z domu warto wypić szklankę wody, aby zmniejszyć ryzyku nieprawdziwego wyniku, a także ułatwić pobór krwi. Wskazane jest wykonywanie badania w godzinach rannych.
Bardzo ważne jest, aby dzień przed wykonaniem badania nie narażać organizmu na bardzo duży wysiłek (np. wyczerpujący trening), ponieważ wzmożona praca mięśni może wpłynąć na przekłamanie wyniku.
Reklama
Poziom kreatyniny - jaka jest norma?
Wyniki badania mogą nieznacznie różnić się od siebie ze względu na wykorzystaną technikę badania lub sprzęt laboratoryjny. Jednak jako normę przyjmuje się 0,6-1,3 mg/dl. Należy pamiętać, że każdy wynik badania powinien być skonsultowany ze specjalistą.
Reklama
Podwyższona kreatynina – co oznacza?
Podwyższony lub wysoki poziom kreatyniny może wskazywać na:
- przewlekłą chorobę nerek, jeśli nieprawidłowe wyniki utrzymują się minimum przez 3 miesiące;
- ostrą niewydolność nerek, jeżeli poziom kreatyniny wzrósł o ponad połowę;
w odniesieniu do poprzedniego wyniku badań lub o 0.3 mg/dl w ciągu 48 godzin. - ostre niedokrwienie nerek w wyniku wstrząsu septycznego, krwotocznego kardiogennego lub anafilaktycznego;
- uszkodzenie miąższu nerek w zapaleniach pierwotnych i wtórnych kłębuszkowych oraz cewkowo-śródmiąższowych, a także w zespołach: hemolityczno-mocznicowym i rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego;
- odwodnienie wynikające w ostrych biegunek i wymiotów;
- zatrucie toksyczne nerek lekami i metalami ciężkimi;
- niedrożność dróg moczowych wywołaną kamicą, skrzepami krwi lub prostatą.
Reklama
Niska kreatynina – czy powinna niepokoić?
Niski poziom kreatyniny nie jest powodem do niepokoju, gdyż świadczy o prawidłowej pracy nerek. Jednak warto przynajmniej raz w roku wykonać rutynowe badania, aby monitorować swój stan zdrowia. Należy pamiętać, że większość chorób wykrytych we wczesnym stadium dają zdecydowanie większe szanse na całkowite wyleczenie.
Reklama
Badanie kreatyniny – cena
Badanie jest wykonywane w ramach leczenia NFZ, wiec można je wykonać bezpłatnie na podstawie skierowania od lekarza. Natomiast w prywatnych laboratoriach koszt badania wacha się od 6-10 zł, a na wynik czeka się ok 1-2 dni roboczych.
