Co oznacza krew w kale?
Wielu pacjentów na widok krwi w kale wpada w panikę i obawia najgorszego. Tymczasem to, co może oznaczać krew w kale, wcale nie musi być groźne. Zwykle krew, którą łatwo zauważyć jest świeża i czerwona, a jako taka najczęściej nie jest objawem poważnych schorzeń, tylko pękających naczyń krwionośnych lub skóry w okolicy odbytu.
Każde krwawienie z odbytu jednak nie powinno być przez pacjenta lekceważone, ale skonsultowane z lekarzem, który – w razie wątpliwości – przeprowadzi odpowiednią diagnostykę ustalającą, co oznacza krew z kałem w danym przypadku.
Co oznacza kał z krwią ciemną i smolistą? Pojawienie się czarnej krwi w stolcu często wskazuje na choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego. Zauważenie jej powinno być bezwzględnie skonsultowane ze specjalistą, ponieważ taka postać krwi może zwiastować poważniejsze problemy zdrowotne.
Reklama
Przyczyny krwi w kale
Krwawienie z odbytu nie zawsze jest groźne, jednak warto wiedzieć, że niekiedy jego przyczyny mogą być poważne. Najczęstszą przyczyną krwi w kale (krwi świeżej, intensywnie czerwonej) jest pęknięcie guzka hemoroidów.
Pękają one często podczas wypróżniania na skutek napięcia mięśniowego. Objaw ten często towarzyszy zaparciom, przy których wypróżnianie jest utrudnione.
Niekiedy przyczyną kału z krwią świeżą jest też pęknięcie skóry w okolicy odbytu. Podobnie jak pękanie hemoroidów, pękanie skóry zdarza się przy zaparciach. Może prowadzić do niego także niewystarczające nawadnianie organizmu. Przesuszona skóra i śluzówka bardziej narażona jest na uszkodzenia.
Świeże krwawienie z odbytu pojawia się też niekiedy w chorobach jelit, najczęściej przy:
- uchyłkach jelita grubego,
- wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego,
- chorobie Leśniowskiego-Crohna.
Przyczynami krwi utajonej w kale lub słabo widocznej, krwi czarnej mogą być natomiast takie choroby jak:
- choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy,
- zapalenie błony śluzowej żołądka,
- żylaki przełyku,
- zespół Mallory'ego-Weissa.
Reklama
Jak wygląda krew w kale?
Jak rozpoznać krew w kale i odróżnić ją od resztek wydalanej treści pokarmowej? Strzępy krwi, krew świeża, skrzepy w krwi w kale, pasemka lub czarne kropki – dolegliwość ta ma wiele postaci, a zależą one od podłoża problemu.
Niekiedy zaobserwować można tylko śluz podbarwiony krwią w kale, innym razem krwotok jest bardziej obfity. Czarna bądź smolista, krew utajona, intensywna – różnie może ona wyglądać, jednak niezależnie od tego krew w stolcu zawsze powinna być powodem wizyty u lekarza, który pomoże nam znaleźć źródło krwawienia.
Źródłem tym wcale nie musi być rak jelita grubego, częściej są to pękające hemoroidy, szczelina odbytu, zapalenie jelit czy infekcja bakteryjna układu pokarmowego. Dużo groźniejsza niż świeża krew w kale jest krew ciemna, którą trudno zauważyć, lub krew utajona, której nie widać w ogóle.
Czasem towarzyszy ona zmianom nowotworowym jelita grubego, a wykrywana jest dopiero w trakcie testów. Szacuje się, że tylko u około 2% pacjentów z rakiem jelita krew w kale jest widoczna gołym okiem.
Reklama
Krew utajona w kale
Co oznacza utajona krew w kale? Może (ale nie musi) zwiastować raka jelita grubego. Utajona krew w kale może świadczyć o chorobach nowotworowych różnych narządów układu pokarmowego, ale nie zawsze jest ona symptomem raka.
Zdarza się, że jest diagnozowana także przy stanach zapalnych jelita grubego, jelita cienkiego, a nawet dwunastnicy. Wynik testu na krew utajoną w kale mogą też zaburzyć niektóre leki, np. preparaty żelaza, a także duża ilość czerwonego mięsa w diecie.
Przyczyn utajonej krwi w kale może zatem być wiele, dlatego w razie wątpliwości powinno się wykonać badanie raz jeszcze i dodatkowo zrobić kolonoskopię, która pomoże postawić diagnozę.
Co ciekawe, krew wydalana jest w kale fizjologicznie. Właściwie w każdym stolcu znajdują się jej śladowe ilości. Jednak każda ilość krwi, większa od tej fizjologicznej, może wskazywać na krwawienie z któregoś odcinka przewodu pokarmowego – od przełyku począwszy, na odbycie kończąc, dlatego warto pamiętać o systematycznej profilaktyce i diagnostyce chorób układu pokarmowego.
Reklama
Badanie na krew utajoną w kale
Ponieważ krew utajona nie jest widoczna gołym okiem, jej obecność poddaje się badaniom laboratoryjnym. Test na krew utajoną niekiedy nazywa się skrótem FOBT (z ang. fecal occult blood test). Aby badanie mogło być wykonane, należy oddać próbkę kału.
Jak pobrać kał do badania krwi utajonej? Przeważnie wymaga się pobrania nie jednej, a kilku próbek, np. trzech, pochodzących z trzech osobnych wypróżnień. Niekiedy trzeba się do tego przygotować, np. stosując specjalną dietę, wykluczającą pokarmy przyczyniające się do zafałszowania wyniku (niektóre produkty, jak mięso czy chrzan mogą powodować wynik fałszywie dodatni).
Fałszywie dodatni wynik krwi utajonej w kale mogą też powodować niektóre leki, np.:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne,
- preparaty z żelazem,
- kwas askorbinowy.
Ile czeka się na wyniki krwi utajonej w kale? Przeważnie jest on znany w ciągu 1-4 dni i w zależności od tego, czy jest dodatni czy ujemny, lekarz zaleca dalsze postępowanie (leczenie, pogłębioną diagnostykę itd.).
Cena krwi utajonej w kale różni się nieco w zależności od placówki i miasta, w którym się je wykonuje. Zwykle jednak mieści się w widełkach 20-40 zł. Badanie można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ, wówczas jednak trzeba mieć skierowanie od lekarza.
Reklama
Krew w kale u dziecka
Wzbudza niepokój rodziców, ale w większości przypadków nie oznacza groźnych schorzeń. Krew w kale dziecka jest często wynikiem zaparcia i niewielkiego pęknięcia błony śluzowej odbytu.
Miejsce to jest dobrze ukrwione, dlatego nawet niewielkie uszkodzenie może objawiać się krwawieniem. Podobnie, jak u dorosłych, krew w stolcu u dziecka może różnie wyglądać. Może być czerwona i świeża lub mieć postać śluzu z krwią w kale. U dziecka mogą też jednak wystąpić choroby przewodu pokarmowego, objawiające się krwawieniem:
- ostra infekcja przewodu,
- alergiczne zapalenie jelita grubego (np. reakcja na mleko krowie),
- nieswoiste zapalenie jelit,
- polipy jelit,
- wgłobienie jelit.
Dolegliwości te mogą powodować obecność krwi utajonej w kale u dziecka, dlatego wszelkie wątpliwości dotyczące pracy układu pokarmowego należy konsultować z pediatrą.
Krew w stolcu u dzieci może też świadczyć niekiedy o zaburzeniach krzepliwości. Aby potwierdzić tę diagnozę, trzeba wykonać odpowiednie badania krwi.
Reklama
Krew w kale u niemowlaka
Krew w kupie niemowlaka w wielu przypadkach wywołuje wielki niepokój rodziców. Zaobserwowanie dolegliwości każdorazowo powinno być konsultowane z lekarzem, choć najczęściej obecność krwi w kale niemowlaka nie jest spowodowana groźnymi chorobami.
Często zdarza się po prostu, że niewielka nitka krwi w kupce niemowlaka to krew z pękniętej brodawki sutkowej matki. Karmienie piersią, zwłaszcza na początku powoduje – niekiedy nawet poważne – podrażnienie sutków, a krwawienie z nich jest jednym z powszechnych objawów.
Krew w kupce niemowlaka bywa też – podobnie jak u dzieci starszych i dorosłych – oznaką pęknięcia błony śluzowej odbytu lub skóry w jego okolicy.
Groźniejsza niż świeże, czerwone krwawienie, jest krew utajona w kale niemowlaka i może oznaczać choroby przewodu pokarmowego. Zdiagnozowanie jej obecności zawsze jest podstawą do dalszej, pogłębionej diagnostyki.
U niemowląt każde krwawienie z przewodu pokarmowego musi być skonsultowane ze specjalistą. Najmłodsi pacjenci mają w swych organizmach tak mało krwi, że każdy jej ubytek może być groźny.
Krew w kale w ciąży
U kobiet ciężarnych krew w kale jest zwykle intensywnie czerwona i ma źródło w pękających hemoroidach, na które kobiety w ciąży są szczególnie narażone. Ma to związek z typowymi dla tego okresu zaparciami.
Utrudnione wypróżnianie i konsystencja stolca powodują duże napięcie mięśniowe prowadzące właśnie do pękania guzków hemoroidów lub błony śluzowej odbytu. Świeża krew w kale w ciąży zwykle nie jest groźna, a w większości przypadków krwawienie samo ustępuje, jednak nawet wtedy warto powiedzieć o nim lekarzowi prowadzącemu podczas wizyty kontrolnej.
Może zalecić on wówczas pacjentce modyfikację diety i wprowadzenie do niej większej ilości błonnika, a także regularny, mało intensywny ruch fizyczny, który poprawia perystaltykę jelit.
Kał z krwią w ciąży niekiedy może wiązać się z zaburzeniami krzepnięcia. Ogromne zmiany hormonalne dokonujące się w organizmie kobiety ciężarnej wpływają na wiele procesów, w tym właśnie proces krzepnięcia, które może być wówczas utrudnione.
Jeśli krew w stolcu w ciąży ma inne źródło niż hemoroidy lub pęknięcia błony śluzowej, lekarz może w wyjątkowych wypadkach zlecić kolonoskopię, wykonuje się ją jednak tylko w pierwszym trymestrze ciąży. Wszelkie badania endoskopowe podczas ciąży nie są wskazane, ponieważ zwiększają ryzyko poronienia.
Krew w kale po alkoholu
Używki są jednym z czynników działających najbardziej drażniąco na przewód pokarmowy. Zawarte w nich toksyny uszkadzają wątrobę i zaburzają pracę całego układu.
O czym może świadczyć krew w kale po alkoholu? Częste spożywanie alkoholu, a szczególnie jego nadużywanie prowadzi zwykle do chorób wątroby, w przebiegu których charakterystyczne są zaburzenia krzepnięcia krwi. Stan ten może przyczyniać się do wzmożonego krwawienia z przewodu pokarmowego, jeśli zaistniały w nim jakieś patologiczne zmiany.
Pewne jest, że alkohol pity w dużych ilościach wpływa negatywnie na pracę wszystkich układów, dlatego, chcąc dbać o zdrowie, jego spożycie należy ograniczyć lub całkiem z niego zrezygnować. Zdrowa dieta jest absolutnie niezbędna dla dobrej kondycji organizmu.
Krew w stolcu po alkoholu spożywanym sporadycznie nie powinna wiązać się z nim bezpośrednio i można podejrzewać, że przyczyna krwawienia jest inna. Zawsze po zaobserwowaniu krwi należy skonsultować się z lekarzem i ewentualnie wykonać wszystkie zlecone przez niego badania, aby dokładnie ustalić, jakie jest źródło problemu.
