Każda osoba objęta ubezpieczeniem zdrowotnym ma prawo do zasiłku chorobowego w trakcie czasowej niezdolności do pracy. Ustawodawca umieścił w katalogu świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego także wypłaty zasiłku chorobowego.
Żaden pracownik nie powinien obawiać się korzystania ze zwolnień L4. Jest wiele sytuacji, w których stan zdrowia nie pozwala na świadczenie pracy. Warto wtedy znać prawa pracownicze i korzystać z przywilejów, określonych przez przepisy prawa.
Komu należy się prawo do zasiłku chorobowego?
Problematyka wypłat zasiłków chorobowych i określenia podmiotów, które takich wypłat dokonują jest uregulowana w Ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U.2020.870 z 2020.05.15).
Każdy pracownik, objęty ubezpieczeniem zdrowotnym ma prawo do zasiłku chorobowego. Jest to szczególne świadczenie pieniężne, które przysługuje ubezpieczonemu w 2 sytuacjach (zgodnie z art.4 ust.1 ww. ustawy):
- po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeśli chory podlega ubezpieczeniu obowiązkowemu,
- po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeśli chory podlega ubezpieczeniu dobrowolnemu.
Kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie poniżej 20 osób? Zasiłek chorobowy jest wypłacany ubezpieczonemu pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Obowiązek wypłaty „chorobowego” przysługuje niezależnie od wielkości firmy i liczby zatrudnionych osób. Różnice pojawiają się tylko w podmiotach, zobowiązanych do takich wypłat.
Z przywileju uzyskania zasiłku chorobowego korzystają także osoby, które stały się niezdolne do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ich niezdolność do pracy trwała bez przerwy przez co najmniej 30 dni i powstała:
- nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego,
- nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego w razie choroby zakaźnej (z dłuższym okresem wylęgania).
Ustawa o świadczeniach pieniężnych z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego wprowadziła zasady wypłaty świadczeń chorobowych, uzależnione od liczby zgłoszonych do ubezpieczenia pracowników na dzień 30 listopada danego. W praktyce oznacza to, iż liczba ubezpieczonych na ten dzień przesądza o podmiocie zobowiązanym do wypłat zasiłków chorobowych na cały kolejny rok.
Reklama
Kto płaci za zwolnienia lekarskie w małej firmie?
Rozdział 11 wspomnianej Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa określa postępowanie w przedmiocie przyznawania tych zasiłków oraz zasady ich wypłaty. Ustawodawca wprowadził wyraźne rozróżnienie pomiędzy małymi a dużymi firmami. Granicznym stanem zatrudnienia jest liczba 20 pracowników.
W art. 61 ww. ustawy znajduje się odpowiedź, kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie poniżej 20 osób. Przepis ten wyróżnia 2 sytuacje:
- w firmach zgłaszających do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, ustalanie prawa do zasiłków, ich wysokość oraz wypłata należą do płatnika składek, czyli pracodawcy (art.61 ust.1 pkt.1 ustawy),
- w firmach zgłaszających do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych określenie prawa do zasiłków, ich wysokość i wypłata są obowiązkiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art.61 pkt. ust.1 pkt.2a ustawy).
W zakładach pracy, zatrudniających poniżej 20 osób to ZUS płaci za zwolnienie lekarskie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest także zobowiązany do wypłaty zasiłków:
- osobom ubezpieczonym, prowadzącym działalność pozarolniczą i osobom z nimi współpracującymi,
- osobom ubezpieczonym, będącym duchownymi,
- osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,
- ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.
Reklama
Kiedy pracodawca ustala listę osób ubezpieczonych?
Lista ubezpieczonych jest ustalana i podawana przez pracodawcę na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego.Co to oznacza? Płatnik składek musi pamiętać, iż stan osobowy załogi pracowniczej na dzień 30 listopada powoduje obowiązek płacenia zasiłku chorobowego przez ZUS (przy stanie do 20 zatrudnionych) przez cały następny rok. Warunkiem wypłaty zasiłków przez ZUS jest zatem ten konkretny stan osobowy w tym konkretnym dniu.
Firmy, które powstały w danym roku po 30 listopada nie mogą podać stanu osobowego do ZUS na dzień 30 listopada , gdyż jeszcze wtedy nie istniały. Płatnicy składek, którzy nie zgłosili na ten dzień nikogo do ubezpieczenia chorobowego, odpowiadają według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali zgłoszenia. Jeżeli liczba osób zatrudnionych nie przekracza w tym momencie 20, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponosi koszty zwolnień lekarskich w kolejnym roku kalendarzowym.
Liczba osób zatrudnionych jest zatem ustalana na dany rok kalendarzowy na podstawie stanu pracowników z dnia 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego. Liczbę osób ubezpieczonych tworzą także (oprócz pracowników):
- uczniowie, przygotowujący się do zawodu,
- osoby wykonujące pracę nakładczą, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu,
- osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług,
- osoby prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące, podlegające ubezpieczeniu chorobowemu.
Każdy płatnik składek podający liczbę osób, zatrudnionych na dzień 30 listopada nie może uwzględniać osób przebywających na urlopach wychowawczych i urlopach bezpłatnych.
