Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Laktoza – co to jest i gdzie występuje?

Laktoza to bardzo często bezpodstawnie eliminowany z diety składnik. Chociaż nietolerancja jej jest dosyć powszechna wśród populacji, nie powinna być ona odgórnie ograniczana. Etykietowanie produktów szeregiem nazw, w tym między innymi: bezglutenowy, bezlaktozowy czy bez cukru sprawia, że konsumenci zaczynają czuć obawę przed jej spożyciem, nie wiedząc często nawet, czym jest laktoza.
Laktoza
Źródło: 123RF
Spis treści

Reklama

Co to jest laktoza?

Co to jest laktoza? Należy ona do grupy węglowodanów, jest dwucukrem zbudowanym z cząsteczki galaktozy i glukozy. Nazywana jest również cukrem mlekowym z uwagi na jej pochodzenie. Słodkość laktozy jest mniejsza niż glukozy czy też sacharozy. Cukier ten jest stałą substancją bezbarwną i dobrze rozpuszcza się w wodzie.

W jelicie cienkim, a dokładniej w rąbku szczoteczkowym błony śluzowej, obecny jest enzym laktaza, który umożliwia rozkład laktozy na cukry proste – glukozę i galaktozę. Dzięki temu mogą one ulegać wchłonięciu i wykorzystaniu przez organizm.

Aktywność laktazy zmniejsza się stopniowo wraz z wiekiem. Największa występuje u noworodków i niemowląt w okresie karmienia piersią. Zależy ona również od innych czynników takich jak czas pasażu jelit, ruchy perystaltyczne czy skład ilościowy i jakościowy mikroflory jelitowej.

Nietolerancja  laktozy może wynikać z pierwotnego, wtórnego bądź wrodzonego niedoboru enzymu - laktazy. Powoduje ona brak lub niedostateczne trawienie laktozy, doprowadzając do zaburzeń jej wchłaniania i zwiększonego ładunku osmotycznego w jelicie, co natomiast zwiększa zawartość w nim wody i prowadzi do biegunki.

Niewchłonięta laktoza trafia do jelita grubego, gdzie następnie trawiona jest przez bakterie, co skutkuje produkcją węglowodoru, dwutlenku węgla, metanu i wodoru, a w konsekwencji prowadzi do uciążliwych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Reklama

Produkty bez laktozy

Produkty bez laktozy to przede wszystkim nieprzetworzona żywność. Naturalnie cukier ten nie występuje w zbożach, mięsie, rybach, jajach, strączkach, olejach, orzechach, warzywach czy owocach. Jednakże już produkty z nich powstałe np. pieczywo, pasty ze strączków, wędlina mogą ją zawierać w niewielkiej ilości.

Do produktów bez laktozy należy zaliczyć również nabiał bez laktozy, który jest produkowany w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku i coraz częściej pojawiającą się nietolerancję tego cukru w populacji.

Produkty mleczne fermentowane (np. kefir, maślanka, jogurty, ser żółty czy twaróg) dzięki procesom, którym są poddawane już posiadają mniejszą zawartość tego dwucukru, ale w produkcie bezlaktozowym został on całkowicie rozłożony do cukrów prostych.

Sięgając po jogurty bez laktozy można mieć pewność, że nie będzie on zawierał mleka w proszku, które jest skoncentrowanym źródłem tego cukru.

Produkty z laktozą

Gdzie jest laktoza? Naturalnie znaleźć ją można w mleku jak i przetworach z niego powstałych, czyli nabiale (np. jogurty, śmietana, lody, masło). Stosowana jest także między innymi w przemyśle farmaceutycznym jako substancja pomocnicza czy też jako wypełniacz w przemyśle spożywczym.

W czym jest laktoza? Najlepiej sprawdzać poprzez uważne czytanie etykiet produktów. Może się ona bowiem znajdować w produktach, w których byśmy się nawet nie spodziewali np. w szynce. Najbardziej skoncentrowane źródła laktozy to produkty przetworzone np. ciasta, ciastka, batoniki.

Reklama

Ciasto bez laktozy

Wypieki bez mleka wydają się dla wielu osób niemożliwe do wykonania. Jednak używając odpowiednich połączeń produktów można uzyskać doskonałe ciasto bez laktozy.

Poniżej przedstawiamy pomysł wypieku, w którym zamiana mąki pszennej na gryczaną pozwoli uzyskać ciasto bez glutenu i laktozy.

Ciasto marchewkowe bez laktozy

Składniki:

  • Jaja kurze - 4 sztuki
  • Ksylitol (lub cukier) – 50 g
  • Sól – szczypta
  • Marchewka – 350 g
  • Zmielone migdały bez skórki – 200 g
  • Skórka cytryny – z jednej sztuki
  • Mąka pszenna (lub gryczana) – 40 g
  • Mąka ziemniaczana – 50 g
  • Proszek do pieczenia – 1 opakowanie

Sposób przygotowania:

  1. Białka jaj oddziel od żółtek, a następnie białka ubij z solą na sztywno. Żółtka utrzyj z ksylitolem na puszystą masę.
  2. Marchewkę umyj, osusz i obierz, a następnie zetrzyj na tarce o drobnych oczkach.
  3. Do utartych żółtek dodać zmielone migdały, marchewkę oraz skórkę cytrynową.
  4. Mąki wymieszaj z proszkiem do pieczenia, a następnie dodaj do masy marchewkowej. Delikatnie wmieszaj ubite białka.
  5. Keksówkę wyłóż papierem do pieczenia, a następnie przełóż ciasto i wyrównaj powierzchnię. Włóż do nagrzanego do 170 st. C piekarnika i piecz przez około 50 minut.

Reklama

Czy mleko bez laktozy jest zdrowe?

Mleko i produkty mleczne są źródłem niezbędnych składników odżywczych, w tym białka, łatwo przyswajalnego wapnia oraz witaminy D. Restrykcyjne ograniczenie spożywania nabiału może wiązać się z wystąpieniem niedoborów pokarmowych, jeśli nie zostaną one zamienione odpowiednimi artykułami spożywczymi.

Asortyment produktów bez laktozy wciąż się rozrasta. Na półkach sklepowych można znaleźć mleko bez laktozy, sery (twarogowe i żółte), kefiry, maślanki, masło, śmietanę, jogurty naturalne jak i smakowe.

Produkty te otrzymuje się dzięki wykorzystaniu, w procesie produkcyjnym, enzymatycznej hydrolizy laktozy. Artykuły spożywcze w wyniku tego nie tracą na wartości, ale niestety może się to wiązać z ich wyższą ceną. W przypadku uciążliwych dolegliwości żołądkowo-jelitowych warto dokonać diagnostyki by znaleźć przyczynę problemu, a dopiero w kolejnym kroku zastosować zamienniki tradycyjnych produktów.

Konieczność eliminacji laktozy z codziennej diety nie musi wiązać się z niesmacznymi posiłkami czy ryzykiem niedoborów składników mineralnych. Wiele smacznych i zbilansowanych planów żywieniowych można odnaleźć w nowoczesnej aplikacji dietetycznej. W ramach subskrypcji oferuje ona stały kontakt z dietetykiem, dostęp do bazy blisko 2000 przepisów, intuicyjną listę zakupów i „Gotowanie dla rodziny”.

Czytaj również
Ewelina Ogrzewała
Autoryzacja medyczna
Ewelina Ogrzewała
Dietetyk kliniczny, absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Stypendystka lokalnego programu, w którym to zrealizowała swój projekt z zakresu zdrowego odżywiania dla kobiet ciężarnych w szkole rodzenia oraz warsztaty żywieniowe dla dzieci. Doświadczenie i praktykę w zawodzie dietetyka zdobywa na kursach, a także prowadząc indywidualnych pacjentów. Współpracuje z osobami z problemem nadwagi i otyłości, a także chorób dietozależnych (m.in.: nadciśnienie, choroby układu krążenia, dyslipidemia, cukrzyca typu II i insulinooporność). Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Odżywianie
Glutaminian sodu - jak dawkować? Szkodliwość i skutki uboczne
Jedzenie z glutaminianem sodu
Indeks glikemiczny - czym jest? Tabele produktów z niskim i wysokim IG
Produkty do diety na zbilansowanie indeksu glikemicznego
Czy smalec gęsi ma właściwości lecznicze?
Gęsi smalec do smarowania
Podobne artykuły
Owsik pod mikroskopem
Czego nie lubi owsik? Dieta i zasady odżywiania
Pestki dyni po wysuszeniu
Pestki dyni - właściwości, kcal i wartości odżywcze. Jakie są przeciwwskazania?
Ziemniaki
Zielone ziemniaki - czy można je jeść? Trucizna czy odmiana?
Chleb wieloziarnisty razowy
Najzdrowszy chleb – jaki na diecie? Zdrowe pieczywo
Produkty bez glutenu
W czym jest gluten, a co nie zawiera glutenu? Gdzie najwięcej?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy regularnie stosujesz środki na blizny po urazach lub operacjach?
Contractubex_sonda