Rodzaje leków przeciwwymiotnych
Wymioty są dolegliwością, która na pewien czas zupełnie uniemożliwia normalne funkcjonowanie.
- Leki antyhistaminowe – najczęściej stosowane leki przeciw wymiotom, które blokują receptor histaminowy H1. Podaje się je, gdy dolegliwość spowodowana jest problemami z błędnikiem lub chorobą lokomocyjną. Powodują skutek uboczny w postaci senności, dlatego po ich zażyciu nie powinno się prowadzić pojazdów.
- Leki prokinetyczne – działają, zaciskając mięśnie zwieracza wpustu żołądka i poprawiając perystaltykę przełyku, żołądka i dwunastnicy, stosowane są nie tylko jako leki przeciwwymiotne, ale także w leczeniu chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. Powodują skutki uboczne w układzie nerwowym (senność, niepokój), układzie krążenia (arytmia, zaburzenia ciśnienia).
- Antagoniści receptorów serotoninowych 5-HT3 – są to leki blokujące receptory serotoniny znajdujące się w ośrodku nerwowym. Leczy się nimi wymioty spowodowane uwalnianiem serotoniny w jelicie cienkim.
- Antagoniści receptorów neurokininowych NK1 substancji P – stosowane w leczeniu wymiotów pooperacyjnych lub powodowanych terapią onkologiczną. Powodują niestety skutki uboczne w postaci czkawki, zawrotów i bólów głowy, osłabienia i zmęczenia oraz zaburzeń wypróżniania.
- Leki neuroleptyczne – blokują receptory dopaminowe D2 w pniu mózgu. Działają przeciwwymiotnie przy problemach z błędnikiem, u kobiet w ciąży, chorobach przewodu pokarmowego lub chorobie popromiennej. Ich stosowanie powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem, ponieważ powodują skutki uboczne, jak zaburzenia ciśnienia, problemy z oddawaniem moczu, nadmierne wysuszanie błon śluzowych.
- Leki cholinolityczne – stosowane do leczenia choroby lokomocyjnej, najpopularniejsza spośród nich jest hioscyna aplikowana w postaci plastrów, wchłaniana przez skórę. Może powodować suchość w jamie ustnej, a podawana zbyt długo – zaburzenia widzenia.
Reklama
Leki przeciwwymiotne bez recepty
Istnieją jeszcze inne rodzaje leków przeciwwymiotnych, niektóre z nich dostępne są bez recepty, jednak nawet przyjmowanie tych powinno się skonsultować z lekarzem. Większość leków tego rodzaju oddziałuje na ośrodkowy lub obwodowy układ nerwowy, dlatego ich częste stosowanie może powodować efekty niepożądane lub nawet być groźne dla zdrowia.
Środki przeciwwymiotne bez recepty dostępne są w różnych formach:
- tabletek,
- kropli,
- syropów,
- czopków,
- plastrów na skórę.
Przeważnie stosuje się je w sytuacjach, w których wymioty spowodowane są oczywistymi i nie budzącymi niepokoju przyczynami:
- chorobą lokomocyjną,
- po alkoholu,
- przy grypie jelitowej.
Jednak nawet wymioty tego rodzaju, przybierające charakter nawracający warto skonsultować ze specjalistą, by wykluczyć ich podłoże chorobowe.
Reklama
Leki przeciwwymiotne dla dzieci
Wymioty u dzieci są dolegliwością groźną, ponieważ bardzo szybko mogą prowadzić do odwodnienia organizmu. Zdarza się więc, że nawet te spowodowane błahą przyczyną (np. przy grypie jelitowej) wymagają nawadniania organizmu w warunkach szpitalnych.
Mogą być one spowodowane:
- infekcją wirusową,
- zatruciem pokarmowym,
- chorobą lokomocyjną,
- przyjmowaniem niektórych leków,
- chorobami układu pokarmowego,
- chorobami układu nerwowego.
Występowanie wymiotów u dzieci zawsze powinno być skonsultowane z lekarzem celem rzetelnego ustalenia ich przyczyny.
Przy powszechniej wśród dzieci grypie jelitowej można doraźnie podać leki przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe. Niektóre środki o takim działaniu dostępne są bez recepty w formie:
- tabletek,
- syropu,
- kropli.
Dla najmłodszych dzieci dostępne są czopki przeciwwymiotne.
Reklama
Leki przeciwwymiotne w onkologii
Wymioty są często przypadłością pacjentów onkologicznych. Szacuje się, że dolegliwość ta dotyka nawet połowy z nich.
Ich przyczyną mogą być:
- chemioterapia,
- radioterapia,
- połączenie obu tych metod,
- zabiegi operacyjne i towarzysząca im narkoza,
- dodatkowo – stres związany z chorobą i jej leczeniem.
Podawane w chorobie nowotworowej leki cytostatyczne uwalniają serotoninę odpowiedzialną za występowanie wymiotów. Bardzo ważne jest, by od razu po pojawieniu się takich objawów zacząć im przeciwdziałać. Wymioty nie sprzyjają terapii, prowadząc do odwadniania i wycieńczania organizmu. Przełomem w ich leczeniu okazało się zastosowanie antagonistów receptorów 5-HT3.
Najczęściej stosowanym lekiem przeciwwymiotnym przy chemioterapii jest ondansetron hamujący działanie uwalnianej serotoniny.
Wielu pacjentów skarży się także na wymioty po narkozie. Mogą być one wywołane podanymi przy operacji lekami znieczulającymi lub fizycznym naruszeniem narządów wewnętrznych jamy brzusznej. W obu przypadkach stosować można leki przeciwwymiotne, jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas.
Reklama
Leki przeciwwymiotne w ciąży
Bardzo często w problemem wymiotów borykają się również kobiety w ciąży. Dolegliwość ta pojawia się przeważnie w pierwszym trymestrze, jednak długość, częstotliwość oraz nasilenie ich występowania jest kwestią indywidualną organizmu.
W skrajnych przypadkach torsje w ciąży są tak częste i silne, że mogą zagrażać zdrowiu matki lub dziecka. W takich sytuacjach zaleca się przyjmowanie leków przeciwwymiotnych, jednak zawsze ich stosowanie bezwzględnie musi zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym. Badania wykazują bowiem, że środki takie mogą powodować wady wrodzone u płodu. Bardzo ważny jest więc dobór odpowiednich, bezpiecznych substancji oraz ich właściwego dawkowania – takiego, które nie spowoduje skutków ubocznych.
