Leki na łuszczyce
Do najpopularniejszych substancji i leków na łuszczyce, zalicza się:
-
Retinoidy
Czyli syntetyczne pochodne witaminy A. Znajdują one zastosowanie we wszystkich przypadkach ciężkiej, rozległej, opornej na inne metody leczenia łuszczycy. Retinoidy stosowane są m.in. w przypadku łuszczycy krostkowej, erytrodemii łuszczycowej, a nawet łuszczycy stawowej. Retinoidy są lekami skutecznymi, aczkolwiek na poprawę w przypadku ich stosowania trzeba czekać nawet kilka tygodni.
Leczenie retinoidami, nawet przez okres wielu lat, jest stosunkowo bezpieczne. Leki te nie powinny być jednak stosowane przez kobiety w wieku reprodukcyjnym bez osłony antykoncepcyjnej, ani tym bardziej przez kobiety w ciąży, mają bowiem udowodnione działanie teratogenne (czyli uszkadzające płód). Wykazują też inne działania niepożądane, takie jak suchość i urażalność błon śluzowych i skóry, wypadanie włosów oraz zaburzenia gospodarki lipidowej. Retinoidy mogą być kojarzone z fototerapią oraz miejscowym stosowaniem antraliny.
-
Metotreksat
Jest silnym lekiem hamującym podziały komórek (stosowany jest też w chemioterapii). Znajduje zastosowanie głównie w łuszczycy stawowej. Wywiera szereg działań niepożądanych, m.in. może prowadzić do wystąpienia leukopenii (spadek liczby białych krwinek, odpowiedzialnych za naszą odporność, poniżej dolnej granicy normy), a także nadżerek na błonach śluzowych jamy ustnej, owrzodzeń żołądka, uszkodzenia wątroby itd.
-
Cyklosporyna A
Bardzo silny lek działający immunosupresyjnie (czyli hamujący działanie układu odpornościowego). Ze względu na dużą toksyczność cyklosporyna w łuszczycy wskazana jest jedynie w przypadkach rozległych i opornych na inne metody leczenia, zwłaszcza w łuszczycy krostkowej. Lek ten wywołuje bardzo dużo działań niepożądanych, uszkadza wątrobę, nerki, zaburza profil lipidowy, powoduje wystąpienie nadciśnienia, a nawet przy długotrwałym stosowaniu może indukować rozwój nowotworów. Podczas stosowania cyklosporyny należy więc zachować szczególną ostrożność.
Reklama
Łuszczyca leczenie
-
Takrolimus (FK 506)
Lek immunosupresyjny o mechanizmie działania zbliżonym do cyklosporyny, ale o wielokrotnie silniejszym od niej działaniu (nawet 10-100 razy). Stosowany jest w małych dawkach. Wywiera wiele działań niepożądanych, przede wszystkim uszkadza nerki.
-
Kwas mykofenolowy
Lek o działaniu immunosupresyjnym oraz antyproliferacyjnym, czyli hamującym nadmierne namnażanie się komórek naskórka. Jest bardzo skuteczny, również w łuszczycy o znacznym nasileniu, ale też bardzo toksyczny. Powoduje wiele powikłań neurologicznych (bóle głowy, trudności ze snem), a także ze strony przewodu pokarmowego i układu moczowego. W związku z działaniem osłabiającym odporność zwiększa predyspozycję do zakażeń wirusowych i bakteryjnych oraz ryzyko rozwoju nowotworów.
-
Fototerapia
Metoda leczenia polegająca na naświetlaniu zmian łuszczycowych promieniowaniem UVA, UVB. Często stosuje się ją razem z retinoidami lub miejscowym leczeniem antraliną.
-
Fotochemoterapia (PUVA)
Jedna z najbardziej efektywnych form leczenia łuszczycy. Powoduje ustępowanie zmian skórnych, ale nie zapobiega nawrotom choroby. Jest łatwa w stosowaniu i mniej uciążliwa dla chorych niż stosowanie maści czy past. Polega na przyjmowaniu doustnym, na ok. 2 godziny przed naświetlaniem, substancji uwrażliwiających na działanie promieniowania UV. Naświetlania stosuje się 2-3 razy w tygodniu, stosując coraz to większe dawki promieniowania. W większości przypadków do ustąpienia zmian wystarcza około 20 takich zabiegów. Fotochemoterapię można też łączyć z retinoidami, co daje dużo lepsze efekty leczenia (tzw. terapia REPUVA).
Zamiast przyjmowania doustnego substancji uwrażliwiających na działanie promieniowania, można też stosować 20-minutową kąpiel w takich substancjach (tzw. PUVA – Bath). Po kąpieli nadwrażliwość na światło utrzymuje się ok. 20 minut. Fotochemoterapia nie jest pozbawiona działań ubocznych. Może powodować powikłania oczne i skórne, takie jak przebarwienia, świąd czy inne związane z częstą ekspozycją na promieniowanie UV. Najpoważniejszym działaniem niepożądanym fotochemoterapii jest zwiększanie ryzyka rozwoju raka kolczystokomórkowego skóry.
Nowe metody leczenia łuszczycy opierają się głównie na działaniu na układ odpornościowy. Jak wiadomo, w patogenezie łuszczycy dużą rolę odgrywają czynniki immunologiczne, a nowe leki przeciwłuszczycowe hamują poszczególne komponenty układu odpornościowego, wywierając wpływ tym samym na jedną z głównych przyczyn powstawania zmian łuszczycowych. Leki te są bardzo skuteczne, ale wywołują wiele działań niepożądanych. Obecnie są one zarezerwowane dla przypadków o bardzo ciężkim przebiegu, długotrwałych i opornych na inne metody leczenia. Są to:
-
Alefacept
Jest to białko, które wiążąc się z odpowiednimi receptorami na powierzchni komórek odpornościowych, blokuje reakcje prowadzące do pobudzenia układu immunologicznego. Lek ten stosuje się dożylnie, zazwyczaj uzyskując znaczną poprawę. Jest on bardzo skuteczny, dobrze tolerowany przez chorych, a przy tym bezpieczny.
Reklama
Leki na łuszczyce działające na TNF-α (infliximab, etanercept)
TNF-α to substancja wydzielana przez komórki układu odpornościowego, która uruchamia kaskadę aktywacji układu odpornościowego. Leki skierowane przeciwko tej substancji hamują więc aktywację układu immunologicznego. Do leków działających na TNF-α zaliczamy infliximab oraz etanercept.
Infliximab stosuje się w postaci wlewów dożylnych w odstępach dwutygodniowych lub miesięcznych. Jest on lekiem bardzo skutecznym – prowadzi do bardzo szybkiej poprawy klinicznej, a nawet całkowitego ustąpienia zmian. Nie jest jednak pozbawiony działań niepożądanych. Z najczęściej występujących można wymienić: zwiększoną podatność na infekcje bakteryjne i grzybicze oraz przyspieszenie tempa rozwoju nowotworów, co związane jest z hamowaniem układu odpornościowego, a więc pozbawianiem organizmu oręża w walce z drobnoustrojami i nieprawidłowymi komórkami. Lek może też indukować rozwój chorób na podłożu autoimmunologicznym.
Etanercept działa na zasadzie podobnej do infliximabu, jest jednak od niego słabszy, na efekt działania trzeba czekać nieco dłużej, a całkowite ustąpienie zmian uzyskuje się jedynie w około 20% przypadków. Znacznie skuteczniejsze jest łączenie etanerceptu ze standardowymi metodami terapii przeciwłuszczycowej.
