Len - co to takiego?
Len zwyczajny (Linum usitatissinum) jest rośliną wykorzystywaną w wielu dziedzinach życia. Używany jest w lecznictwie, kosmetyce, przemyśle meblarskim, włókienniczym oraz chemicznym przy produkcji farb i lakierów. Len dodawany jest również do paszy dla zwierząt.
Roślina ta znana była już w starożytności. W wytworzone z niej bandaże zawijano egipskie mumie. Inne nazwy lnu zwyczajnego to siemię lniane i słowień.
Reklama
Nasiona lnu - jakie substancje się w nich znajdują?
Surowcem zielarskim lnu zwyczajnego są nasiona (Semen Lini) oraz otrzymywany z nich olej (Oleum Lini). Roślina ta pozyskiwana jest wyłącznie ze specjalnych upraw. Nasiona lnu zawierają wiele związków biologicznie czynnych. Najważniejsze z nich to:
- substancje śluzowe (ok 6%),
- olej tłusty (30–40%),
- białka (ok 20%),
- enzymy,
- fenolokwasy,
- fitosterole,
- glikozydy cyjanogenne,
- witaminy (A, B, E).
Wśród związków, które zawiera olej, znajdują się:
- glicerydy kwasów nienasyconych (m.in. kwasu oleinowego, kwasu linolowego oraz kwasu linolenowego),
- glicerydy kwasów nasyconych,
- fitosterole,
- witamina E.
Jak działa ozonator żywności? Zobacz nasz test redakcyjny:
Reklama
Len mielony - jakie są jego właściwości?
Nasiona lnu uważane są za jedne z najbardziej bogatych w składniki odżywcze nasiona.
Badania pokazują, że zawierają 3 razy więcej lignanów (to silne przeciwutleniacze, które regulują pracę hormonów i przeciwdziałają powstawaniu nowotworów hormonozależnych, czyli np. rakowi piersi czy szyjki macicy) niż nasiona chia i kilkakrotnie więcej kwasów omega-3 niż w łososiu. Kwasy tłuszczowe omega-3 znane są ze zbawiennego wpływu na układ sercowo-naczyniowy oraz nerwowy.
Do najbardziej znanych właściwości nasion lnu zalicza się:
- wspomaganie trawienia - kleje roślinne oraz duża ilość błonnika działają zbawiennie na utrudnioną pracę jelit;
- ochrona przed rakiem piersi, jajnika czy szyjki macicy;
- wspomaganie odchudzania - spożywanie lnu pobudza do pracy kosmki jelitowe, co skutkuje przyspieszeniem metabolizmu. Zawarte w nasionach lnu spore ilości błonnika i kwasów nienasyconych powodują psychiczno-fizyczne uczucie nasycenia, przez co zjadamy mniejsze ilości jedzenia i nie sięgamy tak często po przekąski;
- obniżanie poziomu cholesterolu - kwasy omega-3 obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów, zapobiegają również migrenowym bólom głowy i miażdżycy;
- poprawę stanu skóry, włosów i paznokci - len nawilża naskórek, przyspieszając jego regenerację. Maseczki z lnu łagodzą stany zapalne skóry, leczą opryszczkę oraz oczyszczają skórę z zanieczyszczeń i toksyn;
- wspomaganie koncentracji i pracy mózgu - kwasy omega-3 odpowiedzialne są za prawidłowy rozwój układu nerwowego, czyli pamięć i koncentrację oraz pracę serca i układ krążenia.
Reklama
Len mielony a siemię lniane - co najlepiej wybrać?
Len mielony czy siemię lniane, co lepsze? Zazwyczaj specjaliści polecają spożywanie mielonego lnu, gdyż całe ziarenka mogą przyklejać się do ścian żołądka czy przełyku i nie uwalniać cennych składników. Nasiona lnu pokryte są bowiem skorupką, która dopiero pod wpływem ciepła pęka i uwalnia schowaną pod nią zawartość. Dlatego nasiona najlepiej spożywać zblendowane albo zalane ciepłą wodą czy mlekiem.
Można by pomyśleć, że sproszkowane ziarna lnu, czyli len mielony to sam esencja tzw. superpokarmu, jednak rzeczywistość wygląda nieco inaczej.
Mielony len często narażony jest na działanie światła i powietrza, co skutkuje utlenianiem się jego najcenniejszych składników. Jednak spożywanie i trawienie mielonego lnu jest łatwiejsze niż spożywanie całych ziaren - dlatego najlepszym rozwiązaniem jest samodzielne mielenie lnu przed spożyciem, za pomocą młynka do kawy.
Reklama
Siemię lniane w leczeniu - jakie ma działanie?
Dojrzałe siemię lniane jest polecane przede wszystkim w chorobach układu pokarmowego. Zawiera ono ciężkostrawne substancje śluzowe, ligninę oraz tłuste oleje. Wszystkie te związki biologicznie czynne wiążą duże ilości wody, dzięki czemu siemię:
- działa przeczyszczająco i powlekająco na błony śluzowe układów pokarmowego oraz oddechowego;
- reguluje pracę jelit;
- zwalcza zaparcia, zespół jelita drażliwego, stany nieżytowe żołądka i dwunastnicy;
- łagodzi stany zapalne błony śluzowej żołądka oraz chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy;
- powoduje uczucie sytości;
- stosowane na skórę działa przeciwzapalnie, zmiękczająco oraz regenerująco.
Z kolei olej lniany, zawierający nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), jest ceniony ze względu na:
- obniżanie poziom cukru i cholesterolu we krwi;
- regenerowanie błon śluzowych;
- działanie przeciwzapalne;
- zapobieganie tworzeniu się kamieni żółciowych;
- właściwości powlekające, zmiękczające i regenerujące;
- przywracanie skórze elastyczności i pokrywanie jej warstwą ochronną.
Reklama
Len mielony - na co pomaga?
Len naszym babciom znany był jako naturalne lekarstwo na problemy jelitowe i te związane z przeziębieniem. Picie lnu pomaga również w walce z zatwardzeniem i łagodzi bóle gardła.
Ze względu na bogatą zawartość kwasów omega-3 oraz ogromną ilość lignanów, len mielony:
- obniża poziom cholesterolu we krwi,
- wspomaga trawienie,
- wspomaga pamięć i koncentrację,
- wzmacnia układ krwionośny, nerwowy i mięśniowy,
- łagodzi stany zapalne układu moczowego,
- wspomaga odchudzanie,
- hamuje rozwój nowotworów hormonozależnych, np. raka prostaty, jajnika, piersi czy szyjki macicy,
- wspomaga układ odpornościowy w walce z przeziębieniem czy grypą,
- pielęgnuje i nawilża cerę. Siemię lniane nabłyszcza włosy i wzmacnia paznokcie.
Reklama
Len mielony na odchudzanie - w jaki sposób pomaga zrzucić wagę?
Spożywanie mielonego lnu niezwykle bogatego w błonnik pomaga w wypróżnianiu i oczyszczaniu jelit z zalegających treści i pobudza kosmki jelitowe do pracy, a tym samym przyspiesza metabolizm. Błonnik z nasion lnu wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku, dlatego niezwykłym wybawieniem może okazać się on dla osób cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. Siemię lniane zmniejsza również wzdęcia i sprawia, że brzuch staje się bardziej płaski.
Len mielony - przepisy
Do zalet siemienia lnianego należy to, że można dodawać je praktycznie do wszystkiego, w postaci ziarnistej lub zmielonej. Niektórzy specjaliści twierdzą, iż przygotowując napary z lnu mielonego lepiej zalewać je ciepłą lub gorącą wodą, gdyż zimna może powodować wydzielanie się cyjanowodoru szkodliwego dla zdrowia. By uniknąć wytwarzania się tzw. kwasu pruskiego, dobrze jest połączyć len z owocami lub sokiem owocowym.
Koktajl:
- 1 garść szpinaku w liściach
- 1 banan
- 1 pomarańcza
- 0,5 szklanki soku z pomarańczy lub wody
- 2 łyżki mielonego siemienia lnianego
Wszystkie składniki zblenduj i wypij w ciągu maksymalnie 6 godzin od przygotowania.
Napar:
- 1 łyżeczka siemienia lnianego
- pół szklanki gorącej wody
Siemię lniane zalej gorącą (nie wrzącą) wodą, wymieszaj energicznie, by nie zrobiły się grudki wi wypij całość.
Proteinowe batoniki:
- 200 g płatków jaglanych
- 200 g płatków owsianych błyskawicznych
- 20 g wiórków kokosowych
- 50 g rodzynek
- 200 ml mleka
- 120 g odżywki białkowej
- 50 g masła orzechowego
Odżywkę białkową zblenduj z mlekiem, do tego dodaj pozostałe składniki i dokładnie wymieszaj. Wyłóż na średniej wielkości formę do pieczenia lub plastikowego, prostokątnego pojemnika i schowaj do lodówki na 2 godziny. Po tym czasie potnij masę na prostokątne batoniki.
